osmanlı'da kızılbaş katliamları
-
olay, şah ismail ile savaşmak isteyen yavuz'un, toplum, hanedanlık ve ordu(yeniçeri) üzerinde büyük etkisi olan alevi türkmenlik (kızılbaş) kültürünü yok etmek istemesinden kaynaklanıyor. bu nedenle kızılbaş bir şahla savaşmak için sefere çıkarken arkasında olası alevi bir toplumsal tepki bırakmamak/ geri döndüğünde böyle bir tepkiyle karşılaşmamak için alevileri topluca öldürmeyi tercih ediyor. yani bu kıyım, savaş ortamında askerlere karşı, isyancılara karşı gerçekleştirilen bir durum da değil.
fetvalarla da desteklenmiş bu toplu kıyım sonrasında ise çaldıran'da şah ismail (safevi devleti ) yenilgiye uğruyor. burada enteresan olan, sivil halkı katletmenin ötesinde, alevilerle ilgili bugüne de ulaşmış "alevi kızın bekaretini ilk babası alır", "mum söndü oynuyorlar", yaptıkları yemek yenmez" gibi iddialarla cumhuriyet sonrasında sivas, maraş gibi katliamlarla sonuçlanmış toplumsal linç kültürünün de öncülüğünün tesis edilmiş olması. osmanlı'da kardeş katli de gerektiğinde islama uygun ama "içinizdeki şu topluluk aslında böyle böyle kötüdür, öldürülmeleri helaldir" şeklinde uzun yüzyıllarca travmatik sonuçları olabilecek başka fetvalar var mı bilmiyorum.
yavuz'un "bu topluluğun öldürülmesi helaldir çünkü..." özetinde çıkarttığı fetvalarda alevilerin kuran'ı yaktıkları, kadınları ortaklaşa kullandıkları gibi iftiralarla fetvaları desteklediği iddia ediliyor çünkü.
zira, doğru mu bilmiyorum ama benzer şekilde 1978 yılında bir cami imamının hutbede "bir alevi öldüren beş kez hacca gitmiş gibi sevap kazanır" dediği iddiası var:
http://bianet.org/…-maras-katliaminda-neler-olmustu
anladığım kadarıyla yavuz döneminde çıkartılan fetvalar konusunda bir anlaşmazlık yok. çaldıran savaşı öncesinde topluca öldürülen kişi sayısında bir anlaşmazlık var. bazı tarihçiler 40.000 rakamını abartılı buluyor. ve aynı şekilde şah ismail'in de sefer öncesi pek çok kişiyi öldürdüğü, bazı isyanları destekleyip yavuzu alevilere karşı kışkırttığı meselesi var tabii ki.
fetvalardan biri: http://sozluk.sourtimes.org/show.asp?id=17455247
resimli anlatım: http://sargon.blogcu.com/…n-23-agustos-1514/5024977
farklı görüşler: http://www.aleviforum.com/showthread.php?t=9961
fetvalardaki cinsellik vurgusu: http://sozluk.sourtimes.org/show.asp?id=8337789
not: burada yazılanlar anakronizm barındırıyor olabilir.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap