tinker tailor soldier spy

• john le carre'in george smiley sersinin birinci kitabının ismi. iki serinin diğer kitapları the honourable schoolboy vesmiley's people. konunun meraklıları üvertür niyetine the spy who came in from the cold final niyetine the secret pilgrimi okuyabilirler.
  
  mevzunun geçtiği zaman soğuk savaş. birleşik krallık iki dünya savaşını kazanmış ama kazandığı zaferler çöküş getirmiş ve nihayetinde 956 senesindeki süveyş krizi ile birlikte dünya üzerinde etken olmaktan çıkmış ikinci sınıf ülke kıvamına girmiştir.
  
  pirus zafer ve zaferlerinin etkilerini üzerinde atamayan ingiltere yeni kurulan dünyada dengeleyici unsur olarak yer bulmuştu.
  
  işte soğuk savaşın birleşik krallığı bir denge unsuruydu. eski sömürgesi birleşik devletlerin ve sovyetlerin domine ettiği çift kutuplu dünya da yerini bulmaya çalışan ve bunu emperyal mazisinin vermiş olduğu tecrübeler ile sağlamaya çalışan bir devlet.
  
  emparyel şartlanmalar ve geriye gidişin harman olduğu bir devr-i devranda yalpalayan bu devlet ancak ve ancak falkland savaşı ile gerilemeye bir dur demiş ilerlemeye başlayabilmiştir.
  
  goebbels ingilizler için; bir tane ingiliz işe yaramaz adam, iki tane ingiliz bir klüp, üç tane ingiliz bir imparatorluk diye buyurmuştu. oysa kendi ırkı için bir alman iyi bir adam, iki tane alman iyi bir ekip ve üç alman bir savaş diye buyurduğunu burda sarf etmezsem olmaz.
  
  herneyse konuyu dallandırıp budaklandırmayalım.
  
  bu eser ''alışagelmiş metodlarla, yaşamlarla'', ''artık yeni birşeyler yapalım geçiş bir avuç külden gayrı nedir ki'' düşüncelerinin çarpıştığı tabuların bir bir yıkıldığı bir dönemi anlatır.
  
  klasik bir casusluk hikayesi olarak görmemek gerek. dostluklara, ilişkilere ve insana dair olan her şeye dair bir şeyler söyler.
  
  sanki john le carre söylemek istediklerini casusluk ve polisiye klameinden tabiri caizse pulp fiction eserlerine sıkıştırır.
  
  bunu vaktiyle raymond chandler, harold mccoy, dashiel hammet yapmıştır.
  
  ama ne yazık ki başat kültür kolaycılık ve daha doğrusu sığlık olduğundan dolayı çoğu kişi için bu eser baş ağrısından daha beter gelecektir.
  
  kitabında ince ince anlattığı halde kafası basmayıp madem ben anlamıyorum boktandır diyenler nasıl olacak ki filminden tad alacaktır?
  
  belli bir altyapı isteyen bu tip filmler anlamak için altyapıyla beraber kafa çalıştırmayı da ister.
  
  ama ne yazık ki hayatımıza egemen olan kolaycılık, basitlik görüntüsü altında gizlenmiş bayağılık ne yazık ki iyi şeylerden tad almayı zorlaştırıyor.
  
  nasıl ki herhangibi bir kalibrede olan viskinin içine kola koyanlar bunu parayı bulduktan canım kaliteli ve malt viskilere uygulayıp yaaa bu viski çok rörörö diyorlarsa işte bu eser ve onun mamulü olan eserlere aynı muameleyi yapıyorlar.
  
  film olarak bir kaç ayrıntı dışında bir ofsayt göremedim. bunları sarf etmeye gerek var mı bilmiyorum ama bence var. ne 970'ler de cadde-i kebir trafiğe kapanmıştı ne de pimapen kapı vardı. araçların hepsi gıcır gıcır üzerlerinde toz bile yoktu ama bunlar ufak ayrıntılar.
  
  bunun dışında ann smiley karakterinin kullanımı gayet akılcı ve anlamlı keza kontrolü oynayan john hurt'ın performansı akılda kalıcı ve connie sachs karakterini oynayan kathy burke'un performansı ise gözle görülmeyecek derecede iyi.
  
  düşmanın belli olduğu bir devirlerden düşmanın belli olmadığı ve hep kuşku devire geçişi anlatan ve bence üçüncü dünya savaşı olan soğuk savaşı nefer gözüyle anlatan bu eserin bir mamülü olan filmi de güzel olmasa olmazdı zaten.
  
  gönül bu tip nitelikli çalışmaların devamını diler ve umarım ki serinin devamı çekilerek üçleme tamamlanır.
  
  ama herşeyin oscar denilen sikindirik ödülle değerlendirdiği oscar'ı alan dandiğin iyi, alamayan iyinin dandik olarak varsayıldığı bu osuruk çağda bunun olması gayet zor...
  
  --- spoiler ---
  
  filmde ann smiley'nin yüzünü göremeyiz. bu suretle ann'ın george smiley'in hayatını biçimlendiren görünmez el olduğunu ne güzel anlatılmış. mark strong'a tetikçilik ayrı bir yakışıyor.
  
  --- spoiler ---
  
  filmin soundtrackinden mikrofonlarımıza bu gelsin;
  
  http://www.youtube.com/…zgcp3_ot2-0&feature=related