mississippi burning

• *klu klux klan'ı ben çok büyük, çok fazla üyesi olan, yıllar boyunca devam eden bir ırkçı hareket olarak bilirdim. bu filmle öğrendim ki klu klux klan aslında en fazla 20 kişiden oluşan ve sadece bir siyasinin içinde yer aldığı bir hareketmiş. yanlış biliyormuşum!
  
  *ben fbi'yı insanları zerre umursamayan, kanunun üstünde bir örgüt olarak bilirdim. bu filmle öğrendim ki fbi; iyi niyetli, o dönemlerde her türlü şiddete maruz kalan siyahilere bile yardımcı olan, hatta bu mississippi davası'nı kendisi neticelendiren bir örgütmüş. yanlış biliyormuşum!
  
  *ben siyahilerin en temel hakları için kölelikten beri savaştıklarını, bütün acılara göğüs gerip haklarını da söke söke aldıklarını biliyordum. bu filmle öğrendim ki siyahiler kilisede dua etmekten, ağlamaktan, korkmaktan ve susmaktan başka bir şey yapmamışlar. yanlış biliyormuşum!
  
  *ben o dönemlerde adaletsizliğin tavan yaptığını biliyordum. bu filmle öğrendim ki adaletli bir ülkeymiş abd. herkes cezalandırıldı. yanlış biliyormuşum!
  
  allah bilir, daha ne kadar çarpıtmıştır tarihi sevgili alan parker. öyle çarpıtıyor ki tarihi "yuh lan!" dememek zor. tabi ki her şey aslına uygun olsun diye tutturmuyorum. ama böylesi gerçekler de es geçilmemeli. evet, parker tekrar gerçekleri çarpıtıyor. bu filmden bir sene önce (iki de olabilir) gösterime giren midnight express'i bilmeyen yoktur. türkiye'de geçer, türkler aşağılanır, atatürk'e hakaret edilir vs. yıllar sonra oliver stone özür diler. tabi parker da "stone'a uydum," diyerek suçu stone'a atar. ama bahanesi yoktur, parker da suçludur. hiç mi araştırmaz insan kendisine gelen senaryonun gerçekliğini? bu filmle aslında parker'ın kendi meşrebine ve döneme göre film çektiğini bir kez daha anlıyoruz. her şey kutsal kapitalist ırkçı amerika için! ayrıca sorarlar adama: madem filmini "belgesel değil kurmaca" olarak niteliyorsun, belgesel çekmediğini belirtiyorsun o zaman filmin gerçekliğini artırması için neden sahte belgesel (mockumentary) türünü kullanıyorsun?
  
  tehlikeli filmler bunlar. duygusallığıyla, zor sahneleriyle (siyahlara yapılan işkenceler vs), müzikleriyle insanı öyle manipule ederler ki çok iyi bir film diye düşünürsün. ama düşünmek gerek. yukarıda dendiği gibi hele ki bu film 80'lerde çekilmiş bir abd filmiyse kesinlikle üzerinde düşünmen gerek. parker'a da güvenilmezmiş yahu. her daim her şeyi çarpıtıp duruyor.
  
  bu sinir bozucu çarpıtmaları bırakırsam... film iki karakter üzerinden ilerliyor. bir tarafta "amerikan adaleti"nin yılmaz savunucusu, kurallara uyan, iyi niyetli, schindler gibi bir herif olan fbi ajanı alan, diğer tarafta tam zıttı, "sikmişim kurallarını" demeye getiren, bu adamları yakalamak istiyorsan çamura batacaksın diyen, şiddet uygulayan rupert. film de rupert'ın tarafını tutuyor. filmin bu tutumu seyirciye kalmış, kimisi benimser, kimisi benimsemez. yani birisi "hakikaten o müthiş adaletin yanında olmak, kurallara uymak gerek" diye düşünüp alan'a hak verecekken diğeri de rupert'ı tutup "bu adamlar ancak dayaktan anlarlar, şiddet uygulamadan olmaz" diye düşünecek. behzat ç.'de olduğu gibi. dayak atsa bir dert, atmasa bir dert. neyse bu iki karakterin çok kötü işlendiklerini düşünüyorum. alan'ın neden bu denli kuralcı olduğunu bilmiyoruz, anlatılmıyor çünkü. rupert'ın da ikide bir neden o rezil sırıtışını yüzüne taktığını da bilmiyoruz, anlatılmıyor çünkü. karakterlerle ilgili çok az bilgi veriliyor. fbi ajanları olma dışında hiçbir önemleri yok sanki. tabi karakterlerdeki zayıflık hikayede de kendisini gösteriyor. film boyunca yakılmayan ev kalmadı. sanırım parker "siyahilerin evlerini, kiliselerini patlatırsam yeter" diye düşünmüş. gerçekten çok tembelce bir yaklaşım.
  
  özet geç derseniz buyurun özet: 1) gerçekleri çarpıtıyor 2) fbi'yı parlatıyor 3) klu klux klan örgütünü küçümsüyor 4) siyahileri beceriksiz gösteriyor 5) o dönemlerde olmayan amerikan adaletini seyirciye yedirmeye çalışıyor 6) karakter gelişimi başarısız 7) ırkçılığı yüzeysel anlatıyor 8) tekrara düşüyor 9) oyunculukları kötü 10) gene de nefreti, ırkçılığı, o dönemin amerikasını göstermesi açısından önemli 11) finale çok hızlı geçiliyor
  
  tarihi amerikan filmlerinden değil kitaplardan öğrenin. mississippi burning bunun kanıtı, yani tarihin filmlerden öğrenilmeyeceği.