• (eng: aterior crucial ligament) yani on capraz bag, vucudumuzdaki en buyuk ve en karma$ik eklem olan diz de bulunur. diz in sorunsuz bir $ekilde gorev gormesi dort ana bagin yanisira diz cevresi kas ve tendonlarin uyumlu bir $ekilde cali$masina baglidir. dizin yanlarinda ic yan bag ile di$ yan bag ve merkezinde on capraz bag ile arka capraz bag olmak uzere toplam 4 adet ana bag vardir. on capraz bag tibia kemiginin ust kismi ile femur kemiginin alt kismina yapi$arak dizin alt kisminin one kaymasini engeller.
    -on capraz bag nasil yaralanir?
    on capraz bagin en sik yaralanma mekanizmasi, futbolda oldugu gibi dizin di$ tarafina direkt darbenin gelmesidir. boyle bir pozisyonda diz bir veya daha fazla diz baginin yirtilmasina sebep olan zorlanmaya maruz kalir. bununla beraber, bazi durumlarda ise on capraz bag diz ile ba$ka bir nesne arasinda temas olmadan yirtilir. bu gibi temas olmayan sakatliklar, sporcu ayagini yere saplarsa, dik bacak uzerine du$erse, veya ani bir vuru$ yaparsa meydana gelebilir. bu gibi hareketler kayak, basketbol ve hentbolda yaygindir.
    -on capraz bag yirtiginin belirtileri nelerdir?
    on capraz bag yirtildiginda, dizden gelen bir patlama sesi duyulabilir. yaralanma genellikle yuksek derecede bir aciyla birliktedir ve surekli hareket genellikle mumkun degildir. ileriki birkac saatten sonra diz cok $i$er, yurumek zorla$ir ve aci genellikle ilk iki gun en kotu hali alir ve daha sonra daha sonra azalmaya ba$lar.
    -on capraz bag yirtigi nasil te$his edilir?
    on cabraz bag yirtigi genellikle yaralanan ki$iye tibbi bakim aratacak kadar rahatsizliga neden olur. doktorunuz dizinizi muayene edecek ve bircok vakada, hangi bagin yaralandigini anlayabilecektir. bununla beraber te$his edilmesi zor olan ekrem kikirdaginda da (meniskus) yaralanmalar olabilir. buna ek olarak dizde birikecek sivi ($s$lik) yirtigi te$his etmeyi zorla$tirabilir. yaralanmanin boyutunu degerlendirmek icin manyetik rezonans (bkz: mr) veya artroskopi gibi ayrintili incelemelere gerek duyulabilir.
    -ameliyata gerek varmidir?
    on capraz bag sakatlandiktan sonra en cok sorulan soru , "ameliyata gerek var mi?" dir. verilecek cevap ki$iye ozgu olacaktir. tedavinin $ekline karar verirken bircok etken hasta ve doktor tarafindan degerlendirilmelidir. bu faktorler aktivite seviyesini ve birlikte olu$an yaralanmalar olup olmadigi gibi hasta beklentisini ve dizde anormal bo$luk miktarini veya gev$ekligini icerir.
    tekrar kompetitif sporlarina donmek ve muayene sirasinda dizi cok gev$ek olan bir hastanin ameliyat ile tedavi ihtiyaci, dizinde az duzeyde gev$eklik olan ya$li birine gore daha fazladir. eger tedavi icin ameliyat secenegi tercih edilmezse, dizin eski hareket duzeyine ula$mak icin fizik tedavi ve rehabilitasyona ba$lanir. bu tedavi diz cevresi kaslarinin guclendirilmesini ongorur. spora donmek icin izin ancak, bacagin gucunu, dengesini ve koordinasyonunu normale yakin bir $ekilde kazaninca verilir. (bu hicbir zaman gercekle$meyebilir)
    on capraz bag yaralanmalari icin bircok amaeliyat teknikleri denemi$tir. yillarin getirdigi deneyim, bagin yirtilan kisimlarinin basitce dikilmesinin yararli olmadigini gostermi$tir. bu yuzden $u anda tercihedilen yontemler, diz etrafinda ba$ka tendonlardan veya kadavradan alinan dokuyu kullanarak on capraz bagin yeniden yapilmasini icerir. bu doku, kemik icinden bir delikten gecirilerek, yeni bir on capraz bag yapmak icin yerine baglanir. zamanla on capraz bag kendi beslenmesini ve hucrelerini yeniden kazanir ve iki kemik ucu arasinda demirlenmi$ yani ya$ayan bir bag meydana gelir.
    on capraz bagin yeniden yapimindan sonra dizin rehabilitasyonu, zaman ve siki cali$ma gerektirir. i$ten uzak kalma, o i$in tipine baglidir. masa ba$i i$lerinde cali$anlar iki veya uc haftada i$lerine donerken, in$aat i$lerinde cali$anlar i$lerine alti aydan once donemeyebilirler. ayni $eyler, sporcular icinde gecerlidir. mesela golf oyuncusunun spora donmesi futbolcudan daha hizlidir. on capraz bag ameliyatlarinin genel ba$ari orani cok iyidir. yapilan ara$tirmalar gostermi$tir ki yuzde doksan oraninda hast dizde gev$eklik olmadan spora ve i$ine donebilmi$tir. bazi hastalar ameliyat sonrasi diz sertligi ve ameliyattan yakinmalarina ragmen, bu sorunlar $u andaki ameliyat teknikleri ve yogun rehabilitasyonla en aza indirilmi$tir.
  • sen bu satırları okuduğunda muhtemelen ya ön çapraz bağların koptu, ya menisküsün yırtıldı, ya da bu konulara çok ilgilisin o yüzden buradasın.

    eğer koptuysa moralini bozma ve beni iyi dinle.

    3 ay önce ben de yaşadım bu talihsiz olayı, öyle boktan bir olay ki başına gelmeyen senin durumunu anlamaz boş gözlerle bakar sana ama olsun biz buradayız senin halinden anlarız. neyse , bu elim olay çoğu kişi gibi benim de halı saha da başıma geldi üstelik maçın bitmesine iki dk kala. topa doğru koşuyordum sol ayağımın üzerindeydim ki bir anda dizimden gelen sesle birlikte kendimi yerde buldum, işte o an dedim ki şansımı sikeyim.

    kalktık buz filan koyduk hemen taksi çağırdık ve hastaneye gittik, doktor röntgen istedi, baktı kırık çıkık yok, muhtemelen kopmuştur deyip beni gönderdi ve yarın ortopediye gitmemi istedi. ertesi gün, ben o sakat bacağımla ( gece uyuyamayabilirsin ağrıdan ) sabahın köründe gittim hastaneye sıra aldım ve bekledim doktorun beni muayene etmesini, özelde filan değilim ha nerede biz de o para, etudiantız hala.

    doktora nasıl olduğunu anlattım, bir iki hareket yaptırdı ama yapamadım bir noktaya kadar, dedi ki ön çapraz bağ kopmuş olabilir, menisküs de sanki yırtılmış, sen git bir mr çek gel.

    öyle hemen çekip gelemiyorsunuz tabi, üçüncü dünya ülkesinin devlet hastanesi orası, gittim yine o sakat bacağımla haftaya randevu alabildim, bir hafta öyle ya da böyle geçti gittim sonucu aldım, '' farklı'' bir doktora gösterdim, hemen ameliyat dedi. ben de o zamana kadar ameliyat olmamışım moralim sıfır tabi. ama dedi bir de senden mr'ı isteyen doktora göster. ona da gösterdim o da ameliyat dedi, yine moralim bozuldu. istersen hemen kararlaştıralım üç-beş gün içinde olursun, adam gibi yürümen dizine bağlı olarak 1.5-2 ayı bulur dedi.

    kararsız kaldım düşünmek istiyorum deyip çıktım ve dokuz eylül üniversitesi hastanesi'ne gittim hemen, oradaki doktor da ameliyat kararı vermek için çok erken, ben sana diz egzersiz programı veriyorum, ağrı kesici sprey ve ödem önleyici haplarla birlikte iki hafta boyunca bu egzersizleri yap ve gel dedi.

    bu egzersizleri yapmak dizime inanılmaz iyi gelmişti, hiç aksatmadan yapıyordum yeter ki bu illetten kurtulayım diyordum. iki hafta sonra gittim ve beni fizik tedaviye gönderdi, ameliyat demediği için kendimi mutlu hissediyordum ve o motivasyonla gereken her şeyi yapıyordum.

    özel bir hastanenin fizik tedavi bölümüne gittim doktor baktı mr sonucuna senin ameliyat olman lazım, burada işin yok deyip tuttu beni götürdü ortopedi doktoruna, özel hastane olduğu için yanımda gelmişti. ben özel hastanenin özel ortopedi doktoruna anlattım olayı, mr sonucuma baktı, birkaç hareket yaptırdı, ve duymak istediğim cümleleri söyledi.'' mr sonucuna bakarsak ameliyat olmalısın ama senin dizinin verdiği reaksiyonlara bakarsak ameliyat olman çok mantıksız, yazık edersin dizine'' dedi.

    nasıl mutlu oldum anlatamam, e ne yapalım hocam dedim, bir,bir buçuk ay boyunca egzersizlerine devam et, otururken kalkarken ani hareketler yapma, hoplama, zıplama, ve bacağını güçlendir. çünkü, evet ön çapraz bağlar kopmuş ama dizinin mr sonucuna göre durumu iyi, sen dizindeki diğer bağlarını güçlendirirsen dizin iyi olacaktır dedi.

    o gün bugündür dizimi güçlendirmeye devam ediyorum ve edeceğim. çünkü gerçekten de diz egzersizleri yapınca siz de farkedeceksiniz dizinizdeki değişimi.

    özetlersek, umarım yaşamazsınız ama olur da böyle bir olay başınıza gelirse, hemen bıçak altına yatmayın, dizinizi güçlendirin bir buçuk - iki ay, ondan sonra karar verin. özellikle quadriceps önemli. bildiğim üç dört tane güzel hareket var, sorarsanız yardımcı olabilirim.

    unutmadan, benim menisküs'üm de yırtılmıştı, hem ön çapraz koptu bağ hem de menisküs yırtıldı, en beteri yani, o yüzden müsterih olun, ben bu olayı yaşayıp düzgün bir şekilde yürüyebiliyorsam siz de yürürsünüz.

    egzersizlerde ise bisiklet, leg extension ve denge çok önemli.

    umarım kimsenin başına gelmez bu olay ve ufak bir yardımım dokunduysa ne mutlu bana.

    edit: aradan uzun zaman gecti tabii, son durumu merak eden okuyucular olabilir. size tavsiyem iyi bir doktora ameliyat olun kurtulun ama egzersizleri sakin ihmal etmeyin. bu aksam yine dayanamadim futbol oynadim ve yine atti namussuz. ben ameliyat olmadim tabii ki, olacagimi da sanmiyorum ve futbol oynamayi hayatimdan cikariyorum.

    2023’den edit: dizim ara sira agri yapiyor, ameliyat filan olmadim hala, bazen aklima geliyor sirf tekrar futbol oynayabilmek icin ama isten gucten ameliyata zaman yok. ıleriki yaslarda ne olur bilemiyorum, egzersizlere devam ediyorum, bisiklet surmek cok faydali geliyor. ben su anki durumumdan memnunum, ameliyat olsaydim nasil olurdu durum bilemiyorum.
  • çok ciddi bir travma'dır ki eğer ön çapraz bağ yırtılmadan direk kopmu$sa (bkz: çeken bilir) * yaralanma anına bağlı olarak acıdan dolayı birkaç saniyelik baygınlık geçirirsiniz.futbol oynarken yüksek topa çıktıktan sonra
    a$ağı ini$imde altıma giren çocuğun bacağına basmı$tım ,çocuğun bacağı yumu$ak zemin etkisi yaratmı$ bacağına basar basmaz kaval kemiğim bacağın tersine doğru esnemi$ti.. ve o anda bağlar kopmu$ ,o yüzden dikkat etmek gerekir basılacak zemine.

    o andaki sıcaklıkla insan bağlarının koptuğunu farkedemeyebiliyor. "- nolucak lan altıüstü ters hareket yaptık "gibi monologlara girmemek lazım çünkü bunun acısını sabah kalktığınızda * bükemediğiniz bir diziniz olduğunu farkederek uyanıyorsunuz.

    adım1 : sabah en yakın kızılay'a gidiyorsunuz (bkz: idealtepe kızılay) ve kapısında doç.dr bilmemne yazan adamdan randevu alıyorsunuz.gelgelelim doktorumuzun yaptıklarına ..(daha ön çapraz bağlarımın koptuğumdan bihaberim) röntgen çektirmemi istiyor bir üst katta (bakınız mr filan da değil,bacak olmu$ davul gibi)
    röntgen çekimi sırasında eleman yetersizliğinden röntgen elemanı sakat bacağımı iplerle 90 derece olması için bana çektiriyor ve 1. adımda bacağın ağzına sıçılıyor tabi benim de...röntgenden sonra güç bela tekrar "sakatyaratan" doktorun odasına giriliyor ve envai çe$it bacak bükme kombinasyonlarıyla ikinci defa ağzınıza sıçılıyor.. (bunları buraya yazıyorum ki , 3 etapta sakat kalmayın diye)

    ve sonuç kızılaydaki ortopedist doktor bana 1 lasonil ve bir adet elastik bandaj verip ;

    -3 hafta spor yapma ,bacağına jeli sürüp bandajla sonra bakarız . diyor ve röntgenimi alıp kapıdan tam çıkarken
    bir çocuk: "- geçmi$ olsun hayırdır" diyor vs.. ben durumu anlatıyorum vs.. çocuk "-abi ben 2 yıldır çekiyorum bu durumu dizimde çiviler var " diyor ve anında sinirim bozuluyor. ağır aksak arabaya bindikten sonra $irkete gidiyorum ve röntgen görüntümü kargoyla avrupa yakasındaki doktoruma yolluyorum,kargo ula$ır ula$maz,doktorum arayıp "-hemen gelmen gerekiyor " dedikten sonra apar topar ilk taksiyle kar$ıya geçiyorum..

    ve muayane esnası..dizime sadece üstten bir yoklamayla :

    -ön çapraz bağın kopmu$.
    +ee ne olacak $imdi..????
    - ameliyat olacaksın (hafif bir tebessüm) ama önce a$ağida bir mr çektir.

    vs..

    1 ay sonra ameliyat ve onu takiben uzun iyile$me süreci..

    sonuç : eğer güvenilir bir doktorum olmasaydı ,o sabah sadece ön muayane için gittiğim idealtepe kızılay'daki
    doktor (elbette her doktor böyle değil) tarafından katledilmi$ bir bacağa sahip olacaktım tıpki kapıda bana selam veren ve bu durumu 2 yıldır çeken çocuk gibi (o çocuk da aynı doktora tedavi için geliyormu$).. ki ben 4 ayda düzeldim iyi bir tedaviyle.

    bir yandan sadece ufak bir temasla travma'yı te$his eden doktor..diğer yandan canınızı yaka yaka ağzınıza sıça sıça muayene edip bir de üstüne üstlük te$his bile koyamayan bir doktor..ibretlik..
  • dizin doğal şeklini sağlamada ve dizin kuvvet kullanımını gerektiren işlerde hayati öneme sahip olan bağın görevini tam yapamaması durumu. ön çapraz bağ yarım santim kalınlığındaymış ve bu yüzden mr sonuçlarından tam olarak yırtığın tespiti güçmüş. yaklaşık iki aydır ön çapraz bağ yırtılmasından muzdaribim. gittiğim ilk doktor durumun ciddiyetini ameliyatlık olarak belirlerken ikinci doktor yaptığı muayene sonucu, "bağ sağlam duruyor, dizin gergin ve sert" dedi. ben de bu gazla dizimi kuvvetlendirmek için el-ayak yayı ve ağırlıklar aldım. günde yarım saat bunlarla çalışıyorum. diz güçlendikçe kıvrılabilme açısı da küçüldü ama zorlayınca hala daha hafif bir ağrı hissediyorum.
  • kişinin bireysel özgürlük haklarını birkaç aylığına elinden alabilir yaralanmalardır.
  • sporcuların korkulu rüyası olan sakatlıklardan biri. eğer kaslarınız yeteri kadar güçlü değilse darbe almadan dahi yaşanabilecek bir sakatlık. eğer iyi bir doktorunuz ve fizyoterapistiniz varsa, kendinize özen gösterirseniz, sakatlıktan sonra aşırı kilo almazsanız, uzunca bir tedavi sürecinden sonra iyileşmek mümkün.ama iyileşme sürecinde yaşadıklarınızı kafanızdan atmanız çok zor.beyin olarak eskiye dönmek, korkmadan her topa atlayabilmek için fiziksel iyileşme kadar ruhsal olarakta hazır olmak çok önemli.iyi bir sporcu iken insanın kendisini korkak ve yetersiz hissetmesi ne yazık ki çok acı.bu nedenle hem fiziksel hem de beyin olarak kendinizi tamamen iyileşmiş hissetmediğiniz sürece tekrar aktif spora başlamak için en doğru ve hazır olduğunuzu hissettiğiniz zamanı beklemekte fayda var.
  • tam bir sene önce bugün asansörsüz apartmanların, küvetli banyoların, gece tuvalete gitmenin bir insanın hayatını ne kadar zorlaştırabileceğini öğreten sakatlık.
  • zamanlamasıyla hayatımı başıma yıkan kaza. dün itibariyle yırtık olan sağ diz ön çapraz bağlarım koptu ve iç menisküs yırtığı oluştu. iç kanama oldu ve 60 ml kanı enjektörle çektiler. yeni girdiğim işim sebebiyle devamlı araba üzerinde gidip geliyorum. işte devamlılığımı sağlayıp kendimi ispat ettikten sonra yani 1 yıl sonra ameliyat olmak istiyorum. tavsiye eden var mı illa olmam mı gerekir. sportif aktiviteyi bırakacağım. ne dersiniz ne önerirsiniz.
  • özellikle 10 yılda daha da öne çıkan, spor ve sporcu katili sakatlık. bu sakatlık için geliştirilebilecek alternatif tedavi yöntemleri büyük coşkuyla karşılanacaktır.
  • başıma gelen ve sanırım ameliyatsız tedavi olduğum yaralanma. şimdi kısaca anlatmak gerekirse 8 ay önce dikişli menüsküs ameliyatı oldum ve 1 ay üzerine basmamam söylendi. 1 ay yattıktan sonra fizik tedavi gördüm bu süreçte ufak bir kaza geçirdim ve ön çapraz bağ kısmi yırtık (acl parsiyel rüptür) durumu gerçekleşti. zaten yeni geçirdiğim operasyonun sıkıntıları ile boğuşurken bir de bunun sıkıntıları eklendi üstüne çok zor zamanlar geçirdim. mr çekildi yırtık tespit edildi. ortopedi ve fizik tedavi doktoru fizik tedavi bitsin durumu tekrar değerlendirelim dediler. fizik tedavi bitince ben kendi araştırmalarımla prp tedavisinin durumumu olumlu yönde etkileyebileceği sonucuna ulaştım. kaynak . yine aynı şekilde kendi araştırmalarımla hiperbarik oksijen tedavisinin vücudun kan akışının az ve iyileşme potansiyelinin kısıtlı olduğu bağ ve tendon gibi yerlerindeki iyileşme sürecine faydası olduğunu öğrendim kaynak . bu bulgular ışığında eş zamanlı olarak birer hafta arayla 3 seans prp ve hafta içi pazar hariç 6 gün 20 seans hiperbarik oksijen tedavisi gördüm. bu süreçte 8-10 farklı ortopedi doktoru ile görüşme imkanım oldu. genel kanı faydalı olabilir ama mucize bekleme ile bunlar çer çöp gereksiz şeyler arasında gelip gidiyordu. hatta doktorun birisi hiperbarik oksijen tedavisi için rapor yazmayı reddetti senin durumunla ne alakası var bunun ben yazmıyorum sana rapor mapor deyip beni siktir etti... ameliyat öncesi, amelyat sonrası, yırtığın gerçekleştiği kaza sonrası ve prp ile hiperbarik oksijen tedavisine başladığımın bugün 3. ayı itibari ile yeni çektirdiğim mr sonuçları ile yine bir otopedi doktoruna gittim. baktı ve şaşırdı. normalde prp tedavisinin böyle bir etkisi olmaz ama dizin durumu çok iyi şuan futbol bile oynayabilirsin dedi. mr raporuna göre acl tamamen iyileşmiş dedi. ama benim ağrı, güçsüzlük, uzun süre yürüyememe, koşamama, kasma, büküp açtığım zaman çat çut gibi ilginç sesler çıkması gibi şikayetlerim devam ediyordu. egzersizlerime devam etmemi ve yüzme tavsiye edip 6 ay kadar daha ağrılarımın olabileceğini söyledi. şimdilik durum bu ama ben pek tatmin olmadım. açıkcası doktorun beklemediği bir sonuçtu ve benim şikayetlerim devam ediyor. sanki radyoloji uzmanı çok dikkatli incelememiş gibi geldi doktor da görüntülere çok dikkat etmedi gibi. rapordaki kadar kusursuz olsam bu kadar şikayetimin olmaması gerektiğini düşünüyorum. ilerleyen zamanlarda durumumu başka doktorlarla tekrar değerlendireceğim, şimdilik bu durumu bir başarı ve biraz moral takviyesi olarak kabul edeceğim...

    bu tedaviler ile birlikte bazı besin takviyeleri kullandım onları da yazayım;

    ocean ultimate 1050 mg omega 3 balık yağı 30 kapsül link
    voonka collagen hyaluronic acid 32 tablet link
    orzax cosakondrin plus 60 tablet link ile hardline glucosamıne chondroıtıne msm 120 tablet link bu ürünü bittikçe dönüşümlü kullandım.
    ayrıca günde 15gr sığır jelatini denen iğrenç şeyi tükettim.

    bu süreç benim için çok sıkıntılıydı zaten bir ameliyat sonrası acl yaralanması olduğu için tekrar ameliyat olmaktan çok korkuyordum, gerçi hala bazı sıkıntılarım devam ediyor ama benimle aynı durumda olan insanlara bir faydası olabileceğini düşünerek yaşadıklarımı paylaşmak istedim.
hesabın var mı? giriş yap