black mirror sevenlere kitap/film tavsiyeleri
-
black mirror çoğunluğun sevgilisi oldu. benzer bir dizinin olmaması, antoloji olması gibi etkenler diziyi kült mertebesine eriştiriyor.
video oyunu oynayan, bilim kurgu roman tutkunu olan, fantastik, distopik filmlere/yapımlara meraklı olan beyinler için vazgeçilmez bir seyirlik. gündelik hayatı alıp onu mitoloji ile bezeleyen, simülasyon kuramları ile süsleyen dizide yönetmenler arasında jodie foster, joe wright, john hillcoat (the road) ve tim van patten (the sopranos, boardwalk empire gibi unutulmaz hbo dizilerinin en iyi bölümleri altında imzası olan yönetmen) gibi önemli isimler yer alıyor.
black mirror'un genel derdi sosyal medya üzerinden duyu organlarına (özellikle görme) bağlanılan portlar üzerinden toplumsal eleştiri getirmek.
bölümleri kısaca özetlersek genel kaygının görme, gözetim, panoptikon olduğunu rahatlıkla görebiliriz. ayrıca bu bölümleri sevenlere film ve kitap tavsiyelerinde bulunacağım. aklıma geldikçe eklemeler de yapacağım.
çok bilinen filmlere (matrix gibi) yer vermemeye özen göstereceğim.
--- spoiler ---
1x1
the national anthem
genel problem insanların tv üzerinden izleyici oluşu. çoğunuğun belirleyici -linç- kültürüne doğru evrilmesi. izlemek ve televizyon kültürü.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-blindness
-wag the dog
1x2
fifteen million merits
yarışma programları ve avatarlar merkezde yer alır. yine eylemsiz (nedensiz eylem) ile sürekli gözümüze sokulan ekranların hayatımızın merkezi durumuna gelmesi. izleme
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-they shoot horses, don't they?
-the running man
1x3
the entire history of you
yine genel problem izleme ve stalk etme hastalığı. netten takıntı haline getirip izlemeye bir eleştiri var. hastalıklı ilişki (her sezonda en azından bir bölüm bunu ele alıyor)
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-anna
-dans la maison
2x1
be right back
dizinin genel işleyişini bir nebze değiştiren yapım. bütün duyular iç içe işliyor. ayrıca hayalet kavramı ele alınarak diğerlerinden farklı bir bölüm olarak dikkat çekiyor. her adlı filme de referans oluyor diyebiliriz. 2. sezonun ilişkiler üzerine olan bölümü. duyma, dokunma.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-her
-ghost in the shell
-lars and the real girl
2x2
white bear
eylemsizlik üzerine bıçak gibi bir bölüm. genel olarak gözetim toplumu/izleyen çoğunluk genel eleştiri gibi görünse de hafıza merkezde yer alıyor. gördükleri karşısında harekete geçmeyen çoğunluk problem. gözetim toplumu/ eylemsizlik.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-experimenter
-memento
-dead man's shoes
-a history of violence
2x3
the waldo moment
persona kuramı üzerine şekillenen bir bölüm. televizyon dünyası ve avatar, televizyon dünyası eleştiri odağı durumunda.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-seconds
-tanin no kao
özel bölüm
white christmas
gözün yine merkezde olduğu başka bölüm. ama anılar, simülasyon ve engelleme/şifreleme vurgulanmış. göz/gözetim.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-uno pura formalita
the cell
sartre'ın açık oturumu
3x1
nosedive
puanlama sisteminin gelecekte nasıl etken olabileceğini gösteren bir bölüm. tam manasıyla yabancılaşmayı gözlemleyebiliyoruz. görme-görmezden gelme.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-snowpiercer
-den brysomme mannen
3x2
playtest
simülasyon oyunlar, gotik öyküler ve hafıza üzerene şekillenen bir bölüm. bu bölümde sanal gerçeklik önplanda.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-brainscan
-deathtrap
3x3
shut up and dance
gözetlenme üzerine şekillenen bu bölümde kameranın yani optik gözün ve kapalı kapıların arkasında dönenleri öğrenebiliyoruz. göz/gözetim.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-disconnect
-mientras duermes
3x4
san junipero
her sezonda bir bölüm romantik havasıyla dikkat çeker. 3. sezonun ilişkiler üzerine yoğunlaşan bölümü san junipero olmuştur. 80'ler, benzetim dünyası üzerine inşa edilmiştir.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-abre los ojos
-being john malkovich
- the fountain
-the thirteenth floor
-synecdoche, new york
-vanishing waves
3x5
men against fire
savunma sanayisi, savaş teknolojisi, ırkçılık ve göze perde çekme gibi konularla yine görmenin merkezde olduğu bir bölümdür. görme/göz.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
- they live
-still life (kısa film)
3x6
hated in the nation
tam manasıyla linç kültürü anlatılır. doğa yasalarına müdahale, hedef gösterme ve sinyalle göre hedef gösterme, dataların somutlaşması ile çarpıcı bir bölümdür.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-talk radio
-last night
4x1
uss callister
şizoid kişilik bozukluğu olan bir nerd'in merkezde yer aldığı uyarlama bir dünya anlatılır. kendini olmlama, olmadığı kişi gibi gösterme.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-who am i
-cypher
-serial experiments lain (anime serisi)
4x2
arkangel
gözlemleme ve hastalıklı koruma içgüdüsü üzerine olaylar gelişir. yine göz merkezdedir. göz/gözetim
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-strangedays
4x3
crocodile
gözetleme, anılara göre görsel veri alma anlatılır. şiddet, yanlışlıklar silsilesi ve seri katil olma yolunda hırsın bizi nasıl yanlış işlere yönlendireceği mesajı verilir. göz/gözetleme.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-after hours
-fargo
-contratempo
4x4
hang the dj
4. sezonun ilişkileri irdeleyen bölümü. ilişki koçu denilen sistemin işleyişi anlatılır. aşk hayatının matematiksel çözümlemesi.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
never let me go
(ada filmini de tavsiye ederim yazık olmuş yapımlardan)
-eternal sunshine of spotless mind
4x5
metalhead
en distopik b.m bölümlerinden. doğa-medeniyet ve insan-siber alemin mücadelesi önplandadır. görme ve takip etme.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-the road
-punishment park
-psycho-pass
10. bölüm özellikle: köpek ve tüfeğe dikkat
4x6
black museum
acıyı hissetme, görme, diğer duyular ve sonsuz işkence ile belki de gelmiş geçmiş en iyi b.m bölümü. bütün bölümlerin de bir derlemesi olmuş.
bu bölümü sevenlerin göz atması gereken yapıtlar/yapımlar:
-nocturnal animals
-transcendence
the cell
--- spoiler ---
kitap tavsiyeleri:
romanlar:
otomatik piyano - kurt vonnegut jr.
cesur yeni dünya- aldous huxley
otomatik portakal - anthony burgess
damızlık kızın öyküsü- margaret atwood
tufan zamanı - margaret atwood
fahrenheit 451 - ray bradbury
android'ler elektrikli koyun düşler mi? - philip k. dick
azınlık raporu- philip k. dick (kısa öykü)
biz- yevgeniy ivanoviç zamyatin
beni asla bırakma - kazuo ıshiguro
neuromancer - william gibson
rüyanın öte yakası - ursula k. le guin
mülksüzler- ursula k. le guin
sineklerin tanrısı - william golding
-otostopçunun galaksi rehberi - douglas adams
ben robot- ısaac asimov
vakıf serisi - ısaac asimov
hayvanlılar şehri - lauren beukes
kuramsal kitaplar:
simülakrlar ve simülasyon - jean baudrillard
hapishanenin doğuşu - michel foucault
gösteri toplumu - guy debord
ütopya edebiyatı - gregory claeys
modern zamanlarda ütopya ve karşı ütopya - krishan kumar
kavanozdaki beyin ve platon'un mağarası gibi teorileri de okumakta fayda var
not: izlemediğim hiç bir filmi koymadım ama okumaya zamanım olmadığı yeni aldığım kitaplar var. doktora tezini yeni bitirmiş biri olarak uzak kaldım bilim kurguya :) daha çok film ve kitap ekleyeceğim.
sizin de tavsiyelerinizi beklerim. -
-
alacakaranlık kuşağının tüm sezonları.
-
(bkz: cesur yeni dünya)
-
dizi olacak ama westworld de iyidir.
-
ayrı bir başlıpa gerek yok. (bkz: distopik romanlar) (bkz: distopik filmler)
-
morel'in buluşu
uykuda çocuk ölümleri
gulliver'in gezileri
amat
ms 2150
işte insan
otomatik piyano
biz
beni asla bırakma
plaseler: holografik evren, seçilmiş kişi, uyandığında, flashforward, ölüm bir varmış bir yokmuş, algernon'a çiçekler, uzay mikrobu -
sonsuzluğun sonu olabilir.
(bkz: isaac asimov)
bir de zihnin geleceği
adını doğru yazamayabilirim ama
(bkz: michiko kaku) -
-
filmler için de her, update, the cell, coherence, searching, what happened to monday, gattaca, arrival, surrogates, la jetee, parallels, snowpiercer, looper, in time, 12 monkeys, contagion, dark city önerdiklerim.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap