ahmed avni konuk

• son mevlevi dedelerden.
  
  --- alıntı ---
  kadı alî-zâde ibrâhim efendi’nin oğlu balmumu taciri mûsâ kâzım efendi ile tacir buhârâlı hâfız mustafa efendi’nin kızı fatma zehrâ hanım’ın oğludur. 1868 [1285 h] yılında istanbul’da doğdu. 9-10 yaşlarında iken babasını ve birkaç ay sonra annesini kaybetti. öksüz kaldığı zaman mahalle mektebini (ilkokul) bitirmiş, bu yıllarda hıfzını bitirerek “hâfız” olmuş ve galata rüşdîyesine (ortaokul) gidiyordu. 1884 [1301 h]’de dârüşşafaka’nın üçüncü sınıfına imtahanla kaydoldu, 6 yıl okuyup 1890 [1307 h]’da bitirdi ve şehâdetnâme aldı. aynı yıl, padişah ii. abdülhamid’in emri ile yirmi bir yaşında “ittihat postahanesi”nin galata’da bulunan “müdüriyet kalemi kâtipliği”ne 400 kuruş maaş ile atandı.
  
  1898’de mekteb-i hukuk-i şâhâne’yi birincilikle bitirdi. 1909 [1327 h]’da “posta mesalih müdürlüğü”ne getirildi ve i. dünya savaşı sonuna kadar, işgal yıllarında da bu görevini yaptı. 1922’de istanbul’da kalmak şartı ile, ankara hükûmetinin posta umum müdür muavini oldu ve 8 yıl bu görevde kaldı. 1 eylül 1930’da umum müdürlük hukuk müşaviri oldu. isteği üzerine 1933 yılında emekli oldu. posta ve telgraf yüksek mektebi ile yüksek mühendis mektebi’nde (teknik üniversite) uzun yıllar postacılık kürsüsünü işgal etti. 19 mart 1938 [17 muharrem 1357] tarihinde vefat ederek merkezefendi mezarlığında toprağa verildi. ibnülemin’in belirttiğine göre “mülevvence hafif, siyah bıyıklı, za’if, orta boylu, biraz öne mail, halîm, müeddeb, gayretli, kıymetli bir zât idi”. (inal, s. 41).
  
  öğrenimi ve mûsikî hayatı
  
  1911’de ölen selânikli es’ad dede’den mesnevî okudu, farsça öğrendi ve icâzet aldı. arapça, farsça ve fransızca’yı mükemmel biliyordu. mûsikî hayatı dârüşşafaka’ya girişi ile, hoca zekâî dede efendi’den (1825-1897) ders almasıyla başladı. kirâmî efendi’den de meşk etti. gençliğinde zekâî efendi’nin talebesi olarak birkaç yıl, yakın arkadaşları dr. subhi ezgi ve rauf yektâ bey’le beraber çalışmışlardır. konservatuar’ın yayınladığı âyîn’lerin birkısmının güftesini türkçe’ye çevirmişti. rûşen ferit kam’ın ifadesiyle “...mevlevîlik tarîkatına girmiş, buradan aldığı feyizle tasavvuf, şiir, mûsikî gibi birbirine sıkı sıkıya bağlı irfan ve sanat yollarının hakikî ve samimî bir yolcusu olmuştu” (özalp, s.33).
  
  konuk, çok büyük bir tasavvuf bilginidir. 31 adet tasavvufî eseri bulunmaktadır ve 3 basılmış eseri konya müzesi kütüphânesindedir. eserlerinden bazılarının listesi aşağıda verilmiştir:
  
  · mesnevî tercümesi ve şerhi; mesnevî’ye yapılmış tercümelerin en büyüğüdür (36 cilt ve 7534 sayfa). bu eser, mesnevî’ye yapılmış son şerhtir (gölpınarlı, s. 145).
  
  · hz. mevlânâ’nın fîh-i mâ fih’inin farsça’dan çevirisi.
  
  · muhyiddin ibni’l arabî’nin fusûsü’l hikem’inin ve gene onun et-tedbîrâtu’l-ilâhîye’sinin arapça’dan tercüme ve şerhleri.
  
  · fahrüddîn ‘irâqî’nin leme’ât’ının arapça’dan tercümesi .
  
  · ahmed oğlu ferîdûn’un risâle-i sipehsâlâr’ını farsça’dan tercüme ederek “menâkib-i hazret-i mevlânâ celâleddin rûmî” adıyla türkçe’ye tercümesi (basım ist. 1331) (gölpınarlı, s. 14).
  
  ahmed avni konuk, ayrıca elimizdeki en iyi güfte mecmualarından birisi olan hânende’nin toparlayıcısıdır; bu eser 1899 [1317 h] yılında istanbul mahmudbey matbaası’nda basılmıştır. 720 + 38 (fihrist) + 8 (bestekâr resimleri) = 766 büyük sayfa ve çift sütunludur. başında kısa nazarî bilgi, 95 makamdan da 2706 parça eserin güftesi vardır.
  
  1890 [1306 h] yılında bestelediği karcığar-yürük aksak şarkısı ilk bestesidir. konuk’un bilinen eserleri toplam 41 parçadır: 3 mevlevî âyîn’i, 1 kâr-ı nâtık, 3 kâr, 8 beste, 5 ağır ve 5 yürük semâî ile 16 şarkı. dilkeşîde ve bend-i hisâr makamlarını terkîb etmiş, dilkeşîde ve râhatu’l-ervâh makamlarından da birer klâsik fasıl bestelemiştir. 119 makamlı kâr-ı nâtık’ı, günümüzde kullanılmayan makamları da içeren ve sırasıyla devr-i revân, düyek, müsemmen, ağır aksak, yürük semâî, ağır evfer, aksak semâî ve yürük semâî usûlleri ile bestelenen önemli bir eserdir. önemli bir özelliği ise artık kullanılmayan makam ve usûlleri edvâr kitaplarındaki tariflerine göre yeniden ele alıp kullanmasıdır"
  --- alıntı ---
  
  kaynak: (bkz: http://www.turkmusikisi.com/…r/ahmed_avni_konuk.htm)
• sadece fususu'l hikem tercüme ve şerhi 2'yi değil, 1, 3 ve 4. ciltleri de yazmış mümtaz şahsiyet.
  (bkz: ahmed avni konuk)
• görünmeyen umman isimli kitapla hayatı bizlere derli toplu bir biçimde sunulan musikişinas.
• kendisinin fususu'l-hikem üstüne yaptığı tercüme ve şerh, bir süre önce latin alfabesine aktarılarak basılmış.
• çok derin adam. mesnevi şerhini de okumak istiyorum ama dili yüzünden korkuyorum.
  
  -haksızlığa karşı kıyâm [baş kaldırma] şeriat-i muhammediyye iktizâsındandır.
  
  -bir kimsenin diğer bir kimsede gördüğü ilk kusur kendi nefsinin pek âşina olduğu bir kusurdur.
  
  -ehl-i garbın dilleriyle inkar ve fiilen icrâ ettikleri şeriat-i muhammediyye ahkamını birer birer saymak lazım gelse müstakil bir kitap olur.
• osmanlı’nın son döneminde yetişmiş, ilmi sahada çapının muhiti inanılmaz bir seviyeye ulaşmış. el’an efkarı umumiyemizin daha yeni yeni farkına varmaya başladığı kamet-i kıymeti pek bilinememiş kişidir.
  sözlüğün cevval ve atakan zekalarına acilen keşfetmeleri için duyurudur.
• dilkeşide makamındaki güftesi ve bestesi kendisine ait olan, cemal-i dilkeşini afitaba benzettim isimli eserini kani karaca'nın o müthiş sesiyle yorumladığı ünlü mevlevi ve bestekâr.
  
  cemal-i dilkeşini afitaba benzettim
  (güzel yüzünü güneşe benzettim)
  bu rengi ebr-i seherden nikabe benzettim
  (rengini sabah bulutundan bir örtüye benzettim)
  nasıl ki suziş ile olmasın gönlüm mecruh
  (nasıl yanmasın yaralı gönlüm)
  niyaz-i vasla cevabın hitaba benzettim
  (isteğime cevabını buyurmaya ^* benzettim)
• bu gece verilen dilkeşîde takım ziyafetinde dört bestesi icra edilen bestekâr.
• mesud cemil, kendisine fihrist-i makamat eseri sebebiyle “makamlar şampiyonu” dermiş.
• mesneviyi füsüs hikeme dayanarak şerh etmiş
  füsüsü mesneviyle şerhetmiş.
  ve bunları türkçeye çevirmiş.
  ikisini de yayınlamamış, "lazım olan onu bulup yayınlar". demiş.