ulukayın

• (bkz: bayterek)
• aylık tarih, düşünce ve ekin dergisi.
  
  http://www.ulukayin.net/
• 2013 yılı ocak ayından itibaren, iki ayda bir çıkan türkçü kültür dergisi.
  son dönemde türkçü teşkilatların ve türkçü yayın organlarının gözle görülür bir şekilde arttığı çok açık. ancak ulukayın degisi içerik olarak, diğer mecmualara göre biraz daha değişik.
  
  kendilerine türk mitolojisinden ulukayın adlı yaşam ağacının adını ve sembolünü seçen dergi; politik yazılardan ziyade, eski türk kültürü ve töresi ile alakalı makaleleri ile dikkat çekiyor. ilgilenenlerin kesinlikle göz atması gerek...
• türk mitolojisinde yerle göğü birbirine bağlayan yaşam ağacı.
  
  eskiden evlilik törenleri kayın ağacı altında yapılırmış. kaynana^* ve kaynata^* sözcükleri de buradan gelir.
• eski türk inanışlarına göre kovuğunda kübey hatun adı verilen bir tanrıça bulunur. bu tanrıçanın memelerinden bengisu adı verilen hayat suyu gelir. ağacın tepesinde semrük adı verilen iki başlı bir kartal vardır. ulukayın, 5 kuruşun yazılı kısmında sağda ve karahanlı devleti'nin bayrağında yer alan bir semboldür aynı zamanda...
  
  (bkz: erotik türk mitolojisi)
• kayra han tarafından dikildiğine inanılan, dünyayla birlikte yaratılan mitolojik bir ağaç.
  
  türk mitolojisinde dünyanın merkezinde olduğuna, dalları ile gökyüzünü ayakta tuttuğuna inanılır.
  
  kaynak wikipedia.
• ulu kayın, bay kayın, bay terek, temir kavak veya hayat ağacı denilen kutsal ağaç inanışına, sadece türk mitolojisinde değil tüm dünya mitolojilerinde rastlanır.
  
  türk mitolojisinde hayat ağacı, kökleri yeraltı aleminde , gövdesi yeryüzünde, dalları ve yapraklarıysa göğün en üst tabakalarında olan bir eksen gibi düşünülmüştü. kısacası yeri göğü birbirine bağlıyordu hatta bazen kutup yıldızı'na kadar uzandığı kabul edilirdi.
  
  mitolojilerde ağaç, dağ gibi olgulara kutsallık addedilmesinin nedeni ise yerle gök, insanla tanrı arasında köprü olarak görüldüğü içindi.
  
  altay mitolojisine göre tepesinde tanrı ülgen oturur ve öksökö etrafında dönerek uçardı ki dokuz boy (türklerin dokuz kavmi veya yeryüzündeki dokuz büyük insan ırkı) bu ağacın dokuz dalından türemişti.
  
  (bkz: hayat ağacı/@ay hatun)
  
  türkler yeryüzünü genellikle kare biçiminde tasarlıyorlardı. bu kare içerisinde var olduğu düşünülen daire ise gökyüzünü temsil ediyordu. bu şeklin merkezinde kutsal olarak kabul edilen ve ötüken, kan tengri, altun yış gibi isimlerle anılan dağlar ve çeşitli katlara ayrılmış gök ile yeri birleştiren hayat ağacı bulunuyordu. dağların haricinde ağaçlar, çadır direği, merdiven vs gibi imgeler de kullanılıyordu.
  
  (bkz: axis mundi/@ay hatun)
  
  "türkler için kutsal kabul edilen ağaçlar kayın, çam, kavak, ardıç, çınar, servi, sedir, meşe, dut, söğüt ve elma gibi ağaçlardı. ancak bunların içinde en kutsalı ve türk mitolojisinin belkemiği sayılacak ağaç, kayın ağacıydı.
  
  kayın ağacı, eski türklerin günlük hayatlarında da önemli bir yer tutardı. türkler en iyi ve sağlam oklarını kayın ağacından yapar, toz dedikleri yay kılıflarını da yine kayın ağacı kabuklarından çıkarırlardı. (yayın üzerine yapıştırılan bu kabuklar, yayı daha elastiki bir hale sokardı) tözlerin bir kısmı da kayın ağacı kabuğundan yapılırdı.
  
  şamanlar kayın ağacına özellikle hürmet eder, ayinlerini kayın ağaçlarının etrafında yapar, hastaları yine bu ağaçların altında iyileştirirlerdi. şaman davullarında da mutlaka ağaç resmi olurdu.
  (şamanist mitolojide kayın ağacının tanrı ülgen ve umay ile gökten indiğine inanılır.)"
  
  (bkz: türk mitolojisinde ağaç/@ay hatun)
  
  kazakistan’ın eski adı astana yeni adı nursultan olan başkentinde bulunan bayterek kulesi hayat ağacını sembolize eder (ki şaşılacak bi şey de değil çünkü bayterek zaten hayat ağacı demek) kulenin tepesindeki yuvarlak kısım da öksökö’nün yumurtasıdır...
• kayra han tarafından dikilmiştir. dünya ile birlikte yaratılmıştır. dünyanın, yeraltının ve gökyüzünün tam merkezindedir. dalları gökyüzünü ayakta tutar. kökleri toprağın tüm katlarını delip yeraltı okyanusuna kadar uzanır. öksökö kuşu etrafında dönerek uçar ve bazen de tepesine konar. dokuz boy (türklerin dokuz kavmi veya yeryüzündeki dokuz büyük insan ırkı) bu ağacın dokuz dalından türemiştir. umay ana yaşam ağacı’nın sahibidir ve yeryüzüne inerken bu ağacı kullanır. kübey hanım bu ağacın içinde yaşar. kökleri yeraltına, dalları gökyüzüne uzar. köklerinden yaşam suyu (bengüsu) akar. her dalı, altından yetmiş yapraklı olarak tanımlanır. yapraklarının büyüklüğü birer at derisi kadardır. türk mitolojisinde çok önemli bir yere sahiptir. gökleri delip bilinmez yüksekliklere çıkar. uluğ kayın’ın dallarından biri güneşe biri de aya uzanır. tepesinde ülgen oturur. bazen bir çam ağacı olarak kabul edilir. ağacın bir yanında ay bir yanında ise güneş bulunur. bazen demirdağ ’ın üzerinde durduğu kabul edilir. sekiz gölgeli, dokuz köklü olarak anılır. insanların ruhları bu ağacın dalları arasında uçuşur durur. bu ruhlar küçük kuşlara benzerler. osmanlı devlet’nin kurucusu osman bey’in rüyâsında gördüğü, büyüyüp tüm dünyayı kaplaya ağaç da uluğ kayın’a benzemektedir. ağaca bez (çaput) bağlayarak dilekte bulunma da yine uluğ kayın ile bağlantılı görünmektedir. ^* denilen reçinesi, onu yiyenlere müthiş bir güç verir. çuvaş bayrağında sembolize edilmiş bir hayat ağacı vardır. maniheizm ’in etkisiyle yaşam ağacı ’nın karşıtı olan ölüm ağacı da türk kültürüne girmiştir fakat çok fazla yaygınlaşmamıştır. bazen aynı kökten çıkan iki ağaç olarak adlandırılır ki, bu durum iki zirvesi olan dünya dağı ile de uygun düşer. mani dini ile bu ikiz ağaçlardan birine ölüm işlevi yüklenmiştir. hayat ağacına hemen hemen aynı özelliklerle ama biraz daha ayrıntısız ve basit olarak macar mitolojisinde de vilagfa veya eletfa adıyla rastlanır. isim macarcadır ama motif ural–altay düşünüşüne aittir. macarlara göre şaman trans halindeki yolculuğunda bu ağaca tırmanarak göğe çıkar.
  
  kültür havzası ağaca bu kadar önem veren bir milletin bugün içinde bulunduğu doğa düşmanlığını açıklamaya sosyoloji yetmiyor malesef.