makbule leman

• 1865 beşiktaş doğumlu şair ve yazar. aldığı eğitimin yanı sıra kendi kendini yetiştirir. evlendikten sonra evinin bir bölümünde kız öğrencilere kavaid-i osmaniye ve farsça dersleri vermeye başlar. 1880'lerde ilk yazılarını tercüman-ı hakikat'te yayımlar. daha sonraları hanımlara mahsus gazete'de devrin diğer yazar kadınlarıyla birlikte kalem oynatır. ahmed midhat efendi, fatma aliye hanım, emine semiye, fatma fahrünnisa gibi edebiyatçılarla yazışmıştır. bu yazışmalardan bazıları gazetelerde de yayımlanır.
  1897'de tek kitabı olan makes-i hayal neşredilir. 1898'de, göztepe'deki evinde, on dört yıl boğuştuğu ve kendisini yatağa mahkûm eden hastalığına yenilerek genç yaşta vefat eder. "hazreti halid civarında yatmak" vasiyeti gereğince, eyüp'te defnedilir.
  ölümünün ardından hanımlara mahsus gazete, neredeyse tamamen makbule leman hakkında yazılanlardan oluşan bir sayı çıkartmıştır.
  
  kaynak: sema uğurcan, "makbule leman hayatı, şahsiyeti, eserleri", türklük araştırmaları dergisi, numara: 6, s. 331–408.
• sema uğurcan en sevilen eserinin "kadınlık" olduğunu söyler.
  
  fatma aliye, şair nigar'ın ölümü üzerine efsus adlı makalesinde makbule leman'dan övgüyle bahseder. kadınlık aleminin en karanlık devrinde leöan'ın bir yıldız gibi parladığını söyler.
  
  zaten fatma aliye, makbule leman ve şair nigar hanım döneminde sıkı birer dostturlar.
• osmanlı döneminde batı türünde eserler ortaya çıkaran ilk kadın yazarlardan biri olan fatma makbule, leman mahlasını kullanması sebebi ile 1891 sonrasında makbule leman adını almıştır.
  
  feminal söylemin osmanlıdaki öncülerinden olan makbule leman, özellikle de öykülerinde kadının toplumdaki yerini ve ona biçilen rolü tartışmaya açmış, ''kadının okuma yazma bilmesine gerek yoktur'' görüşüne karşı çıkmıştır.
  
  ilk eserleri tercüman-ı hakikat isimli gazetede yayımlanan yazar sonrasında ise hanımlara mahsus gazete'de yazmaya başlamıştır.
  
  kadın ve erkeği birbirinin tamamlayıcısı olarak tarif etmiş, kadının güzellikle (burada fiziksel güzellik değil kastedilen) önce erkeği sonra tüm toplumu değiştirebileceği görüşünü savunmuştur.