24 entry daha
  • şimdi bunun üç versiyonu kabul edilir:

    - zaman tanrısı yasar (yasa koyar), insanoğlu hep ölmek için türemiş.
    - zaman tanrısı aysar (söyler, emir/buyruk verir, aymak fiilinden geliyor), insanoğlu hep ölmek için türemiş.
    - zamanı tanrı yaşar, insanoğlu hep ölmek için türemiş.

    ilk kez clauson, buradaki fiilin yasamak olamayacağını, çünkü moğolca olan bu sözün xııı. ve xıv. yüzyıldan önce türkçe metinlerde görülmediğini ileri sürmüş ve öd tengri aysar okuduğu ibareyi “when heaven prescribes the time”, yani
    “tanrı zamanı (ömrü) tayin edince” şeklinde tercüme etmiştir (1972: 974). doerfer de öd kelimesini üd okuyarak ibareyi aynı şekilde çevirmiştir (1975: 72).
    bu düzeltme yerinde görünüyor; çünkü
    1. yasamak fiili gerçekten moğolcadır.
    2. türkçe olsa bile geniş zaman eki, iki heceli ünlü ile biten bir fiil olduğundan {-r} değil, {-yur} olmalıydı (yaşa-yur, yorı-yur gibi). söz konusu fiil, şüphe yok ki, aymak fiilidir, ancak aymak fiilinin buradaki anlamı ‘söylemek’ değil, fakat ‘emretmek, buyurmak, hükmetmek, takdir etmek’ olmalıdır. şart eki {-sar} da burada eylemin zamanını bildiren zarffiil eki görevindedir.

    doğrusu: öd tengri aysar kişi oğlı qop ölgeli törürmiş, yani "zaman(ın) tanrısı buyurur, insanoğlu hep ölmek için türemiş"dir.

    kaynak: link
32 entry daha
hesabın var mı? giriş yap