kübey hatun

• yakut türkleri'ne göre doğum tanrıçasıdır. gövdesi çıplak, alt tarafı ağaç kökü ve memelerinden hayat suyu akar olarak tasvir edilmiştir.
  
  ayısıt'tan sonra en güzel tanrıçadır.
• eski türk tengrici inanışlarında geçen doğum tanrıçası. yaşam ağacı ulukayın'ın kovuğunda yaşar, belinden aşağısı bitkidir ve ağaç kökleriyle birleşiktir, belinden yukarısı yarı çıplak insan vücudu şeklindedir. doğum yapan kadınlara yardım ettiğine inanılır. ulukayın adı verilen yaşam ağacının özünü oluşturan bengisu kübey hatunun göğüslerinden de akar ve insanlara ömürlerini verir.
  
  5 kuruşun yazılı yüzünde sağ köşede yer alan ağaç da işte burada adı geçen yaşam ağacı ulukayındır.
  
  (bkz: türk mitolojisi)
• yakut mitolojisinin ilk insanın annesi olarak da bilinen tanrıçalarından biri...
  
  “bu ilk insana yalnız insan adı verilmişti. babası gök tengri, annesi ise kübey hatun idi. dünya sekiz köşeli imiş ve ortasında da sarı bir göbek varmış. büyük bir ağaç göğün üç katını delip göklere çıkarmış.”
  (bkz: er sogotoh/@ay hatun)
  
  doğum tanrıçası olarak anıldığı da olur…
  
  “pek çok türk boyunda bebeklere annesinin ilk sütünün akgölden alınan damlayla umay ana tarafından verildiğine inanılsa da bazı türk boylarında bu görevi kübey hatun yapar.”
  (bkz: umay/@ay hatun)
  
  “yakut mitolojisinde güneş, yukarı dünyada bulunan en büyük tanrı olan ürün ayığ toyon ve karısı kübey hatun'dur. bu ikisi dünyayı ısıtır, temizler ve hayatın sürekliliğini sağlarlar.”
  (bkz: türk mitolojisinde güneş kültü/@ay hatun)
  
  “ürüng ayıg toyon’un karısı ürüng ayığ hatundur (kübey hatun olarak da bilinir) ve simgesi güneştir.
  (burası biraz karışık. mircea eliade ürüng ayığ toyon yerine ata bey der. güneş de karısının değil ata beyin simgesidir)”
  (bkz: ürüng ayıg toyon/@ay hatun)
  
  (bkz: türk mitolojisi/@ay hatun)