açık deniz

• deniz hukukunda, dünyayı çevreleyen deniz suyu kütlesinin, bir devletin iç ya da karasuları dışında kalan bütün bölümlerini anlatmaya yarayan kavram.ortaçağdan başlayarak birkaç yüzyıl boyunca bazı denizci devletler, açık denizlerin geniş kesimleri üzerinde hak iddia ettiler. bunun en iyi bilinen örnekleri, cenovalıların akdeniz, ingiltere'nin de kuzey denizi ve başka denizler üzerindeki hak iddalarıdır.
  barış zamanında açık denizlerin bütün ülkelere açık olması gerektiği ve ulusal egemenlik altına alınamayacağı öğretisi^*, daha 1609 yılında hollandalı hukukçu hugo grotius tarafından ortaya atılmıştı. ancak, bunun bir uluslarası hukuk ilkesi olarak benimsenmesi 19. yüzyılda gerçekleşti. bu yüzyılda ortaya çıkan özgürlükçü düşünceler, özellikle "bırakınız yapsınlar" ilkesine dayalı iktisat kuramı ile ideolojik olarak bağlantılı olan denizlerin serbestliği ilkesi, başta ingiltere olmak üzere büyük denizci ve tacir devletlerce hararetle savunuldu. günümüzde bu serbestlik deniz araştırmaları yapma, avlanma, deniz dibine kablo ve boru hattı döşeme ve hava koridorunda uçuş yapmayı kapsayacak biçimde genişletilmiştir.
  20. yüzyılın ikinci yarısında bazı kıyı devletlerinin, geniş güvenlik ve gümrük alanlarına, açık deniz balıkçılık tekeline, denizlatı kaynaklarının korunmasına ve başta petrol olmak üzere kıta sahanlıklarında bulunan maden yataklannın işletilmesine ilişkin istemleri ciddi çatışmalar doğurmuştur 1958 yılında toplanan birleşmiş milletler birinci deniz hukuku konferansı, açık denizlere ilişkin kuralları bir düzene bağlamaya çalışmıştır. ancak bu konferans, başta ulusal egemenlik kapsamına girecek karasuları için geçerli azami genişlik olmak üzere çok sayıda sorunu karara bağlamada başarısız kalmıştır. 1960 yılında cenevre'de toplanan ikinci konferans da bu noktaya açıklık getirememiş ve 1975 yılında caracas'ta başlayan üçüncü konferans sonraki yıllarda cenevre ve new york' ta yapılan toplantılarla çalışmalarını sürdürmüştür..
  ayrıca (bkz: karasuları)