raspberry pi 4

• bu entry şuradaki detaylı raspberry pi kullanımına ektir.
  
  yukarıda linkini verdiğim önceki yazımı okuduysanız, uzun zamandır raspberry pi 3 model b v1.2 kullandığımı anlayacaksınız. bu yazı onun kadar detaylı olmasa da raspberry pi 4 için bir ufak inceleme yazısı olacaktır. daha doğrusu pi3 ve pi4 kıyaslaması demek daha mantıklı olur.
  
  01.09.2019 tarihi itibarıyla robotistan üzerinden satın aldım. aslında kargo bedavaya geliyor ve peşin fiyatına taksit yapıyor diye n11 / robotistan mağazasından satın aldım. saçma.. sen kendi sitende vade farkı koy, kargo ücreti ekle ama 3. parti bir site üzerinden tüm bunları daha makul olarak sat. neyse konumuz robotistan satış teknikleri değil. ama bu tarih 02.09.2019 itibarıyla en uygun robotistan mağazasında kdv dahil 474tl.
  
  hemen benchmark testlerini filan yaptım. octane 2.0 testi 8 bin küsürlerin üzerinde geziniyor. raspberry pi 3 2.4 binlerde sürünüyordu. süper dedim. hemen youtube videolarına bakayım, canavar gibi çalışacaktır dedim. heh al bak canavar gibi çalışıyor... lan amk bu ne lan?!
  
  lan işlemci daha iyi. gpu daha iyi, ama youtube veya bir başka site üzerinden video izleme raspberry pi 3 den farksız. takılıyor. video üzerinden sağ klik yapıp en aşağıdaki zımbırtıyı seçerseniz videoda %40 lara varan lag oluyor. anca 480p izleyeceksiniz ki lag olayı %2-3 civarlarına düşsün...
  
  dedim kesin birşeyleri yanlış yaptım. bilen bilir takıntılıyımdır bu konularda. sildim baştan yükledim raspbian'ın en sade halini . gpu belleğini raspi-config'den 512'ye çıkarttım. tüm updateleri yaptım dedim tamam artık güzel çalışacak... yok arkadaş. hala takılmalar oluyor. bu arada testleri 40" 1080p tv de yapıyorum.
  
  demem o ki, eğer benim gibi youtube, netflix üzerinden filan video izleyecekseniz ve elinizde raspberry pi 3 varsa şimdilik kesinlikle değiştirmeye gerek yok diyebilirim.
  
  sabahtan beridir sağa sola bakıyorum. sonunda şöyle bir video buldum. ki bu kanal oldukça güvenilir bir kanaldır. izleyiniz efenim.
  
  videoda gördüğünüz üzere raspberry pi 3'ün video performansı pi4 den daha iyi.
  
  büyük ihtimalle yazılımla ilgili bir sıkıntı var bilemiyorum. işlemci ve ram farkına göre youtube videolarının 2 kat daha performanslı olması gerekiyordu...
  
  neyse efenim.
  
  bir diğer sıkıntısı ısınma ile ilgili. e haliyle işlemci daha güçlü olunca daha çok ısınıyor eyvallah bunu anlarım. lan aq peki bu işlemci gücünü nereye harcıyor bu alet ? video performansı desen yerlerde.
  
  tamam sysbench filan yapınca güzel oranlar var lakin multimedya kullanıcısı için bir bok değişmiyor arkadaşlar.
  
  eğer rpi3'ünüz varsa kesinlikle -en azından bu problemler giderilene kadar- rpi4 e ihtiyacınız bulunmuyor.
  
  onun haricinde 2 tane mini hdmi olması iyi olmuş. wifi filan efsane hızlı çalışıyor. e tabi hızlı çalışması için de hızlı bir internetiniz olması gerekiyor.
  
  neyse efenim multimedya performansı bekleyip 500 lira vermeye değmeyecek bir alet. he ileride bunu düzeltirler mi bilmiyorum.
  
  ayrıca banggood şöyle bir kasa satın aldım. bu kasa henüz elime geçmedi. kasa elime geçince incelemesini buraya iliştiririm.
  
  kasa editi: tek kelimeyle bu kasa müthiş arkadaşlar. rolanti çalışma sıcaklığı 40 derecelere düşüyor. eğer sıkı şekilde kullanırsanız maksimum 52 dereceyi görüyor. kasayla gelen fanları çalıştırmanıza bile gerek yok. yanlız sadece ben bu kasa içinden çıkan termal bantları kullanmak yerine, bildiğiniz termal macun sıkarak kullanmaya başladım. sizde de varsa termal macunla acayip iyi sonuçlar alabilirsiniz. verdiğiniz paraya değiyor. 1 ay sürdü gelmesi.
  
  raspberry pi 4 video hızlandırma editi:
  
  yukarıda bahsettiğim soruna şimdilik geçici bir iyileştirme çözümü buldum. videoları gpu üzerinden oynatınca gözle görülür bir performans artışı oluyor. süper mi? değil. ama daha iyi olduğu kesin. şöyle yapacaksınız;
  
  chrome'yi açın. url satırına;
  chrome://flags yazıp enter e basın. açılan sayfada ctrl+f yaparak aşağıdakileri arattırın ve bu seçenekleri enabled olarak işaretleyin.
  #ignore-gpu-blacklist
  #enable-gpu-rasterization
  
  son olarak gpu ram miktarını arttırmanız gerekiyor. raspi-config'den ya da raspberry pi config menüsünden performance altındaki gpu memory'i 512 yapın. ben 4gb modelini kullandığım için 512 yaptım. 2gb kullanıyorsanız 256 yapın. default olarak orada 64 yazıyor.
  
  alete reboot atın. artık youtube videolarını daha akıcı izleyebiliyorsunuz.
  
  soru & cevap
  ----------------------
  s- rpi3 sd kartımı raspberry pi 4' e taksam çalışır mı?
  c- hayır çalışmıyor. sanırım cpu farklı olduğu için
  
  s- soğutmak için birşeyler gerekli mi?
  c- rpi3 de kesinlikle gerekli demezdim. yani kod mod yazacaksanız çok ısınmıyordu rpi3. fakat rpi4 de kesinlikle bir soğutucu sistem kullanmalısınız. ben eski rpi3 den kalan üstünde fanlı olan siyah boktan kasayı kullandım şimdilik.
  
  s- eski rpi3 kasaları rpi4 e oluyor mu?
  c- olmuyor. çünkü yan girişler farklı. arkadaki usb ve network girişleri de yer değiştirmiş. fakat plastik bir kasanız varsa, sağını solunu biraz kırarak kullanabilirsiniz. ben öyle yaptım. vida delikleri bire bir aynı. sadece kasanın sağından solundan biraz kırmak gerekiyor.
  
  s-performans farkı var mı?
  c- benchmarklar da var evet. programlar da genel olarak daha hızlı çalışıyor. ama açılış hızı rpi3 den daha yavaş?! youtube ve diğer multimedya oynatma işleri de rpi3 den daha yavaş..
  
  s- hiç sorun yaşadım mı?
  c- hayır yaşamadım. yani en azından yeni çıkarttıkları raspbian buster ile bir çok hata giderilmiş. kurulum vs gayet kaymak gibi olmuş.
  
  s- videoları daha akıcı izlemek mümkün mü?
  c- evet mümkün. yukarıda edit olarak nasıl yapıldığını yazdım.
  
  soru gelirse bu kısmı editler devam ederim...
  
  tanım: bireysel ve multimedya kullanıcı için rpi3'den pek farkı olmayan, entrynin açıldığı tarihte 474 tl olan minnak bilgisayar. şayet elinizde rpi3 varsa pek tercih edilmemesi gerekir.
• - 4 çekirdek, 1.5ghz cortex a72 işlemci
  - 4gb'a kadar ram
  - gigabit ethernet
  - 2 adet usb 2.0 ve 2 adet usb 3.0 port
  - 2 x micro hdmi (2 adet 4k monitör destekliyor)
  - güç girişi de usb-c imiş
• usb-c tasarımında ciddi hata varmış. ölü doğdu ürün resmen: https://twitter.com/…tatus/1148822422088486913?s=21
• gordugum kadariyla 4gb modeli cogu u.s. saticisinda back-order durumunda. 1gb ve 2gb seceneklerini hemen alabiliyorsunuz. yani millet 4gb modele abanmis durumda.
• türkiyedeki fiyatı orijinal fiyatından neredeyse yüzde kırk daha pahalı olduğu için amacını yitirmiş cihaz. yemin ediyorum böyle bir ülke olamaz ya, adamlar "herkesin işlem gücüne erişimi olsun" kafasıyla bir ürün yapıyor, fiyatını yerlere çekiyor, bizim ülkede fiyatı asgari ücretin 4te 1i. vallahi pes ya.
  
  bunun dışında basit bir taşınabilir linux bilgisayarım olsun istediğim için kendisinden almak istiyorum ancak henüz 3b mi yoksa bu mu tercihim olmalı bilmiyorum. yapacaklarım:
  -temel düzeyde programlama çalışmak (atom veya sublime gibi bir text editor kullanmayı planlıyorum, çok problem olacaksa vim de kullanabilirim ama üzülürüm)
  -libreoffice programlarını kullanabilmek
  -internette sörf yapmak (youtube açılsın isterim ama olmazsa çok üzülmem)
  yukarıda yazdıklarımı hızlı yapması benim için yeterli olacaktır. bilenler yeşillendirirse çok mutlu olurum.
  
  işbu entry formata aykırı ise kaldırılacaktır, öyle bir durum varsa da lütfen yeşillendirin.
• teknik olarak ortalama bir bilgisayar donanımına sahip avuç içi kadar boyuttaki bilgisayar, son donanım güncellemesinden sonra tüm işletim sistemlerini ve çoğu programları çalıştırabilecek donanım bütünü şeyisi :)
  not: hafif bir overclock ile daha iyi randıman alınabilir fakat ısınma olayının önüne geçilmeyi unutmamamk lazım
• chip krizi diye diye $35'lik aletin fiyati $160'lara hatta stok olan yerlerde $250'lere cikti. en yakin yeni stogun da 2023 5. ayda gelecegi soylentileri dolaniyor. bu boardlar uzerine proje gelistiriyorsaniz dikkat etmekte, alternatif bulmakta fayda var.
• türkçe tanıtım yazısı:
  
  https://www.raspi-tr.com/…raspberry-pi-4-duyuruldu/
• bootloader artık cihazda olduğu için yakında gelecek güncellemeler ile mesela sd kart'a gerek kalmaksızın usb3'ten doğrudan boot edilebilecek cihazdır.
  
  https://www.raspberrypi.org/…pberrypi/booteeprom.md
• netflix oynatamama problemi en sonunda çözüme kavuşmuştur. how to