la muerte de artemio cruz

• ''kendini başkalarıyla paylaşılan yaşama uyduracaksın, o yaşamın gerçeklerine göre kendini biçimlendireceksin… istek duyacaksın; içinde kabaran istekle isteğini doyuran nesnenin aynı olmasını, aynı noktada bütünleşmesini isteyeceksin; istek ile istenilenin aralarında boşluk olmaksızın özdeşleşmesini, aynı anda doyuma ulaşmayı düşleyeceksin… kendini tanıyacaksın… başkalarını tanıyacaksın ve kendini onlara tanıtacaksın; ve bu arada seninle isteğin arasına birer engel oldukları için herkese karşı olduğunu da bileceksin… seçeceksin, sağ kalmak için seçim yapacaksın, sonsuza kadar sıra sıra uzanan aynaların içinden sadece birini, geri dönüşü olmaksızın seni yansıtacak ve öteki aynaların tümüne karanlık gölge düşürecek olan aynayı seçeceksin; seçilebilecek sayısız yolları, sayısız seçenekleri yeniden önüne sermesinler diye öteki aynaları yok edeceksin… özveride bulunacak, ötekilerden vazgeçip bir tek yol seçeceksin; bu seçimi yapmakla özveride bulunmuş olacaksın, çünkü böylece bir başka yolu seçtiğinde olabileceğin kişi olmaktan uzaklaşacaksın. ve yollardan birine evet demekle, o yolu seçmekle kesip attığın öteki yaşamı senin yerine başkalarının yaşamasını isteyeceksin. hayır dediğin, o sayısız çatallı yolları istemediğine karar verdiğin zaman özgürlüğünü kolladığını sanacaksın; oysa sana bunu seçtiren kişisel çıkarın, korkun, gururun… o seçimi yaptığın gün aşktan korkacaksın… ama bu korkuyu atlatacaksın; gözlerin kapalı yatacaksın, yine de görmekten, istek duymaktan geri kalmayacaksın, çünkü istediğini ancak böyle elde edeceksin… çünkü anı; doyuma ulaşmış istek demektir.."