emir komuta zinciri

• küçük bir hikaye ile açıklanabilir;
  
  tugay komutanı tabur komutanlarını çağırıp '' yarın saat 8'de gayrisiz içtima istiyorum'' demiş.
  tabur komutanları bölük komutanlarını çağırıp '' yarın saat 7'de gayrisiz içtima istiyorum'' demiş.
  bölük komutanları takım komutanlarını çağırıp ''yarın saat 6'da gayrisiz içtima istiyorum'' demiş.
  takım komutanları uzman çavuşları çağırıp '' yarın saat 5'de gayrisiz içtima istiyorum'' demiş.
  uzman çavuşlar askerleri çağırıp bu gece uyuyanı sikerim demiş.
• türk ordusunda;
  
  orgeneral > korgeneral > tümgeneral > tuğgeneral > albay > yarbay > binbaşı > yüzbaşı > üsteğmen > teğmen > asteğmen > astsubay kıdemli başçavuş > astsubay başçavuş > astsubay kıdemli üstçavuş > astsubay üstçavuş > astsubay kıdemli çavuş > astsubay çavuş > uzman çavuş > uzman onbaşı > çavuş > onbaşı > er
  
  sırasında işler. ^*
• anne>baba>büyük kardeş>küçük kardeş>allaha havale şeklinde giden bir zincirdir.
  
  örnek vereyim.
  
  anne: bey dolabın menteşesi yamulmuş bi hallediversen
  baba: ya uğraştırmayın beni böyle işlerle oğlana söyle halletsin, zaten bi boka yaradıkları yok.
  büyük kardeş: ya benim finalim var, ödevim var, zartum var zurtum var. ufaklık yapsın.
  küçük kardeş: ya abi manyak mısın ben ne anlarım dolap kapağından. zaten daha yeni oje sürdüm. allahım yarabbim yaaaaa.
• insan zekasının en az çalıştığı ve böylelikle hata yapma ihtimalinin gayet düştüğü sistem. en üstteki kişi ve en alttaki kişi aralarında yüzlerce komuta zinciri sayesinde birbirlerine direk bağlıdırlar. yapılan bir hata sırasında kimin sorumlu olduğu bellidir, emrin kime verildiği gayet açıktır. emrin gerçekleşme hızı da düşünülürse, düzgün uygulandğında en hızlı sistem olabilir. fakat emir komuta zincirinde, üst kademelerde bulunmaması gereken kişiler bulunması halinde sistem büyük tehlikeye girer. bahsedilen avantajlarını kaybeder, ve bu durumda en yararsız sisteme dönüşür. temel olarak emir verenin, emir alandan daha akıllı olmasının en uygun olduğu sistemdir. eğer emir alan kişi üstündekinden daha zeki veya yetenekli ise, ast-üst çatışması gözlenebilir. bunlarla beraber sistemin kendi içindeki yükselme (terfi) ve cezalandırma mekanizmaları son derece önemlidir belli dengelerin yerinde olabilmesi için. sistem doğru uygulandığında en hızlı ve hatasız toplu eylem gerçekleştirmeye olanak sağlar.
• askerlikte bu zincir hiç bir durumda kopmamalıdır.
  
  bundan seneler önce 1 aylık kısa dönem acemi eğitimimi tamamlamış usta birliğinde karargahta binbaşının yanına henüz 1-2 günlük yeni yazıcı olmuşum. binbaşının odada olmadığı bir anda, telefon çalar ve olaylar gelişir.
  
  albay: oğlum bana komutanını ver.
  e.d.a: komutanımız yok komutanım.
  albay: ne demek lan komutanımız yok!!! binbaşı yoksa takım komutanı astsubay komutandır, o da yoksa takım çavuşu komutandır. o da yoksa onbaşı komutandır. o da yoksa erattan en kıdemlisi komutandır, herkes aynı kıdemdeyse bile yaşı en büyük olan komutandır. ne yani savaş çıksa komutanımız yok biz savaşmıyozmu diyeceksiniz? askerlikte her durumda komutan olur, anladın mı?
  e.d.a: emredersiniz komutanım...
• çogu zaman er ve erbaş^*ların kıçlarında şaplayan zincirdir. kulaktan kulağa ya da it ite it kuyruğuna gibi benzetmeler yapılabilir.
• askerlik olayinin temeli olmazsa olmazi. askerlikte iken olmali da. lakin kimi ozel sirketler bile bu tur yonetim modeli uygulamaya calisiyor hala bu devirde.
• askeri darbe yapanların darbeden sonra bilhassa altını çizdikleri durum. "müdahale emir- komuta zinciri içinde yapılmıştır".. meali şudur: "biz sikimize göre darbe yapmadık. tüm ordu aynı kanaatte idi. alt kıtalardan darbe fikrine muhalefet eden çıkmadı. ya da alt kademelerin zoru ile darbe yapmadık."
• askeri okula yeni başlayanların da kantinde satın almaya çalıştığı zincir.
  (bkz: sıfırlama)
• "askerlik mantığın bittiği yerde başlar." sözünün yakın arkadaşı. zincirde kendine verilen sorumluluğun ne manaya geldiğini anlamayıp ilkokul üç sınıf başkanı tipler varsa, ki alt kademelere gittikçe bu ihtimal gittikçe artar, bunalıma sürüklenir akabinde askerliği kısa dönem yapabilirsiniz.^*