an die freude

• friedrich von schiller saheseri.
  
  o freunde, nicht diese töne,
  sondern lasst uns angenehmere
  anstimmen, und freundenvollere.
  
  freude, schöner götterfunken,
  tochter aus elysium,
  wir betreten feuertrunken,
  himmlische, dein heiligtum!
  deine zauber binden wieder,
  was die mode streng geteilt:
  alle menschen werden brüder,
  wo dein snafter flügel weilt.
  
  wem der grosse wurf gelungen,
  eines freundes freund zu sein,
  wer ein holdes weib errungen,
  mische seinen jubel ein!
  ja, wer auch nur eine seele
  sein nennt auf dem erdenrund!
  und wer's nie gekonnt, der stehle
  weinend sich aus diesem bund!
  
  freude trinken alle wesen
  an den brüsten der natur,
  alle guten, alle bösen
  folgen ihrer rosenspur.
  küsse gab sie uns und reben,
  einen freund, geprüft im tod;
  wollust ward dem wurm gegeben,
  und der cherub steht vor gott.
  
  froh, wie seine sonnen fliegen
  durch des himmels prächt'gen plan,
  laufet, brüder, eure bahn,
  freudig, wie ein held zum siegen!
  
  freude, schöner götterfunken,
  tochter aus elysium,
  wir betreten feuertrunken,
  himmlische, dein heiligtum!
  deine zauber binden wieder,
  was die mode streng geteilt:
  alle menschen werden brüder,
  wo dein snafter flügel weilt.
  
  seid umschlungen, millionen!
  diesen kuss der ganzen welt!
  brüder, überm sternenzelt
  muss ein lieber vater wohnen.
  
  ahnest du den schöpfer, welt?
  such ihn überm sternenzelt!
  über sternen muss er wohnen.
  
  freude, schöner götterfunken,
  tochter aus elysium,
  wir betreten feuertrunken,
  himmlische, dein heiligtum!
  seid umschlungen, millionen!
  diesen kuss der ganzen welt!
  ihr stürzt nieder, millionen?
  ahnest du den schöpfer, welt?
  such ihn überm sternenzelt!
  brüder, überm sternenzelt
  muss ein lieber vater wohnen!
  
  freude, tochter aus elysium,
  deine zauber binden wieder,
  was die mode streng geteilt!
  alle menschen werden brüder,
  wo dein sanfter flügel weilt.
  
  seid umschlungen, millionen!
  diesen kuss der ganzen welt!
  brüder, überm sternenzelt
  muss ein lieber vater wohnen.
  
  freude, schöner götterfunken,
  tochter aus elysium,
  freude, schöner götterfunken!
• beethoven'in dokuzuncu senfonisinin son kismina yerlestirilmistir sözleri, ve ayni zamanda bugün avrupa birliginin ortak marsidir.
  aslen hiç de neseli olmadigi bir zamanda yazmistir beethoven bu senfonisini. kulaklari iyice kötülesmis, mali durumu bozulmus, dostlari, tanidiklari birer birer ölmektedirler. kendini dine, ilahiyata, iç huzura verir ludwig. bu siir de bunu yansitmaz mi?
• ilk uc satir beethoven'in kendisi tarafindan yazilmis introdur..
• schiller tarafından yazılmıştır. aslında özgürlüğe övgü demektir. bir kac harf değiştirilmiştir.
• beethoven^* (1770-1827), johann christoph friedrich von schiller'in (1759-1805) bu siiiriyle bonn'daki ögrencilik yillarinda tanismistir. schiller ise bu siirini 1785 yilinda yayinlamistir.
  
  1793 yilinda, bartholomäus ludwig fischenich, schiller'in kiz kardesi charlotte'ye bonn'dan gönderdigi mektupta sunlari yazmistir:
  
  "i have preserved a setting of (sophie mereau's poem) feuerfarbe for you on which i would like your opinion. it is by a young man of this place, whose musical talent is becoming known, and whom the elector has just sent to haydn in vienna. he intends to compose schiller's freude verse by verse."
  
  bazi bulgulara göre, genc beethoven'in bu siir icin bir lied de bestelemis olmasi muhtemeldir. ama bestelenmisse bile böyle bir sarki kayiptir.
  
  beethoven'in 9.senfonisinde "an die freude" icin besteledigi melodinin ilk izlerine, bestecinin 1790 yillarinin ortalarinda, sair gottfried august bürger'in bir siirine dayanarak besteledigi "gegenliebe" sarkisinda rastlamak mümkündür. bestecinin, dokuzuncu senfoniyi önceden müjdeleyen bir baska eseri de 1808 yilinda prömiyeri verilen piyano, koro ve orkestra icin do minör fantazi'dir. bu eserin sonlarina dogru müzik, dokuzuncu senfoniye cok benzeyen bir sekilde, christian kuffner'e ait sözlerle birleserek zirveye ulasir.
  
  schiller'in "neseye övgü"sünü, senfonik bir bütünselligin icine lehimlemeyi yillarca düsünmüs olan beethoven, dokuzuncu senfoniyi bestelemeye 1823 ilkbaharinda baslamis ve 1824'ün ocaginda da eseri tamamlamistir. bestelendigi dönem icin oldukca devrimci bir senfonik nitelik tasiyan dördüncü bölümün bestelenmesi, besteciyi bir hayli ugrastirmistir anlatildigina göre. öyle ki 1823 yazinin sonuna dek, beethoven senfoniyi geleneksel bir sekilde salt enstrümental bir dördüncü bölümle bitirmeyi düsünmüstür. (sonralari, beethoven'in kötü bir tercih yapmis oldugunu düsünen ve dördüncü bölümü begenmeyen müzik elestirmenlerine ve ünlü orkestra seflerine de rastlanacaktir. mesela (bkz: sir thomas beecham), (bkz: richard wagner), (bkz: carl maria von weber)) sonunda, schiller'in siirini, dördüncü bölüme entegre etmeye karar veren beethoven, bunu nasil yapacagini cözdügü bir gün, arkadasi anton schindler'e "buldum! buldum!" diye haykirmistir.
  
  dokuzuncu senfoninin prömiyer temsili, viyana'daki kärnthertor theater'da, 7 mayis 1824 tarihinde verilmistir. orkestrayi ignaz umlauf yönettigi halde, isitmezligi en agir safhada olan beethoven, konser sirasinda umlauf'un yaninda durmus ve bazi bölümlerde tempoyu yönetmeye calismistir kendince.
  
  yazildigina göre eserin bitiminde seyirciler coskulu bir alkis tufaniyla ayaga kalkmislardir. bu temsilde kontralto solist partisini söylemis olan karoline unger, prömiyeri kirk yili askin bir süreden sonra, ingiliz müzik yazari sir george grove'a söyle anlatmistir o konser aksaminin finalini:
  
  "the master, though placed in the midst of this confluence of music, heard nothing of it at all and was not even sensible of the applause of the audience at the end of this great work, but continued standing, and beating all the time, till fräulein unger; who had sung the contralto part, turned him, or induced him to turn round and face the people, who were still clapping their hands, and giving way to the greatest demonstrations of pleasure. his turning round, and the sudden conviction thereby forced everybody that he had not done before so, because he could not hear what was going on, acted like an electric shock on all present, and a volcanic explosion of symphaty and admiration followed, which was repeated again and again, and seemed as if it would never end."
  
  su dört bölümden olusur beethoven'in op.125, re minör, "koral" dokuzuncu senfonisi (1824):
  
  1. allegro ma non troppo, un poco maestoso
  2. molto vivace; presto; molto vivace
  3. adagio molto e cantabile
  4. presto
• (bkz: neşeye övgü)
• "mutlu olun ey insanlar bunu ister tanrınız" sözleri ile türkçeye de kazandırılmıştır.`:`
• türkçeye şu şekilde kazandırılmıştır:
  
  kardeş olun ey insanlar bunu ister tanrımız
  bu dünyada herşey geçer, en son sana dost kalır
  insanlığa doğruluğa göğsünü aç korkma sakın
  hür doğmuştur insanoğlu hür yaşamak hakkıdır.
  
  bir diğer versiyonu ise şöyledir:
  medeniyet insanlığa güneş gibi nur saçar
  bilgimizin ışıkları karanlıkta yol açar
  bu yol bizi kardeşliğe doğruluğa götürecek
  gözyaşları silinecek hayat neşe verecek
• (bkz: ode to joy)
  türkçe yazılmış sözler için (bkz: #4872993)
• aslinda joy^*a degil, freedom^*'a yazilmistir, ama o donemde sansur oldugu icin ode to joy olarak kayda gecmistir. donemin sairleri, korolari okurken sarkiyi joy'u freedom olarak degistirirlermis