bogomilizm

• 10.yüzyıl'da bulgaristan'da ortaya çıkan heretik bir hristiyan inancı. adını bogomil adlı bir köy rahibinden alır. bogomilizm inancına göre manevi dünya'yı tanrı, maddi dünya'yı ise şeytan yaratmıştır. bu yüzden maddi dünya ile mümkün olduğu kadar ilgilenmemeye çalışmışlardır. bogomilizm'e göre kilise, haç, ikona gibi maddi eşyalar ve papa, patrik, rahip gibi dini hiyerarşik sınıflandırmalar doğru değildir. bunun yanında feodal sisteme ve krallara da karşı olan bogomilistler vergi vermeyi, serfliği ve savaş zamanı feodal lordların ve kralların ordusuna katılmayı da reddederler. teslis inancına karşıdırlar ve isa'nın sadece bir peygamber olduğunu kabul ederler.
  
  bogomilizm en çok balkanlarda etkisini gösterse de anadolu'ya ve avrupa'ya da yayılmıştır. özellikle bosna ve bulgaristan'da çok etkili olmuştur. hem katolik kilisesi hem de ortodoks kilisesi bogomilizm'i sapkın bir inanç görüyordu, bu yüzden bogomilizm özellikle bulgar kralları ve bizans imparatorları tarafından bitirilmeye çalışılmıştır. en güçlü zamanlarında konstantinopoli'de gizli bogomilistlerin lideri basil, halkın görebileceği şekilde meydanda canlı canlı yakılarak öldürülmüştür. günümüzde aslında bogomilizm ile ilgili pek fazla bilgi yoktur. bunun en önemli sebebi kilisenin, bogomilizm ile alakalı her türlü öğretiyi yasaklaması ve var olanların yok edilmesi. 15. ve 16. yüzyıllarda osmanlı'nın balkanları işgalinden sonra sayıları giderek azalmıştır. islam inancıyla benzerliğinden dolayı osmanlı döneminde pek çok bogomilistin müslüman olduğu düşünülüyor. bogomilizm'in en çok yayıldığı bosna, bulgaristan ve günümüzde kuzey makedonya bölgesinin en çok müslüman nüfusun olduğu balkan toprakları olduğu düşünüldüğünde bu iddia pek de saçma gelmiyor.