• george kennan'ın mr.x mahlasıyla yazdığı, 1947'de foreign affairs dergisinde yazdığı yazısıdır. kennan, o zamanlar moskova elçisi olduğundan, asıl adını kullanmak sorun yaratabilir diye düşünmüş olacak ki mahlas kullanmak yoluna gitmiş.

    neyse. tam metin şöyle

    the political personality of soviet power as we know it today is the product of ideology and circumstances: ideology inherited by the present soviet leaders from the movement in which they had their political origin, and circumstances of the power which they now have exercised for nearly three decades in russia. there can be few tasks of psychological analysis more difficult than to try to trace the interaction of these two forces and the relative role of each in the determination of official soviet conduct. yet the attempt must be made if that conduct is to be understood and effectively countered.

    it is difficult to summarize the set of ideological concepts with which the soviet leaders came into power. marxian ideology, in its russian-communist projection, has always been in process of subtle evolution. the materials on which it bases itself are extensive and complex. but the outstanding features of communist thought as it existed in 1916 may perhaps be summarized as follows: (a) that the central factor in the life of man, the factor which determines the character of public life and the "physiognomy of society," is the system by which material goods are produced and exchanged; (b) that the capitalist system of production is a nefarious one which inevitable leads to the exploitation of the working class by the capital-owning class and is incapable of developing adequately the economic resources of society or of distributing fairly the material good produced by human labor; (c) that capitalism contains the seeds of its own destruction and must, in view of the inability of the capital-owning class to adjust itself to economic change, result eventually and inescapably in a revolutionary transfer of power to the working class; and (d) that imperialism, the final phase of capitalism, leads directly to war and revolution.

    the rest may be outlined in lenin's own words: "unevenness of economic and political development is the inflexible law of capitalism. it follows from this that the victory of socialism may come originally in a few capitalist countries or even in a single capitalist country. the victorious proletariat of that country, having expropriated the capitalists and having organized socialist production at home, would rise against the remaining capitalist world, drawing to itself in the process the oppressed classes of other countries." [footnote: "concerning the slogans of the united states of europe," august 1915, official soviet edition of lenin's works.] it must be noted that there was no assumption that capitalism would perish without proletarian revolution. a final push was needed from a revolutionary proletariat movement in order to tip over the tottering structure. but it was regarded as inevitable that sooner of later that push be given.

    for 50 years prior to the outbreak of the revolution, this pattern of thought had exercised great fascination for the members of the russian revolutionary movement. frustrated, discontented, hopeless of finding self-expression -- or too impatient to seek it -- in the confining limits of the tsarist political system, yet lacking wide popular support or their choice of bloody revolution as a means of social betterment, these revolutionists found in marxist theory a highly convenient rationalization for their own instinctive desires. it afforded pseudo-scientific justification for their impatience, for their categoric denial of all value in the tsarist system, for their yearning for power and revenge and for their inclination to cut corners in the pursuit of it. it is therefore no wonder that they had come to believe implicitly in the truth and soundness of the marxist-leninist teachings, so congenial to their own impulses and emotions. their sincerity need not be impugned. this is a phenomenon as old as human nature itself. it is has never been more aptly described than by edward gibbon, who wrote in the decline and fall of the roman empire: "from enthusiasm to imposture the step is perilous and slippery; the demon of socrates affords a memorable instance of how a wise man may deceive himself, how a good man may deceive others, how the conscience may slumber in a mixed and middle state between self-illusion and voluntary fraud." and it was with this set of conceptions that the members of the bolshevik party entered into power.

    now it must be noted that through all the years of preparation for revolution, the attention of these men, as indeed of marx himself, had been centered less on the future form which socialism would take than on the necessary overthrow of rival power which, in their view, had to precede the introduction of socialism. [footnote: here and elsewhere in this paper "socialism refers to marxist or leninist communism, not to liberal socialism of the second international variety.] their views, therefore, on the positive program to be put into effect, once power was attained, were for the most part nebulous, visionary and impractical. beyond the nationalization of industry and the expropriation of large private capital holdings there was no agreed program. the treatment of the peasantry, which, according to the marxist formulation was not of the proletariat, had always been a vague spot in the pattern of communist thought: and it remained an object of controversy and vacillation for the first ten years of communist power.

    the circumstances of the immediate post-revolution period -- the existence in russia of civil war and foreign intervention, together with the obvious fact that the communists represented only a tiny minority of the russian people -- made the establishment of dictatorial power a necessity. the experiment with war communism" and the abrupt attempt to eliminate private production and trade had unfortunate economic consequences and caused further bitterness against the new revolutionary regime. while the temporary relaxation of the effort to communize russia, represented by the new economic policy, alleviated some of this economic distress and thereby served its purpose, it also made it evident that the "capitalistic sector of society" was still prepared to profit at once from any relaxation of governmental pressure, and would, if permitted to continue to exist, always constitute a powerful opposing element to the soviet regime and a serious rival for influence in the country. somewhat the same situation prevailed with respect to the individual peasant who, in his own small way, was also a private producer.

    lenin, had he lived, might have proved a great enough man to reconcile these conflicting forces to the ultimate benefit of russian society, thought this is questionable. but be that as it may, stalin, and those whom he led in the struggle for succession to lenin's position of leadership, were not the men to tolerate rival political forces in the sphere of power which they coveted. their sense of insecurity was too great. their particular brand of fanaticism, unmodified by any of the anglo-saxon traditions of compromise, was too fierce and too jealous to envisage any permanent sharing of power. from the russian-asiatic world out of which they had emerged they carried with them a skepticism as to the possibilities of permanent and peaceful coexistence of rival forces. easily persuaded of their own doctrinaire "rightness," they insisted on the submission or destruction of all competing power. outside the communist party, russian society was to have no rigidity. there were to be no forms of collective human activity or association which would not be dominated by the party. no other force in russian society was to be permitted to achieve vitality or integrity. only the party was to have structure. all else was to be an amorphous mass.

    and within the party the same principle was to apply. the mass of party members might go through the motions of election, deliberation, decision and action; but in these motions they were to be animated not by their own individual wills but by the awesome breath of the party leadership and the overbrooding presence of "the word."

    let it be stressed again that subjectively these men probably did not seek absolutism for its own sake. they doubtless believed -- and found it easy to believe -- that they alone knew what was good for society and that they would accomplish that good once their power was secure and unchallengeable. but in seeking that security of their own rule they were prepared to recognize no restrictions, either of god or man, on the character of their methods. and until such time as that security might be achieved, they placed far down on their scale of operational priorities the comforts and happiness of the peoples entrusted to their care.

    now the outstanding circumstance concerning the soviet regime is that down to the present day this process of political consolidation has never been completed and the men in the kremlin have continued to be predominantly absorbed with the struggle to secure and make absolute the power which they seized in november 1917. they have endeavored to secure it primarily against forces at home, within soviet society itself. but they have also endeavored to secure it against the outside world. for ideology, as we have seen, taught them that the outside world was hostile and that it was their duty eventually to overthrow the political forces beyond their borders. then powerful hands of russian history and tradition reached up to sustain them in this feeling. finally, their own aggressive intransigence with respect to the outside world began to find its own reaction; and they were soon forced, to use another gibbonesque phrase, "to chastise the contumacy" which they themselves had provoked. it is an undeniable privilege of every man to prove himself right in the thesis that the world is his enemy; for if he reiterates it frequently enough and makes it the background of his conduct he is bound eventually to be right.

    now it lies in the nature of the mental world of the soviet leaders, as well as in the character of their ideology, that no opposition to them can be officially recognized as having any merit or justification whatsoever. such opposition can flow, in theory, only from the hostile and incorrigible forces of dying capitalism. as long as remnants of capitalism were officially recognized as existing in russia, it was possible to place on them, as an internal element, part of the blame for the maintenance of a dictatorial form of society. but as these remnants were liquidated, little by little, this justification fell away, and when it was indicated officially that they had been finally destroyed, it disappeared altogether. and this fact created one of the most basic of the compulsions which came to act upon the soviet regime: since capitalism no longer existed in russia and since it could not be admitted that there could be serious or widespread opposition to the kremlin springing spontaneously from the liberated masses under its authority, it became necessary to justify the retention of the dictatorship by stressing the menace of capitalism abroad.

    this began at an early date. in 1924 stalin specifically defended the retention of the "organs of suppression," meaning, among others, the army and the secret police, on the ground that "as long as there is a capitalistic encirclement there will be danger of intervention with all the consequences that flow from that danger." in accordance with that theory, and from that time on, all internal opposition forces in russia have consistently been portrayed as the agents of foreign forces of reaction antagonistic to soviet power.

    by the same token, tremendous emphasis has been placed on the original communist thesis of a basic antagonism between the capitalist and socialist worlds. it is clear, from many indications, that this emphasis is not founded in reality. the real facts concerning it have been confused by the existence abroad of genuine resentment provoked by soviet philosophy and tactics and occasionally by the existence of great centers of military power, notably the nazi regime in germany and the japanese government of the late 1930s, which indeed have aggressive designs against the soviet union. but there is ample evidence that the stress laid in moscow on the menace confronting soviet society from the world outside its borders is founded not in the realities of foreign antagonism but in the necessity of explaining away the maintenance of dictatorial authority at home.

    now the maintenance of this pattern of soviet power, namely, the pursuit of unlimited authority domestically, accompanied by the cultivation of the semi-myth of implacable foreign hostility, has gone far to shape the actual machinery of soviet power as we know it today. internal organs of administration which did not serve this purpose withered on the vine. organs which did serve this purpose became vastly swollen. the security of soviet power came to rest on the iron discipline of the party, on the severity and ubiquity of the secret police, and on the uncompromising economic monopolism of the state. the "organs of suppression," in which the soviet leaders had sought security from rival forces, became in large measures the masters of those whom they were designed to serve. today the major part of the structure of soviet power is committed to the perfection of the dictatorship and to the maintenance of the concept of russia as in a state of siege, with the enemy lowering beyond the walls. and the millions of human beings who form that part of the structure of power must defend at all costs this concept of russia's position, for without it they are themselves superfluous.

    as things stand today, the rulers can no longer dream of parting with these organs of suppression. the quest for absolute power, pursued now for nearly three decades with a ruthlessness unparalleled (in scope at least) in modern times, has again produced internally, as it did externally, its own reaction. the excesses of the police apparatus have fanned the potential opposition to the regime into something far greater and more dangerous than it could have been before those excesses began.

    but least of all can the rulers dispense with the fiction by which the maintenance of dictatorial power has been defended. for this fiction has been canonized in soviet philosophy by the excesses already committed in its name; and it is now anchored in the soviet structure of thought by bonds far greater than those of mere ideology.

    ii

    so much for the historical background. what does it spell in terms of the political personality of soviet power as we know it today?

    of the original ideology, nothing has been officially junked. belief is maintained in the basic badness of capitalism, in the inevitability of its destruction, in the obligation of the proletariat to assist in that destruction and to take power into its own hands. but stress has come to be laid primarily on those concepts which relate most specifically to the soviet regime itself: to its position as the sole truly socialist regime in a dark and misguided world, and to the relationships of power within it.

    the first of these concepts is that of the innate antagonism between capitalism and socialism. we have seen how deeply that concept has become imbedded in foundations of soviet power. it has profound implications for russia's conduct as a member of international society. it means that there can never be on moscow's side an sincere assumption of a community of aims between the soviet union and powers which are regarded as capitalist. it must inevitably be assumed in moscow that the aims of the capitalist world are antagonistic to the soviet regime, and therefore to the interests of the peoples it controls. if the soviet government occasionally sets it signature to documents which would indicate the contrary, this is to regarded as a tactical maneuver permissible in dealing with the enemy (who is without honor) and should be taken in the spirit of caveat emptor. basically, the antagonism remains. it is postulated. and from it flow many of the phenomena which we find disturbing in the kremlin's conduct of foreign policy: the secretiveness, the lack of frankness, the duplicity, the wary suspiciousness, and the basic unfriendliness of purpose. these phenomena are there to stay, for the foreseeable future. there can be variations of degree and of emphasis. when there is something the russians want from us, one or the other of these features of their policy may be thrust temporarily into the background; and when that happens there will always be americans who will leap forward with gleeful announcements that "the russians have changed," and some who will even try to take credit for having brought about such "changes." but we should not be misled by tactical maneuvers. these characteristics of soviet policy, like the postulate from which they flow, are basic to the internal nature of soviet power, and will be with us, whether in the foreground or the background, until the internal nature of soviet power is changed.

    this means we are going to continue for long time to find the russians difficult to deal with. it does not mean that they should be considered as embarked upon a do-or-die program to overthrow our society by a given date. the theory of the inevitability of the eventual fall of capitalism has the fortunate connotation that there is no hurry about it. the forces of progress can take their time in preparing the final coup de grâce. meanwhile, what is vital is that the "socialist fatherland" -- that oasis of power which has already been won for socialism in the person of the soviet union -- should be cherished and defended by all good communists at home and abroad, its fortunes promoted, its enemies badgered and confounded. the promotion of premature, "adventuristic" revolutionary projects abroad which might embarrass soviet power in any way would be an inexcusable, even a counter-revolutionary act. the cause of socialism is the support and promotion of soviet power, as defined in moscow.

    this brings us to the second of the concepts important to contemporary soviet outlook. that is the infallibility of the kremlin. the soviet concept of power, which permits no focal points of organization outside the party itself, requires that the party leadership remain in theory the sole repository of truth. for if truth were to be found elsewhere, there would be justification for its expression in organized activity. but it is precisely that which the kremlin cannot and will not permit.

    the leadership of the communist party is therefore always right, and has been always right ever since in 1929 stalin formalized his personal power by announcing that decisions of the politburo were being taken unanimously.

    on the principle of infallibility there rests the iron discipline of the communist party. in fact, the two concepts are mutually self-supporting. perfect discipline requires recognition of infallibility. infallibility requires the observance of discipline. and the two go far to determine the behaviorism of the entire soviet apparatus of power. but their effect cannot be understood unless a third factor be taken into account: namely, the fact that the leadership is at liberty to put forward for tactical purposes any particular thesis which it finds useful to the cause at any particular moment and to require the faithful and unquestioning acceptance of that thesis by the members of the movement as a whole. this means that truth is not a constant but is actually created, for all intents and purposes, by the soviet leaders themselves. it may vary from week to week, from month to month. it is nothing absolute and immutable -- nothing which flows from objective reality. it is only the most recent manifestation of the wisdom of those in whom the ultimate wisdom is supposed to reside, because they represent the logic of history. the accumulative effect of these factors is to give to the whole subordinate apparatus of soviet power an unshakable stubbornness and steadfastness in its orientation. this orientation can be changed at will by the kremlin but by no other power. once a given party line has been laid down on a given issue of current policy, the whole soviet governmental machine, including the mechanism of diplomacy, moves inexorably along the prescribed path, like a persistent toy automobile wound up and headed in a given direction, stopping only when it meets with some unanswerable force. the individuals who are the components of this machine are unamenable to argument or reason, which comes to them from outside sources. their whole training has taught them to mistrust and discount the glib persuasiveness of the outside world. like the white dog before the phonograph, they hear only the "master's voice." and if they are to be called off from the purposes last dictated to them, it is the master who must call them off. thus the foreign representative cannot hope that his words will make any impression on them. the most that he can hope is that they will be transmitted to those at the top, who are capable of changing the party line. but even those are not likely to be swayed by any normal logic in the words of the bourgeois representative. since there can be no appeal to common purposes, there can be no appeal to common mental approaches. for this reason, facts speak louder than words to the ears of the kremlin; and words carry the greatest weight when they have the ring of reflecting, or being backed up by, facts of unchallengeable validity.

    but we have seen that the kremlin is under no ideological compulsion to accomplish its purposes in a hurry. like the church, it is dealing in ideological concepts which are of long-term validity, and it can afford to be patient. it has no right to risk the existing achievements of the revolution for the sake of vain baubles of the future. the very teachings of lenin himself require great caution and flexibility in the pursuit of communist purposes. again, these precepts are fortified by the lessons of russian history: of centuries of obscure battles between nomadic forces over the stretches of a vast unfortified plain. here caution, circumspection, flexibility and deception are the valuable qualities; and their value finds a natural appreciation in the russian or the oriental mind. thus the kremlin has no compunction about retreating in the face of superior forces. and being under the compulsion of no timetable, it does not get panicky under the necessity for such retreat. its political action is a fluid stream which moves constantly, wherever it is permitted to move, toward a given goal. its main concern is to make sure that it has filled every nook and cranny available to it in the basin of world power. but if it finds unassailable barriers in its path, it accepts these philosophically and accommodates itself to them. the main thing is that there should always be pressure, unceasing constant pressure, toward the desired goal. there is no trace of any feeling in soviet psychology that that goal must be reached at any given time.

    these considerations make soviet diplomacy at once easier and more difficult to deal with than the diplomacy of individual aggressive leaders like napoleon and hitler. on the one hand it is more sensitive to contrary force, more ready to yield on individual sectors of the diplomatic front when that force is felt to be too strong, and thus more rational in the logic and rhetoric of power. on the other hand it cannot be easily defeated or discouraged by a single victory on the part of its opponents. and the patient persistence by which it is animated means that it can be effectively countered not by sporadic acts which represent the momentary whims of democratic opinion but only be intelligent long-range policies on the part of russia's adversaries -- policies no less steady in their purpose, and no less variegated and resourceful in their application, than those of the soviet union itself.

    in these circumstances it is clear that the main element of any united states policy toward the soviet union must be that of long-term, patient but firm and vigilant containment of russian expansive tendencies. it is important to note, however, that such a policy has nothing to do with outward histrionics: with threats or blustering or superfluous gestures of outward "toughness." while the kremlin is basically flexible in its reaction to political realities, it is by no means unamenable to considerations of prestige. like almost any other government, it can be placed by tactless and threatening gestures in a position where it cannot afford to yield even though this might be dictated by its sense of realism. the russian leaders are keen judges of human psychology, and as such they are highly conscious that loss of temper and of self-control is never a source of strength in political affairs. they are quick to exploit such evidences of weakness. for these reasons it is a sine qua non of successful dealing with russia that the foreign government in question should remain at all times cool and collected and that its demands on russian policy should be put forward in such a manner as to leave the way open for a compliance not too detrimental to russian prestige.

    iii

    in the light of the above, it will be clearly seen that the soviet pressure against the free institutions of the western world is something that can be contained by the adroit and vigilant application of counter-force at a series of constantly shifting geographical and political points, corresponding to the shifts and maneuvers of soviet policy, but which cannot be charmed or talked out of existence. the russians look forward to a duel of infinite duration, and they see that already they have scored great successes. it must be borne in mind that there was a time when the communist party represented far more of a minority in the sphere of russian national life than soviet power today represents in the world community.

    but if the ideology convinces the rulers of russia that truth is on their side and they they can therefore afford to wait, those of us on whom that ideology has no claim are free to examine objectively the validity of that premise. the soviet thesis not only implies complete lack of control by the west over its own economic destiny, it likewise assumes russian unity, discipline and patience over an infinite period. let us bring this apocalyptic vision down to earth, and suppose that the western world finds the strength and resourcefulness to contain soviet power over a period of ten to fifteen years. what does that spell for russia itself?

    the soviet leaders, taking advantage of the contributions of modern techniques to the arts of despotism, have solved the question of obedience within the confines of their power. few challenge their authority; and even those who do are unable to make that challenge valid as against the organs of suppression of the state.

    the kremlin has also proved able to accomplish its purpose of building up russia, regardless of the interests of the inhabitants, and industrial foundation of heavy metallurgy, which is, to be sure, not yet complete but which is nevertheless continuing to grow and is approaching those of the other major industrial countries. all of this, however, both the maintenance of internal political security and the building of heavy industry, has been carried out at a terrible cost in human life and in human hopes and energies. it has necessitated the use of forced labor on a scale unprecedented in modern times under conditions of peace. it has involved the neglect or abuse of other phases of soviet economic life, particularly agriculture, consumers' goods production, housing and transportation.

    to all that, the war has added its tremendous toll of destruction, death and human exhaustion. in consequence of this, we have in russia today a population which is physically and spiritually tired. the mass of the people are disillusioned, skeptical and no longer as accessible as they once were to the magical attraction which soviet power still radiates to its followers abroad. the avidity with which people seized upon the slight respite accorded to the church for tactical reasons during the war was eloquent testimony to the fact that their capacity for faith and devotion found little expression in the purposes of the regime.

    in these circumstances, there are limits to the physical and nervous strength of people themselves. these limits are absolute ones, and are binding even for the cruelest dictatorship, because beyond them people cannot be driven. the forced labor camps and the other agencies of constraint provide temporary means of compelling people to work longer hours than their own volition or mere economic pressure would dictate; but if people survive them at all they become old before their time and must be considered as human casualties to the demands of dictatorship. in either case their best powers are no longer available to society and can no longer be enlisted in the service of the state.

    here only the younger generations can help. the younger generation, despite all vicissitudes and sufferings, is numerous and vigorous; and the russians are a talented people. but it still remains to be seen what will be the effects on mature performance of the abnormal emotional strains of childhood which soviet dictatorship created and which were enormously increased by the war. such things as normal security and placidity of home environment have practically ceased to exist in the soviet union outside of the most remote farms and villages. and observers are not yet sure whether that is not going to leave its mark on the over-all capacity of the generation now coming into maturity.

    in addition to this, we have the fact that soviet economic development, while it can list certain formidable achievements, has been precariously spotty and uneven. russian communists who speak of the "uneven development of capitalism" should blush at the contemplation of their own national economy. here certain branches of economic life, such as the metallurgical and machine industries, have been pushed out of all proportion to other sectors of economy. here is a nation striving to become in a short period one of the great industrial nations of the world while it still has no highway network worthy of the name and only a relatively primitive network of railways. much has been done to increase efficiency of labor and to teach primitive peasants something about the operation of machines. but maintenance is still a crying deficiency of all soviet economy. construction is hasty and poor in quality. depreciation must be enormous. and in vast sectors of economic life it has not yet been possible to instill into labor anything like that general culture of production and technical self-respect which characterizes the skilled worker of the west.

    it is difficult to see how these deficiencies can be corrected at an early date by a tired and dispirited population working largely under the shadow of fear and compulsion. and as long as they are not overcome, russia will remain economically as vulnerable, and in a certain sense an impotent, nation, capable of exporting its enthusiasms and of radiating the strange charm of its primitive political vitality but unable to back up those articles of export by the real evidences of material power and prosperity.

    meanwhile, a great uncertainty hangs over the political life of the soviet union. that is the uncertainty involved in the transfer of power from one individual or group of individuals to others.

    this is, of course, outstandingly the problem of the personal position of stalin. we must remember that his succession to lenin's pinnacle of pre-eminence in the communist movement was the only such transfer of individual authority which the soviet union has experienced. that transfer took 12 years to consolidate. it cost the lives of millions of people and shook the state to its foundations. the attendant tremors were felt all through the international revolutionary movement, to the disadvantage of the kremlin itself.

    it is always possible that another transfer of pre-eminent power may take place quietly and inconspicuously, with no repercussions anywhere. but again, it is possible that the questions involved may unleash, to use some of lenin's words, one of those "incredibly swift transitions" from "delicate deceit" to "wild violence" which characterize russian history, and may shake soviet power to its foundations.

    but this is not only a question of stalin himself. there has been, since 1938, a dangerous congealment of political life in the higher circles of soviet power. the all-union congress of soviets, in theory the supreme body of the party, is supposed to meet not less often than once in three years. it will soon be eight full years since its last meeting. during this period membership in the party has numerically doubled. party mortality during the war was enormous; and today well over half of the party members are persons who have entered since the last party congress was held. meanwhile, the same small group of men has carried on at the top through an amazing series of national vicissitudes. surely there is some reason why the experiences of the war brought basic political changes to every one of the great governments of the west. surely the causes of that phenomenon are basic enough to be present somewhere in the obscurity of soviet political life, as well. and yet no recognition has been given to these causes in russia.

    it must be surmised from this that even within so highly disciplined an organization as the communist party there must be a growing divergence in age, outlook and interest between the great mass of party members, only so recently recruited into the movement, and the little self-perpetuating clique of men at the top, whom most of these party members have never met, with whom they have never conversed, and with whom they can have no political intimacy.

    who can say whether, in these circumstances, the eventual rejuvenation of the higher spheres of authority (which can only be a matter of time) can take place smoothly and peacefully, or whether rivals in the quest for higher power will not eventually reach down into these politically immature and inexperienced masses in order to find support for their respective claims? if this were ever to happen, strange consequences could flow for the communist party: for the membership at large has been exercised only in the practices of iron discipline and obedience and not in the arts of compromise and accommodation. and if disunity were ever to seize and paralyze the party, the chaos and weakness of russian society would be revealed in forms beyond description. for we have seen that soviet power is only concealing an amorphous mass of human beings among whom no independent organizational structure is tolerated. in russia there is not even such a thing as local government. the present generation of russians have never known spontaneity of collective action. if, consequently, anything were ever to occur to disrupt the unity and efficacy of the party as a political instrument, soviet russia might be changed overnight from one of the strongest to one of the weakest and most pitiable of national societies.

    thus the future of soviet power may not be by any means as secure as russian capacity for self-delusion would make it appear to the men of the kremlin. that they can quietly and easily turn it over to others remains to be proved. meanwhile, the hardships of their rule and the vicissitudes of international life have taken a heavy toll of the strength and hopes of the great people on whom their power rests. it is curious to note that the ideological power of soviet authority is strongest today in areas beyond the frontiers of russia, beyond the reach of its police power. this phenomenon brings to mind a comparison used by thomas mann in his great novel buddenbrooks. observing that human institutions often show the greatest outward brilliance at a moment when inner decay is in reality farthest advanced, he compared one of those stars whose light shines most brightly on this world when in reality it has long since ceased to exist. and who can say with assurance that the strong light still cast by the kremlin on the dissatisfied peoples of the western world is not the powerful afterglow of a constellation which is in actuality on the wane? this cannot be proved. and it cannot be disproved. but the possibility remains (and in the opinion of this writer it is a strong one) that soviet power, like the capitalist world of its conception, bears within it the seeds of its own decay, and that the sprouting of these seeds is well advanced.

    iv

    it is clear that the united states cannot expect in the foreseeable future to enjoy political intimacy with the soviet regime. it must continue to regard the soviet union as a rival, not a partner, in the political arena. it must continue to expect that soviet policies will reflect no abstract love of peace and stability, no real faith in the possibility of a permanent happy coexistence of the socialist and capitalist worlds, but rather a cautious, persistent pressure toward the disruption and, weakening of all rival influence and rival power.

    balanced against this are the facts that russia, as opposed to the western world in general, is still by far the weaker party, that soviet policy is highly flexible, and that soviet society may well contain deficiencies which will eventually weaken its own total potential. this would of itself warrant the united states entering with reasonable confidence upon a policy of firm containment, designed to confront the russians with unalterable counter-force at every point where they show signs of encroaching upon he interests of a peaceful and stable world.

    but in actuality the possibilities for american policy are by no means limited to holding the line and hoping for the best. it is entirely possible for the united states to influence by its actions the internal developments, both within russia and throughout the international communist movement, by which russian policy is largely determined. this is not only a question of the modest measure of informational activity which this government can conduct in the soviet union and elsewhere, although that, too, is important. it is rather a question of the degree to which the united states can create among the peoples of the world generally the impression of a country which knows what it wants, which is coping successfully with the problem of its internal life and with the responsibilities of a world power, and which has a spiritual vitality capable of holding its own among the major ideological currents of the time. to the extent that such an impression can be created and maintained, the aims of russian communism must appear sterile and quixotic, the hopes and enthusiasm of moscow's supporters must wane, and added strain must be imposed on the kremlin's foreign policies. for the palsied decrepitude of the capitalist world is the keystone of communist philosophy. even the failure of the united states to experience the early economic depression which the ravens of the red square have been predicting with such complacent confidence since hostilities ceased would have deep and important repercussions throughout the communist world.

    by the same token, exhibitions of indecision, disunity and internal disintegration within this country have an exhilarating effect on the whole communist movement. at each evidence of these tendencies, a thrill of hope and excitement goes through the communist world; a new jauntiness can be noted in the moscow tread; new groups of foreign supporters climb on to what they can only view as the band wagon of international politics; and russian pressure increases all along the line in international affairs.

    it would be an exaggeration to say that american behavior unassisted and alone could exercise a power of life and death over the communist movement and bring about the early fall of soviet power in russia. but the united states has it in its power to increase enormously the strains under which soviet policy must operate, to force upon the kremlin a far greater degree of moderation and circumspection than it has had to observe in recent years, and in this way to promote tendencies which must eventually find their outlet in either the breakup or the gradual mellowing of soviet power. for no mystical, messianic movement -- and particularly not that of the kremlin -- can face frustration indefinitely without eventually adjusting itself in one way or another to the logic of that state of affairs.

    thus the decision will really fall in large measure in this country itself. the issue of soviet-american relations is in essence a test of the overall worth of the united states as a nation among nations. to avoid destruction the united states need only measure up to its own best traditions and prove itself worthy of preservation as a great nation.

    surely, there was never a fairer test of national quality than this. in the light of these circumstances, the thoughtful observer of russian-american relations will find no cause for complaint in the kremlin's challenge to american society. he will rather experience a certain gratitude to a providence which, by providing the american people with this implacable challenge, has made their entire security as a nation dependent on their pulling themselves together and accepting the responsibilities of moral and political leadership that history plainly intended them to bear.
  • bu yazı üniversitelerde uluslarası ilişkiler ve siyaset bilimi öğrencilerinin beynine bir şekilde sokulur, zira yazıldığı 1947 yılından itibaren amerikan dış politikasının yönlenmesinde ve soğuk savaş'ın tırmanışa geçmesinde çok önemli bir rol oynamıştır. bugün bakıldığında ise kimi siyaset bilimciler taşak geçmekte, sadece bilinmesi gerektiğini savunmaktadırlar. gelecekte huntington'ın medeniyetler çatışması'nın bence uğrayacağı akıbete ulaşmış ve zamandışı kalmış bir makaledir.
  • a.b.d'nin bütün soğuk savaş boyunca takip ettiği, kimi zaman sıcak çatışmaya yaklaştığı containment policy'nin esas ortaya çıkarıcısıdır bu makale. george kennan'ın fikirleri doğrultusunda komünizm tehditine karşı vietnam ve orta avrupa'da birçok girişimde bulunulmuş, hatta bunlardan türkiye'de nasibini almıştır. soğuk savaş'ın en doruğunda olmasa bile bütün hızıyla devam ettiği bir dönemde türkiye'ye orta menzilli tactical missile'ler (jupiter füzeleri) yerleştirilmiş ve bu gelişmeler kamuoyundan saklanmıştır.
  • (bkz: the x article)
  • bu yazının tam metni içün http://www.foreignaffairs.org/…-soviet-conduct.html
  • george kennan'ın soğuk savaş'ın başlangıcı kabul edilen, x ismiyle kaleme aldığı, sanıyorum 1946 yılında foreign affairs'de yayınlanmış ünlü makalesi. buradan okunabilir; http://www.foreignaffairs.com/…es-of-soviet-conduct
  • 1947'de george kennan'ın mr. x mahlasıyla yazdığı ünlü bir makale. her siyaset bilimi öğrencisine okutulur, türkçe çevirisi de aşağıdaki gibidir.

    --- spoiler ---

    sovyet yönetimi’nin temeli, x

    bölüm ı

    sovyet gücünün politik duruşu bugün itibarıyla ideoloji ve şartların meydana getirdiği bir duruştur. ideoloji bu hareketi yöneten sovyet liderlerin politik köklerinden gelmiş, şartlarsa 30 yıldır uygulanan güç rejiminin sonuçlarından oluşmuştur. bu iki örneğin birbiriyle olan etkileşimini ve sovyet yönetimindeki yansımalarını incelemek olabilecek en zor analizlerden birini gerektirir. yine bu yönetimi anlayıp gerekli önlemleri almak için bu analizi yapmak zorundayız.

    sovyet liderlerinin güçlenmesine sebep olan ideolojik kavramları özetlemek gerçekten güçtür. marksist ideolojinin bu rus-komünist versiyonu devamlı bir evrim içindedir. temelindeki kavramlar yoğun ve karışıktır. yine de komünist düşüncenin en temel özelliklerini 1916 yılındaki başlangıcını esas alarak şu şekilde sıralayabiliriz; (a) insanların yaşam tarzını belirleyen; toplumun genel şeklinin ve karakterinin oluşmasını sağlayan en önemli faktör malların üretim ve el değiştirmesini düzenleyen sistemdir; (b) kapitalist üretim sistemi çalışan kesimin sermaye tarafından sömürülmesine sebep olan, herkese yeterli kaynağı üretemeyen ve üretilenleri eşit şekilde dağıtmayan kötü bir sistemdir; (c) kapitalizm kendi yıkımını içinde barındırır; sermaye sahibi kesim kendini değişen şartlara ve bunların meydana getirdiği sonuçlara adapte etmekte zorluk çekecek ve güç kaçınılmaz şekilde sistemin değişmesine sebep olacak işçi sınıfının eline geçecektir; (d) kapitalizmin son aşaması olan emperyalizm direk olarak savaşa ve devrime sebep olmaktadır.

    lenin’in sözleriyle noktayı koyabiliriz: “ekonomik ve politik gelişim sürecindeki arıza kapitalizmin değişmez özelliğidir. bunun sonucu olarak sosyalizm en azından bir veya birkaç ülkede galip gelecektir. bu ülkenin galip işçi sınıfı kapitalist sermayeyi kamulaştıracak ve sosyalist düzeni hâkim kılacaktır. kapitalist ülkeler arasında hızla yükselen bu ülke diğer ülkelerdeki ezilen sınıfların dikkatini çekecek ve bu ülkelerde kaçınılmaz olan sosyalizm yoluna çekecektir.” şunu belirtmeliyiz ki bütün varsayımlar kapitalizmin işçi sınıfının yapacağı devrimlerle yok olacağı üzerine kurulmuştur. sallanmakta olan düzeni yıkmak için devrimsel bir işçi hareketi gerekmektedir. bu hareketin er ya da geç gerçekleşeceği düşünülmektedir.

    devrimin kırılma noktasına kadar olan 50 yıllık süreç içinde bu düşünce şekli rus devriminin taraftarları tarafından hararetle benimsenmiştir. sinirlenmiş, memnuniyetsiz, ümitsiz çarlık rejiminin sınırları içine hapsolmuş ve sosyal gelişime giden tek yolun kanlı bir devrim olduğuna inanan halk yığınlarını arkasına alan devrimciler marksist teoriyi arzularına ulaşabilmek için en uygun sistem olarak gördüler. bu sistem sabırsızlıklarım güya haklı çıkartırken, güç kazanmaları ve intikam almaları için çarlık sisteminin tüm değerlerini inkâr etmelerini sözde bilimsel sebeplere dayandırmalarını sağladı. bu sebeple kendi duygularına ve isteklerine hitap eden marksist-leninist sistemin gerçekliğine ve sağlamlığına inanmakta güçlük çekmediler. iyi niyetlerinden şüphe duymaya tabii ki gerek yoktu. bu insan doğası kadar eski bir kavramdır. bu kavram hiçbir zaman edward gibbon’un “the decline and fail of roman empire” adlı eserinde belirttiğinden daha doğru bir şekilde açıklanamamıştır; “doğrulukla sahtekârlık arasındaki çizgi çok ince ve kaygandır. socrates erdemli bir insanın kendini nasıl kandırabileceğini ve kendi illüzyonunu yaratıp sahtekârlığa çok güzel bir şekilde ifade etmiştir.” işte bu aldanış bolşevik parti üyelerinin güçlenmesine sebep olan olaylar zincirini başlattı.

    şunu belirtmeliyiz ki devrimin hazırlanması sırasında devrimcilerin dikkati sosyalizmin geleceğinden çok şu andaki düşmanların yıkılmasına odaklanmıştı ve bu düşmanla sosyalizmin doğuşundan önce yıkılmalıydı. bundan dolayı onların görüşleri iyimser bakışla önce gücün elde edilmesine dayanan sonrası ise muğlâk, hayali ve mantıksız bir hareketti. endüstrinin ve geniş sermayelerin kamulaştırılmasının dışında başka da plan yok gibiydi. köylüler marksist sistemde işçi sınıfından sayılmıyor ve bu da komünist düşüncede büyük bir boşluğa sebep oluyordu. komünist sistemin ilk 10 senesi boyunca bu konu tartışmaların ve belirsizliklerin odağında oldu.

    devrimden hemen sonra rusya’nın içinde bulunduğu şartlar; sivil savaş, dış güçlerin müdahalesi ve komünistlerin halkın sadece küçük bir bölümünü temsil etmesi, diktatöryel bir rejimi zorunlu kılıyordu. komünizmin savaşla birlikteliği, özel üretimi ve ticareti durdurmak için yapılan hızlı girişimler ekonominin kötüleşmesine sebep olurken halkın yeni rejime olan desteğini azalttı. yeni ekonomik politika ve rusya’yı komünist yapma çabalarının kısa bir süre hafiflemesi ekonomik sıkıntının biraz olsun azalmasına sebep olurken bir yandan kapitalist sektörün hâlâ en ufak bir rahatlamada kâr yapmaya hazır olduğunu ve eğer izin verilirse her zaman sovyet rejimine karşı önemli bir rakip olacağını kanıtladı. aynı şekilde bu durum kendi çapında özel üretici olan köylüler için de geçerliydi.

    lenin yaşasaydı rusya’nın yüksek menfaatleri için anlaşamayan bu grupları bir araya getirebilecek ve ortak bir payda da buluşturabilecek bir lider profilindeydi. fakat lenin’in liderlik pozisyonuna imrenen stalin bu güç savaşında muhalif düşüncelere tolerans gösterebilecek bir insan değildi. onların fanatizmi anglo-saxon geleneklerinden gelen uzlaşma özelliklerine sahip değildi ve gücü paylaşmak konusunu akıllarına bile getirmeyecek kadar sert ve kompleksliydiler. kendi “doğruluk” doktrinine inanmış ve bunun önüne geçebilecek her türlü karşı görüşün ezilmesine karar vermişlerdi. komünist parti dışında rusya bir homojenlik içinde değildi. partinin ağırlığı olmayan herhangi bir kolektif hareket veya organizasyon yoktu. rusya’daki bir başka grup herhangi bir hareket düzenleme hakkına sahip değildi. sadece parti’nin sistemli bir yapısı vardı. geri kalan her şey kuru gürültüydü.

    parti içinde de aynı kurallar geçerliydi. partideki görevlilerin büyük çoğunluğu seçimler ve müzakereler yoluyla belirleniyor fakat bu seçimlere katılmaları kendi hür iradeleriyle değil parti liderinin ağzından çıkan bir sözle oluyordu.

    şunu tekrar vurgulamalıyız ki; bu insanların çoğu muhtemelen kendi kaderlerini garanti altına almayı düşünmüyorlardı. toplum için en iyi olanın ne olduğunu kendilerinin bildiğine şüphe etmeden inandırılmışlardı ve ellerindeki gücü güvence altına alıp rakipsiz kaldıklarında bu “iyi” düzeni getireceklerdi.

    fakat kendi sistemlerinin güvenliğini düşündükleri bu dönemde yöntemleriyle alakalı ister insandan ister tanrı’dan gelsin bir takım sınırlamalarla karşılamaya hazır değillerdi. bu dönemde sistemin güvenliği ve önceliği insanların mutluluğu ve rahatından çok daha önemliydi.

    şimdilerde sovyet rejimi ile ilgili altı çizilmesi gereken şey bu güven altına alma sürecinin hâlâ tamamlanmadığı ve kremlin sakinlerinin 1917 kasım’ında elde ettikleri gücü kaybetmemek için gittikçe daha baskıcı bir yöntem şekline doğru ilerledikleridir. ilk hedefleri bu gücü tehlikeye atabilecek kendi vatandaşlarıdır. fakat tabii ki tüm dünya onların gözünde potansiyel bir tehlikedir. onlar, ideolojik olarak tüm dünyanın düşman olduğuna ve kendi sınırları dışındaki politik güçleri durdurmanın onların görevi olduğuna inanmışlardı. ilerleyen zamanda rus tarihi ve gelenekleri onların bu düşüncelerini destekledi ve en sonunda onların agresifliği ve iç çatışmaları kendi reaksiyonunu oluşturmaya başladı. sonunda başka bir yöntemi kendi yarattıkları isyana karşı uygulamak zorunda kaldılar “düzene isyanı şiddetle cezalandır”. bir insan bütün dünyanın kendi düşmanı olduğuna dair bir tez ortaya sürebilir ve eğer bunu yeterince tekrarlayıp hareketlerinin temel sebebi olarak tanımlarsa bir noktadan size de mantıklı gelmeye başlar.

    sovyet liderlerinin düşünce sistemine göre, onlara karşı gelen hiçbir düşünce şekli herhangi bir fayda veya haklılık içermiyordu. bu tip düşünce şekilleri sadece ölmekte olan kapitalizmin beyhude çabalarıydı. rusya’daki kapitalizmden kalan kalıntılar, diktatöryel rejimin sürdürülebilmesi için haklı bir neden oluşturuyordu. fakat kalıntılar adım adım silinip kapitalizm tehdidinin sona erdiği resmi olarak açıklandığında bu haklılık nedeni kaybolacaktı. işte bu gerçek sovyet rejiminin bundan sonraki yol haritasını çizmesinde önemli rol oynadı. mademki herhangi bir iç tehdit kalmamış ve sovyet’lerdeki kapitalizm çökertilmişti o zaman diktatör düzenin devam ettirebilmesi için dışarıdaki kapitalizm tehdidi hedef gösterilmeliydi.

    bu yönelim oldukça erken başladı. 1924 senesinde stalin “baskı organları”nın (ordu ve gizli servis) önemini şu şekilde savundu; mademki dışarıda kapitalist bir dünya vardı, bu kapitalist düşmanlar var oldukça dışarıdan gelen tehdit sona ermeyecekti. bu teoriyle birlikte bu tarihten itibaren artık iç muhalefete yönelik bütün hareketler dış düşmanlardan gelen tehditler olarak tanımlandı.

    aynı mantıkla kapitalist ve sosyalist dünyalar arasında büyük fark olduğunu söyleyen orijinal komünist anlayışına büyük önem verildi. aslında böyle bir dünyalar farkı olmadığını çok rahat söyleyebiliriz. maalesef bu konuyla ilgili gerçekler dış dünyada sovyetlere karşı olan tepkinin de etkisiyle 1930’ların sonunda ortaya çıkan büyük askeri güçler almanya’daki nazi rejimi ve japon imparatorluğu yüzünden bulanık hale geldi. bu iki devlette sovyetlere karşı ciddi bir cephe oluşturuyordu. iki ülkenin durumunun dışarıdan gelen tehlikeler olarak tanımlanmaktansa içerideki diktatöryel rejimi devam ettirmek için bir araç olarak kullanıldığını gösteren somut kanıtlar var.

    sınırsız otoriteye dayanan sovyet gücünün devamını sağlayan ve yarı mite dönüşen bu dışarıdaki düşman hikâyeleri bugünkü sovyet askeri gücünün şekillenmesinde önemli rol oynadı. bu güce hizmet etmeyen bu dâhilî kurumlar bir şekilde ortadan kaldırıldı. amaca hizmet eden tüm birimlerse aşırı büyüdüler. sovyet gücünün güvenliği parti’nin katı disiplinine, gizli servisin tavizsiz tavırları ve her yere girebilme özelliğine, ekonominin pek de umut vermeyen monopolleşmeye dayanan sistemine dayanıyordu. sovyet liderlerin karşı güçlerden korunabilmek amacıyla kurdukları “baskı organları” artık rejimin asıl uygulayıcıları olmak üzere yetiştirilir hale gelmişti. bugün sovyet sistemini oluşturan elementlerin çoğu diktatörlüğün mükemmel şekilde devam etmesini hedefliyor ve sınırların ötesinin tamamen düşmanlarla kaplı olduğuna inanıyor. ve milyonlarca insan şu anda kendi kurdukları bu sistemi korumak adına her şeyi feda etmeye hazır halde beklerken sistem olmadan kendi hayatlarının tamamen değersiz olacağına inanıyorlar.

    eğer olaylar bugünkü gibi gerçekleşirse kanun koruyucular baskı organlarıyla elde ettikleri bu gücü daha fazla koruyamayacaklardır. mutlak güç için 30 yıldır dünyadaki gelişmeye inat
    acımasızca süren bu arayış zamanla içerde de dışarıda olduğu gibi kendi düşmanlarını yaratacaktır. polis güçlerine olan aşırı destek zamanla rejime olan tepkinin bu destek başlamadan öncekine göre çok daha fazla büyümesine neden oldu.

    kanun koyucuların onsuz yapamayacağı en önemli şey diktatörlük yönetiminin devamını savunan senaryodur. bu senaryo sovyet felsefesinde kutsanmıştır ve artık bu ideolojinin çok ötesinde sovyet devlet yapısının vazgeçilmezi haline gelmiştir.

    bölüm ıı

    tarihi kökenle ilgili çok fazla konuştuk. bugün bildiğimiz kadarıyla sovyet gücünün politik kimliğini nasıl tanımlayabiliriz?

    asıl ideolojinin temel noktaları muhafaza edilmiştir. inanışları kapitalizmin kötülüğüne, kaçınılmaz olan yıkılışına, işçi sınıfının bu yıkımı gerçekleştirmek ve gücü kendi eline almak zorunda olduğuna dayanıyordu. fakat tepkide ilk önce tüm yozlaşmış iç düzeniyle karanlık ve yanlış sovyet rejiminin de temelini oluşturan bu konseptlere gelecekti.

    bu konseptlerin ilki kapitalizmle sosyalizmin doğal iki düşman olduğunu savunuyordu. bu tezin rus sisteminin temelini oluşturduğunu çok açık şekilde gördük. bunun sovyet dış politikasının belirlenmesinde de önemli rolü oldu. sovyetler ve yandaşlarının kapitalist ülkelerle hiçbir zaman ortak bir menfaatte buluşamayacağı düşünülüyordu. moskova’ya göre, kapitalist ülkelerin istedikleri hiçbir zamiri sovyetlerin ve dolayısıyla sovyet vatandaşlarının lehine olmazdı. eğer sovyet hükümeti bu düşünce şekli ile çelişen bir hareket yapar veya bir belgeye imza atarsa bu tamamen düşmanla mücadele etmek için yapılan taktiksel bir hamle olarak algılanmalıydı. temeldeki çekişmenin süreci ileri sürülüyordu. bu tavırda kremlin’in yabancılara karşı olan davranışlarında gizlilik, iki yüzlülük, samimiyetsizlik gibi ciddi rahatsızlıklar meydana getirdi. aynı tarz yaklaşım bir süre daha devam edecek. belki şiddetinde ve yoğunluğunda çeşitli değişiklikler meydana gelebilir. rusların bizden bir menfaatleri olduğunda saplantılı oldukları bu konulardan birkaçını sümenaltı yapacakları kesin. böyle bir durumda bizden de mutlu bir şekilde “bakın ruslar değişti” diyenler çıkacak, bu sözde bu değişimden kendilerine fayda sağlamaya çalışanlar olacaktır. bu tip taktiksel davranışlara aldanmamalıyız. bu tarz hareketler sovyetlerin iç gücünün oluşmasını sağlayan temel özellikler ve içerdeki sistemleri değişmeden bu özelliklerle yaşamaya devam edeceğiz.

    kısaca ruslarla bir süre daha ilişkilerde zorluk çekilecek. bu onların bizi dünyadan silmek için bir “ya hep ya hiç” programına girdikleri manasına gelmemelidir. kapitalist sistemin çöküşünün kaçınılmaz olması bu konuda acele etmemelerini sağlıyor. son darbeyi vurmak için atılması gereken adımlar biraz daha sürelerini alacak. bu süre zarfında içindeki bireylerin artık sosyalizm tarafından kazanıldığı “sosyalist anakara” yurt içi ve yurt dışındaki tüm sosyalistler tarafından kutsanmalı, gelişmesine çalışılmalı, düşmanları yok edilmelidir. dışarıdaki vakitsiz ve maceracı devrimci hareketler sisteme karşı bile olsa sovyet rejiminin dengesini riske sokacaksa son derece tehlikelidir. sosyalizm’in sebebi moskova’daki tanımıyla sovyet gücünü desteklemek ve gelişmesini sağlamaktır.

    bu bizi günümüz sovyet sisteminin yapısını oluşturan ikinci önemli kavrama getirmektedir; kremlin asla hata yapmaz. parti dışında hiçbir organizasyona izin vermeyen sovyet gücü, doğruyu sadece parti’nin temsil ettiğine inanmaktadır. eğer dışarıda başka bir doğruluk varsa, organizasyonla açıklanabilmesi meşru hale gelecektir ki bu da kesinlikle kremlin’in izin vereceği bir olay değildir.

    komünist parti liderleri her zaman haklıdır ve bu haklılık stalin’in 1929’da politbüro kararlarının ittifakla alınacağı kararını verdiğinden beri devam etmektedir ki; bu karar stalin’in tüm gücü kendinde toplanmasına olanak sağlamıştır.

    asla yanlış yapmama özelliğinde komünist parti’nin katı disiplini yatar. gerçekte bu iki kavram birbirini destekleyen kavramlardır. mükemmel disiplini sağlamak için hatasız olmak gerekir. hatasız olmak için mükemmel disiplin uygulamak lazımdır. işte bu iki özellik sovyet düzeninin duruşunu belirler. fakat bunların etkileri üçüncü bir faktörden bahsedilmeden tam manasıyla
    açıklanamaz; lider taktiksel amaçlar için bir takım farklı uygulamalarda bulunabilir, bu uygulamalar inançla ve şüphe edilmeden üyeler tarafından oybirliğiyle kabul edilmelidir. bunun manası aslında gerçek diye bir şeyin olmadığı bu gerçeğin belirlenen istekler ve hedefler doğrultusunda lider tarafından yaratıldığıdır. gerçek haftadan haftaya aydan aya değişebilir. gerçek kesin bir şey değildir ve objektiflikten uzaktır. sadece tarihin mantığını bünyesinde taşıyan ve bu yüzden kusursuz bilgeliğe sahip otoriteyi temsil edenlerin en son manifestosudur. bu üç faktör sistemin alt yapısına sabırsız ve inatçılığı sarsılmaz bir özellik kazandırmıştır. bu sistem sadece kremlin tarafından değiştirilebilir. bir kez parti programı açıklandığında tüm sovyet devleti adeta kurulmuş ve bir engelle karşılaşmadan durmayan oyuncak bir araba gibi tam bir makine düzeniyle o konuyla çizilen yolda ilerlerler. bu makinenin parçaları olan bireyler onlara dış kaynaklardan gelen tartışma veya nedenlere karşı uyumlu değillerdir. bütün eğilimleri, onlara dış dünyanın ikna edici sözlerine güvensizlik ve inanmamayı öğretti. sahibine itaat eden köpekler gibi, onlar sadece sahiplerinin sesini duyarlar. ve eğer onlara son olarak dikte edilen hedeflerin iptal edilmesi gerekirse, bunu yapması gereken sahiptir. bu yüzden, yabancı temsilci, kendi sözlerinin onlar üzerinde herhangi bir etki yapmasını bekleyemez. en fazla ümit edebileceği, partinin çizgisini değiştirmeye muktedir olan üst kesime aktarılacağıdır. fakat o kesimin bile burjuva bir temsilcinin sözlerinden etkilenerek bir şey yapması muhtemel değildir. ortak amaçlara hizmet olmadığından, ortak mantık yaklaşımlarına başvurulmaz. bu yüzden gerçekler, kremlin’in kulaklarına, kelimelerden daha yüksek sesle hitap edecektir ve kelimeler; yansıdığında, değişmek geçerlilik doğruluğu tarafından desteklendiğinde büyük bir ağırlık taşıyacaktır.

    fakat görüyoruz ki, kremlin hedeflerini süratle başarması için hiçbir ideolojik baskı altında değildir. kilise gibi, uzun dönem geçerliliği olan ideolojik kavramları uğraşıyor ve sabırlı olmayı başarıyor. devrimin süregelen başarılarını gelecekteki boş hedefler adına riske atma hakkı yoktur. lenin’in komünist hedefleri takip etme yolundaki kendi öğretileri bile çok dikkatli ve esnek olmayı gerektiriyor. yine bu prensipler, rus tarihinden alman derslerle kuvvetlendiriliyor. burada; dikkat, esnek ve aldatma değerli özellikler ve bunların değeri, rus beyinlerinde doğal bir takdir görüyor. bu yüzden, kremlin süper güçlerin karşısında geri çekilmekten hiç pişmanlık duymaz. ve hiçbir zaman çizelgesi baskısı olmaması nedeniyle böyle bir geri çekilme gerekliliğinden panik olmaz. politikası verilen bir hedefe doğru her müsait olduğu durumda devamlı olarak akan bir nehir gibidir. ana kaygısı, bu nehrin dünya gücünün temelleri içindeki mümkün olan her kuytuya eriştiğinden emin olmaktır. fakat eğer yolu üzerinde aşılamaz engellerle karşılaşırsa, bunları filozofik olarak kabul eder ve kendini bunlara adapte eder. esas konu, istenen hedefe doğru her zaman bir baskı, durmayan sabit bir baskı olmasıdır. sovyet psikolojisinde, hedefi belirli bir zamanda ulaşılacak diye bir işaret bulunmamaktadır.

    bu değerlendirmeler, sovyet diplomasisini ilk bakışta daha kolay ve fakat napolyon, hitler gibi saldırgan liderlerin şahsi diplomasisiyle uğraşmaktan daha zor kılar. bir taraftan karşı güce karşı daha hassas ve o güç çok kuvvetli hissedildiğinde ise diplomatik cephenin her bir kesimde boyun eğmeye daha hazırdır. ve bu yüzdende mantık ve retorik güçte daha akılcıdır. diğer taraftan, karşıtların zaferi tarafından kolayca bozguna uğratılıp, cesareti kınlamaz. ve sabırlı bir karşı duruş; demokratik fikirleri temsil eden birtakım davranışlar tarafından değil, fakat akıllı ve uzun dönemli olan rus politikalarının bir sonucudur. bu politikalar, amaçlarında sovyetler birliği politikalarında ne daha az kararlı ne de uygulamada daha az üretkendir.

    bu şartlar altında, amerikan sovyetler birliğine karşı yürüttüğü ana politikanın; uzun vadeli, sabırlı ama katı ve yaygın rus eğilimlerine karşı dikkatli olması gerektiği açıktır. buna rağmen, belirtmekte fayda var ki, böyle bir politikanın “dış dinamiklerle” hiçbir alakası yoktur. kremlin genel olarak politik gerçeklere karşı reaksiyonlarda esnek olsa da, prestij gereken durumlarda hiçbir şekilde yumuşak başlı değildir. rus liderleri, insan psikolojisi konusunda çok keskin hükümlere sahiptir, öyle ki kendi kontrolünü kaybedip sinirlenmenin politik ilişkilerde asla bir güç kaynağı olamayacağının gayet bilincindedirler. bu gibi zayıflık durumlarını kullanmayı çok iyi bilirler. bu sebeplerden dolayı, rusya ile ilişkileri yürütmedeki başarı, yabancı ülkenin daima bir bütün olarak kalmasından ve soğukkanlılığını kaybetmemesinden geçer. rus politikasından taleplerini daima öne sürmeli ve rus prestiji ile uyumlu olma yolunda hep bir kapı açık bırakmaktadır.

    bölüm ııı

    yukarıdaki bilgiler ışığında, batı dünyasının serbest kurumlan üzerindeki rus baskısının hünerli, devamlı değişen coğrafi ve politik noktalara karşı dikkatli ve değişken ama cezp edilemez veya yok edilmesi söz konusu olmayan bir yapıya sahip olduğu açıktır. akıllarda olmalıdır ki, komünist parti’nin rus ulusal hayatında, sovyet gücünün bugün dünya toplumlarında temsil ettiğinden, çok daha az grubu temsil ettiği bir dönem vardır.

    fakat ideoloji rusların yöneticilerini doğrunun kendi taraflarında olduğuna ikna ederse ve bu sebepten beklemeyi göze alabilirse, o ideolojinin üzerimizde hiçbir talebi olmayan bizler objektif olarak bunun geçerliliğini inceleme serbestine sahibiz. sovyet tezleri sadece batının ekonomik kaderi üzerindeki kontrol eksikliğini vurgulamaz, onunla beraber sonsuz bir zamanda disiplin ve sabrı benimseyen bir rus birliğini öngörür. bu kıyamet gibi vizyonu hayata geçirip, batı dünyasının gücünü ve kaynaklarını 10- 15 yıldan beri sovyet gücünü hesaba katarak bulduğu düşünüldüğünde; bu rusya’nın kendisi için ne anlama gelir?

    sovyet liderleri, despotizm sanatının modem tekniklerinin katkılarından istifadeyle kendi güç sınırlarının içerisinde itaat problemini çözdü. bazıları, kendi yetkilerini sorguladı ama bunu yapanların bile, sorgulamayı geçerli kılmaya gücü yetmedi.

    kremlin aynı zamanda, yaşayan insanların ilgilerinden ve ağır metal sanayinin endüstriyel kuruluşundan bağımsız olarak rusya’yı kurma hedefini başarmadı muktedir oldu. bahsedilen endüstriyel kuruluşlar tabii ki tamamlanmamış ama yine de büyüyen ve diğer büyük endüstriyel ülkelerin seviyesine çıkmaya çalışan kurumlardır. bütün bunlar, hem iç politik güvenliğin idamesi ve hem de ağır endüstri kurulması, birçok insanın hayatını, ümitleri ve enerjisi gibi büyük bir bedellere mal olmuştur. belirli bir ölçüde zorunlu işgücü kullanımının, günümüz barış ortamında faydalı olacağı gerekliliktir. sovyet ekonomik hayatının diğer kesimleri; özellikle tarım, ürünleri üretimi, iskân ve taşıma, ihmal edilmiştir.

    bütün bunlarla beraber, savaş korkunç bir yıkım, ölüm ve insan neslinin tükenmesini beraber getirmiştir. sonuç olarak, bugün rusya’da fiziksel ve ruhsal olarak yorgun bir nüfus vardır. insanların büyük çoğunluğu hayallerden yoksun, şüpheci ve sovyet gücünün yurtdışındaki takipçilerine ışık saçtığı büyülü cazibesinden uzak bir hayat sürmektedirler. savaş süresince taktik nedenlerle insanların benimsediği kilise ile kısa süreli bir mutabakat, insanların inançları ve dindarlıkla ilgili kapasitelerinin rejimin amaçlarında küçük bir ifade bulduğu gerçeğinin ifadesidir.

    bu şartlarda, insanların kendi fiziksel ve sinirsel güçlerinin limitleri vardır. bu limitler mutlaktır ve en zalim diktatörlüklerde bile bağlayıcıdır. çünkü bunların ötesinde insanlar güdülenemez. insanları uzun saatler çalışmaya zorlamak (kendi istekleri ve ekonomik şartların diktası haricinde) onları yaşasalar bile yaşlandırır ve diktatörlüğün talepleri doğrultusunda gerçekleşen kayıplar olarak gerçekleşir. iki durumda da, ya en iyi performanslarından yoksun ya da devletin hizmetine girmelerine mani kılar.

    burada sadece genç nesil yardım edebilir. genç nesil, bütün acılara rağmen sayıca fazla ve dinamiktir. ruslar kabiliyetli insanlardır. sovyet diktatörlüğünün yarattığı ve savaşta oldukça artan, çocukluğun anormal duygusal sınırlarının olgun performansa etkisi hâlâ ileride görülmek üzere saklıdır. ülke ortamının normal güvenliği ve sakinliği kapsamındaki buna benzer şeylerin varlığı sovyetler birliği’nin dışındaki çiftlik ve köylerde pratik olarak son buldu. ve gözlemciler, olgunlaşan nesil üzerindeki etkisi konusunda hâlâ emin değiller.

    buna ilave olarak, sovyet ekonomik gelişiminin, belirgin başarılara imza atarken hâlâ tutarsız ve dengesiz olduğu gerçeğini biliyoruz. kapitalizmin dengesiz gelişimi hakkında konuşan rus komünistleri, kendi ulusal ekonomileri düşünüldüğünde utanmalıdırlar. metalürji ve makine endüstrisi gibi ekonomik hayatın belli başlı dalları, ekonominin diğer sektörlerinden dışlanmıştır. burada kısa sürede dünyanın ekonomik devlerinden biri olmak için can atan ancak daha kayda değer otoban ağı bulunmayan ve ilkel bir demir yolu ağma sahip bir ülkeden bahsediyoruz. işçiliğin etkinliğini artırmak ve ilkel insanlara makinelerin çalışmasını öğretmek için pek çok şey yapıldı. fakat idame sovyet ekonomisinde hâlâ kanayan bir yara. inşaatlar aceleyle ve kaliteden yoksun yapılıyor. ve ekonominin geniş sektörlerinde henüz batının yetenekli işçilerini karakterize eden teknik olarak kendine saygı ve üretime kendi kültürlerinden bir şey katarak çalışma mümkün değil. korku ve zorlama altında çalışan, yorgun ve moralsiz bir nüfus tarafından bu aksaklıkların giderilmesinin nasıl olacağını söylemek zor. bunların üstesinden gelinmediği sürece rusya ekonomik olarak savunmasız, bir bakıma güçsüz kalmaya devam edecektir. ilkel politik canlılığın ilginç çekiciliğini yaymaya ve coşkusunu ihraç etmeye muktedir ama bunları güç ve refahın gerçek kanıtlarıyla desteklenmeyen bir ulus durumunda kalacaktır.

    bu esnada sovyetler birliği politik hayatında büyük bir belirsizlik hakimdir. bu belirsizlik bir birey yahut bireyler grubunun gücünün diğerlerine geçmesiyle ilgilidir.

    bu tabii ki stalin’in kişisel tutumundan kaynaklanan bir problemdir. hatırlamalıyız ki, (stalin’in) komünist harekette lenin’in üstünlük zirvesine halef olması, sovyetler birliği’nin yaşadığı sadece bireysel otoritenin devridir. bu devir 12 yılda sağlamlaşmıştır. milyonlarca insanın hayatına mal olmuş ve devleti temellerinden sarsmıştır. kremlin’in zararına, sarsıntıları tüm uluslararası devrim hareketinde hissedilmiştir.

    başka bir güç devrinin yankıları hiçbir yerde hissedilmeden, sessiz ve fark edilmeyecek bir şekilde gerçekleşmesi her zaman mümkündür. lenin’in “inanılmaz hızlı geçişlerinden” biri-ki rus tarihi yansıtır- “hassas aldatmadan” “vahşi sertliğe” geçişi bir takım soruları ortaya koyar ve sovyet gücünün temellerini sarsabilir.
    fakat bu yalnızca stalin’in kendisiyle ilgili bir sorun değildir. 1938’den beri sovyet gücünün büyük çemberin politik hayatında tehlikeli bir pıhtılaşma olmuştur. sovyetler birliği kongresi’nin, ki teoride partinin en üst organıdır, her üç yılda birden az olmamak kaydıyla toplanması gerekmektedir. yakında son toplantıdan bu yana sekiz tam yıl geçmiş olacaktır. bu dönem içerisinde parti üyelikleri sayısı ikiye katlanmıştır. savaş sırasında partinin zayiatı çok yüksek olmuştur ve bugün parti üyelerinin yarısından çoğunu parti’nin son kongresinden beri girenler oluşturmaktadır. bu esnada tepedeki küçük grup bir seri inanılmaz ulusal değişiklikler gerçekleştirdiler. batının tüm büyük hükümetlerinin savaş deneyimleri ile temel nedenleri muhakkak sovyet siyasal hayatının karanlık yerlerinde de muhakkak mevcuttur. ve rusya’da bu nedenler halen tanımlanmaktadır.

    bunun komünist parti gibi çok yüksek disipline sahip bir organizasyonda dahi harekete henüz katılmış büyük kitlenin parti üyeleri ile hiç tanışmadıkları, hiçbir zaman konuşmadıkları ve hiçbir siyasal ilişkide bulunmadıkları, tepedeki adamın küçük, kendini devam ettiren hizbi arasında yaş, dış görünüş ve ilginin farklılığın giderek artmasından kaynaklandığı zannedilmektedir.

    bu koşullarda, otoritenin yüksek alanlarının nihai gençleşmesinin (sadece zamana bağlı olarak) yumuşak ve barışçı bir şekilde olacağını veya daha yüksek güç arayışındaki rakiplerin kendi görüşlerine destek bulmak için bu siyasal açıdan olgun olmayan ve deneyimsiz kitlelere nispi olarak erişemeyeceklerini kim söyleyebilir? eğer bu şekilde gerçekleşirse komünist parti’de ilginç sonuçlar çıkabilir; üyelik büyük oranda uzlaşma ve kalıcılığa değil, sıkı disiplin ve itaate dayanmaktadır. eğer kopukluk partiyi zapt ve felç ederse rus toplumunun kaos ve zayıflığı tamamlamanın ötesindeki şekillerde ortaya çıkacaktır. sovyet gücünün sadece bağımsız organizasyonlara müsamaha gösterilmeyen yapıdan meydana gelen ve sınırları belli olmayan kitledeki insanları gizlediğini gördük. rusya’da yerel yönetim diye bir şey yoktur. rusya’daki mevcut nesil kendiliğinden bir tepki hareketi bilmemektedir. sonuç olarak, eğer politik bir araç olarak parti’nin bütünlüğü ve yeterliliğinin bozulması halinde, sovyet rusya bir gecede en güçlü ulusal toplumlardan birinden en güçsüz en acınacak bir topluma dönüşebilir.

    böylece sovyet gücünün geleceği, kremlin’in adamları için rusya’nın kendini aldatma yeteneği kadar güvenli olmayabilir. bunu sessizce ve kolaylıkla diğerlerine devredebilecekleri ispat gerektirir. bu esnada, kuralların zorluğu ve uluslararası hayatın zorlukları, güçlerinin dayanağı olan insanların umutları ve güçlerine ağır bir bedel ödetti. sovyet otoritesinin ideolojik gücünün rusya sınırları ötesinde, polis gücünün ulaştığının ötesinde günümüzde en güçlü haline ulaşmış olması ilginç olarak not edilebilir. bu fenomen, thomas mann’ın buddenbrooks adlı muhteşem romanında kullandığı bir karşılaştırmayı akla getirmektedir. insan kuramlarının dışta en güçlü olduğu zaman içerdeki çürümenin gerçekte daha ilerlediğini gözlemleyerek, dünyadan bir yıldızın en parlak olduğu görüldüğünde aslında çok önce söndüğüyle karşılaştırılmaktadır. ve batı dünyasındaki tatmin olmamış insanlar üzerinde kuvvetli olarak ışıldayan kremlin’in aslında sönmüş ve parlaklığı kalmış bir takımyıldız olmadığını kim garanti edebilir? bu kanıtlanamaz ancak çürütülemez de. ancak sovyet gücünün, düşüncelerine göre kapitalist dünya gibi, kendi çürümüş tohumlan üzerinde durduğu ve bu tohumları iyi bir şekilde saçtığı ihtimali (yazara göre bu kuvvetli bir ihtimaldir) mevcuttur.

    bölüm ıv

    açıktır ki abd sovyet rejimi ile yakın gelecekte politik yakınlaşmasından keyif almasını bekleyemez. politik sahnede sovyetler birliği’nin bir ortak değil, bir rakip olarak değerlendirilmesine devam edilmesi gerekiyordu. sovyet politikalarının, soyut barış ve denge taraftarı, sosyalist ve kapitalist dünyaların birlikte sürekli var olabilme olasılığı gerçeğine inanan bir görüşü yansıtmayacağını, fakat daha ziyade rakip etkinin ve gücün dikkatli ve ısrarlı bir baskıyla zayıflatılması ve bozulmasının yansıtacağı beklentisine devam edilmesi gerekiyordu.

    bunun karşılığındaki denge olarak gerçekler şunlardı ki; rusya, genel olarak tüm batı dünyasının aksine, hâlâ en zayıf taraftı, sovyet politikası çok esnek bir yapıya sahipti ve sovyet toplumu kendi toplam potansiyelini sonunda zayıflatacak eksiklik ve kusurları barındırıyor olabilirdi. bu gerçekler kendi başına, abd’nin mantıklı bir güvenle, rusya ise, onların barışçı ve istikrarlı bir dünyayla ilgili çıkarlarına tecavüz ettiğinin işareti olan her noktada, kolaylıkla alt edilmez bir karşı, güçle yüzleşmesi için tasarlanmış ve sağlam içerikli bir politikanın garantisidir.

    fakat gerçekte amerika’nın politikalarının olasılıkları, hatta kalarak en iyisinin olmasını beklemekle sınırlı değildi. birleşik devletler için hem rusya’nın hem de büyük oranda rusya tarafından belirlenmiş uluslararası komünist hareketlerinin içerisinde yaptığı aksiyonlarla içsel gelişmeleri etkilemesi tamamen olasıdır. bu mesele, hükümetin sovyetler birliği veya herhangi bir ülkede uygulayabileceği alçakgönüllü bilgi aktivitesi tedbiri meselesi değildir ki aslında o da önemlidir. bu daha çok abd’nin dünyada yaşayan tüm insanların arasında, ne istediğini bilen bir devlet olma, dünya gücü olmanın getirdiği sorumluluklarla ve dahili yaşamın getirdiği sorunlarla başarılı bir şekilde baş etmeyi becerebilen ve ruhani bir canlılıkla zamanın ideolojik akımlarının arasında kendine ait olanı tutabilen bir ülke izlenimini vermeye çalışması ile ilgili bir mertebe meselesidir. bu izlenim şu ölçüye kadar yaratılabilir ve muhafaza edilebilir, rusya komünizminin amaçlarının kısır ve gerçeklerden uzak olarak görünmesi zorunluluğu, moskova destekçilerinin umut ve heyecanlarının sönmesi zorunluluğu ve artan gerilimin kremlin’in dış politikasına yansıtılması zorunluluğu. komünist felsefenin temel taşı köhne ve felçli kapitalist dünyadır. kızıl meydan’da bulunan kargaların düşmanlığının durdurulmasından ötürü kendinden emin tavırlarla beklemiş olduğu amerika birleşik devletleri’nin erken ekonomik bunalımda gösterdiği başarısızlık dahi komünist dünyada büyük yankı uyandırırdı.

    aynı sebepten ötürü, kararsızlık gösterileri, parçalanmışlık ve ülke içinde dâhilî dağılmalar, tüm komünist dünyada inanılmaz heyecanlı bir etki uyandırdı. bu eğilimlerin her kanıtında komünist dünyada umut ve heyecan yeşerir; neşeli adımlar kaydedilir.

    moskova tehdidinde; uluslararası politikanın gösteri trenine tırmanan yeni yabancı destekçi gruplar görünmeye başlar ve rus baskısı tüm hatlarda ve uluslararası ilişkilerde artmaya başlar.

    yardımsız ve yalnız bir amerikan tavrının komünist hareketine karşı ölüm kalım derecesinde güç uygulanabilirliğini ve sovyet güçlerinin rusya’da erken düşmelerinin sağlanmasını söylemek abartılı olur. fakat birleşik devletler, sovyet politikasının geçmiş dönemlerde gözlenmek zorunda olan dereceden çok daha fazla şekilde ılımlılık ve sakınganlık oluşturacak şekildi kremlin üzerinde baskı kuracak ve bu yolla ya çöküşüne giden yolu ya da kademeli şekilde yumuşatılmış sovyet gücüne ulaşabilecek eğilimleri destekleyecek biçimde operasyon yapmasını sağlayacak derecede yüksek şiddette gerilimi artırma gücüne sahiptir. mistik ve mesihvari olmayan bir hareket ki, kremlin’inki -kesinlikle bu tip bir şey değil- sonunda şu ya da bu şekilde bu durumda bir ilişki mantığına kendini ayarlamazsa, hüsranla karşılaşır.

    bu yüzden karar büyük ölçüde ülkenin kendisine düşecektir. sovyet-amerikan ilişkisi konusu, amerika birleşik devletleri’nin uluslararasında bir ulus olmanın tüm değerini kazanma sınavıdır. yıkımla karşılaşmamak için abd sadece kendi geleneklerini ölçmek ve büyük bir ulus olarak korunmaya değer olduğunu kendine kanıtlaması gerekecektir.

    tabii ki, bir ulus için bundan daha adil bir sınav yoktur. bu olay ışığında, rusya-amerika ilişkilerini izleyen düşünceli bir gözlemci, kremlin’in amerikan toplumuna meydan okumalarında şikayet edecek bir şey bulamaz. o daha çok, amerikan halkının tarihin onlara açıkça üstlenmelerini amaçladığı ahlaki ve politik liderlik sorumluluklarını kabul etmesini sağlayan ve bir araya gelerek bu meydan okumaya karşı ulusal bağlılıkla kendi güvenliğini sağlamaya olanak veren bu tanrısal kadere mutlak bir şükran duygusu beslemeyi tercih eder.

    --- spoiler ---
hesabın var mı? giriş yap