the martian

• ridley scott'ın yönettiği 2010'lardan sonra çıkan uzay temalı harika filmlerden birisi.
  
  7 dalda oscar'a aday olup hiç bir dalda oscar kazanamamış. kitabını vs okumadım ama filme bayılmıştım. bulabilirsem romanını da okumak istiyorum.
• vizyona gireceği günü iple çektiğim, sinemada iki kez izlediğim, o günden bugüne de defalarca tekrar izlediğim bilim kurgu filmi. bu gece bir kez daha izledim hatta.
  
  uzay temalı bir filmle karşılaştıysam, tereddüt etmeden izlerim. "bu film dandik, izleme" deseler bile izlerim. beğenmediklerimi bir daha izlemem, beğendiklerimi ise daha sonra beğenim ölçüsünde tekrar tekrar izlerim...
  
  bu filmi de yılda bir iki kez izliyorum. uzay temalı bilim kurgu filminden beklentilerimi tam anlamıyla karşılayan bir film the martian. fakat bana bu entry'yi girme motivasyonu veren sebep başka...
  
  bu filmin müziklerine bayılıyorum. böyle bir filmde görmeyi beklemeyeceğiniz tarzda müzikleri var filmin. daha ilginç olan ise, bu müzikler filme çok yakışmış. bi' hot stuff olsun, bi' waterloo olsun, bi' i will survive olsun; filme ancak bu kadar mükemmel yerleştirilebilir, bu kadar etkili olabilirdi.
  
  the martian izlediğim en iyi film değil. izlediğim en iyi bilim kurgu filmi hiç değil. fakat kesinlikle şu ana dek izlediğim, en güzel müziklere sahip filmlerden biri.
• her şey kıyaslanmak zorunda değil. kaliteli 2 film interstellar ve martian.
  
  odunovski birinin teki, adam --- spoiler --adam uçuyor
  --- spoiler --- çok saçma demiş, diğeri de --- spoiler ---
  
  uzay aracının her şeyini çıkardılar
  --- spoiler --- , böyle saçma şey mi olur demiş.
  
  arkadaşlar, bu adam dur film yazayım diyip martian yazalım dememişler, çok çok büyük bilimciler tarafından destek alınarak yazılmış. bu yüzden boş eleştirileri kendinize saklayın da gidin avengers izleyin.
  
  bu dizinin hak ettiği puan 8.1 değil, 9 alması gerekirdi. endgame 8.5 alıyorsa bu 10 almalı.
• 2015 mars konulu usa yapimi bilim kurgu filmi.
  
  overrated bir film kesinlikle.
  
  puanım 5/10.
• benim kendi adıma bir filmden en önemli beklentim bir atmosferi doğru bileşenlerle vermesi. atıyorum 11. yüzyıl ingilteresinde geçen bir film seyretmişim diyelim. o günden sonra bana ortaçağda ingiltere dendiğinde aklıma o film ve orada tasvir edilen yaşantı, toplum ve atmosfer geliyorsa o film iyidir.
  
  martian oyunculuk şu bu anlamında çok müthiş bir film değil, ama marsta koloni kurmak, marsta yaşamak deyince akılda canlanan bir film. mesela şu başlıkta patates diye arasak bir sürü kişi o patateslerin yetişmesinden bahsetmiştir, ki son derece gerçekçi bir detaydı.
  
  gene gerçekçi detaylar olarak oraya gidiş gelişin maliyetini ve ne kadar uzun sürebileceğini hiç düşünmemiştim, daha önce hiç bu şekilde marsta yaşanabileceğini de düşünmemiştim.
  
  filmden önce olmazdı, ama şimdi bana git marsta yaşa deseler benim bundan anlayacağım şey, sahra çölünün ortasındaki bir araştırma üssünde dışarıda nefes alınamayacak kadar yoğun kum fırtınası, rüzgar ve aşırı sıcak var olacağı için bir çadırda kapalı şekilde yaşamak. bu tür bir yaşamdan korkmam açıkçası, sadece zor olacağını bilirim, ama korkmam. işte şimdi bununla marsta yaşamak benim için aynı oldu, yani ikisi de korkutucu değil. bu anlamda film insana bir şeyler öğretiyor ki bence asıl başarısı da bu.
• --- spoiler ---
  
  filmlerde mantık hatalarına takılmam. ki bu filmde mantık hatası olduğu iddia edilen çoğu kısmı yorumlayacak bilgi birikimine sahip değilim, o da ayrı konu. filmi beğendim ama ilk defa bir filmde sonunu bilmek (yani kahramanımız kurtulacağı belli) filmin heyecanını bu kadar azalttı. sebebini de anlamadım aslında. çünkü sonu kolay tahmin edilebilen çok film var ama heyecanı muhafaza edebiliyorlar. müzikler de daha vurucu ve etkileyici olabilirdi.
  
  --- spoiler ---
• (spoiler içerir)
  
  - filmin çekimleri, budapeşte’nin 26 km batısında kurulu, dünyanın sayılı kapalı alan film platolarına sahip olan (toplamda 6 plato var) korda’da (korda studios) yapılmış .. sahneler için en büyük plato üzerinde toplamda 20 farklı set kurulmuş .. ayrıca ürdün’de bulunan ünlü ‘ram vadisi’nde de 8 gün boyunca gerek çöl panoramasının gerekse matt damon’ın olduğu kimi sahnelerin dış mekan çekimleri yapılmış ve daha sonra bu görüntüler, dijital teknoloji kullanılarak fona monte edilmiş .. görsel
  
  - her birinin konusu mars’ta geçen, 2000 yılı yapımı ‘görev : mars’ (mission to mars), yine 2000 yılı yapımı ‘kırmızı gezegen’ (red planet) ve 2013 yılı yapımı ‘the last days on mars’ filmlerinin çekimleri için de ‘ram vadisi’ (wadi rum) kullanılmış .. vadi, ürdün turizmi için büyük gelir kaynağı olan bir yer .. görselgörsel
  
  - ‘matt damon’ın tek göründüğü sahneler çekilirken elbette sette diğer oyuncular mevcut değil ve bu çekimler yaklaşık 5 hafta boyunca durmaksızın devam etmiş .. böylelikle ‘damon’, filmde birlikte gözüktüğü sınırlı sayıda isim haricinde birçok oyuncuyla, ancak çekimlerden sonra, filmin gösterimi öncesi tanıtım sürecinde karşılaşmış .. görsel
  
  - set çekimlerindeki yer örtüsünün, ‘ram vadisi’ (ürdün) çekimlerindeki kum rengiyle uyumunu yakalayabilmek için macaristan’ın üç farklı noktasından toprak, kum alınarak harmanlanmış .. sonuçta set çekimleri için, ‘mars’ yüzeyine benzeyecek manzara ve karasal görüntüyü yaratmak amacıyla yaklaşık dört bin ton toprak, kum, taş vb. kullanılmış .. görsel
  
  - çekimlerin yapıldığı platoya komşu diğer bir platoda bir tarla oluşturulmuş ve patatesler gerçekten de bu tarlada yetiştirilmiş .. patateslerin gelişim evreleri farklı açılardan çekilmiş ve sonrasında ‘mark watney’in hayatta kalabilmek için kurduğu sera sahnelerinde kullanılmış .. görsel
  
  - senaryo aşamasında uzay, uzay yolculuğu ve özellikle mars hakkında hataya yer vermeyecek şekilde net teknik bilgiler için nasa’dan destek alınmış .. ‘newsweek’te yer alan bir habere göre nasa, bu film için, destek olduğu diğer tüm filmlerden daha fazla zaman ve teknik ekip desteği sağlamış .. ‘nasa’, her ne kadar resmi bir devlet kurumu olsa da arşivlerinin kullanımı ve yapılan başvurulara verdiği teknik danışmanlık için ücret talep etmiyor ..
  
  - matt damon’ın kullandığı mars taşıtı (rover), filmde güneş enerjisiyle çalışır gözükse de elbette gerçekte araca 2.0 dizel motor monte .. araç, çekimlere başlanılmadan önce macaristan’da bir taş ocağında kullanılarak test edilmiş .. ram vadisi çekimlerinden sonra da rover, misafirperverlikleri karşılığında bir teşekkür olarak ürdün yönetimine hediye edilmiş ve halen ‘ürdün kraliyet otomobil müzesi’nde sergilenmekteymiş .. görsel
  
  - çekimler toplamda 72 günde tamamlanmış ..
  
  - filmin senaryosu, ‘andy weir’ın aynı adlı romanından uyarlanarak ‘drew goddard' tarafından yazılmıştır .. romandaki ‘mark watney’ karakteri daha içine kapanık ve depresif biri olarak betimlenmişken filmdeki ‘watney’ ise tam tersine daha esprili ve dışa dönüktür ..
  
  - romanın yazarı andy weir, fizikçi (parçacık fiziği) bir baba ve elektrik mühendisi bir annenin oğlu olarak dünyaya gelmiştir .. yazarlığının yanı sıra ‘yazılımcı’ kimliğiyle de bilinir .. romanı yazarken, ‘ares’in teorik görev tarihlerini hesap etmek amacıyla, dünya-mars yörünge parametrelerini kullanarak yazdığı kendi icadı bilgisayar yazılımını kullanmış ..
  
  - filmin sonundaki kurtarma sekansının ilk sahnelerinde ‘mark watney’ karakterinin gözyaşlarını tutamadığı görülür .. çekimler sırasında ‘matt damon’ sette tek oyuncudur .. diğer oyuncuların seslendirdikleri replikler kayda alınmıştır ve karakteri canlandıran ‘matt damon’, ‘kumandan lewis’in sesini (jessica chastain) kayıttan dinlerken kendisini gerçekten de rolüne kaptırarak ağlamaya başlar .. yönetmen ridley scott, matt damon’ın performansından o kadar etkilenmiştir ki sahnenin tekrar çekimini yapmaz ve montajda bu haliyle kullanır ..
  
  - watney’nin nasıl kurtarılacağına dair aklına fikir geldiği sırada ‘rich purnell’ karakteri ofisinde kayarak düşer, sonra ayağa kalkar ve devam eder .. karakteri canlandıran ‘donald glover’ bir röportajında, sahnenin çekiminde gerçekten de ayağı kayarak düştüğünü ve kalktığında rolüne devam ettiğini ve sonuçta ridley scott’un bu çekimi kullandığını söylemiştir ..
  
  - kurgusal ‘nasa’ merkez binasının ofislerinin çekimleri, budapeşte’de, ilginç bir mimarisi olan ve ‘balina’ (budapest balna) olarak bilinen bir avm binasında ve ‘çin uzay ajansı’ ile alakalı çekimler de yine budapeşte’de bir sergi binasında çekilmiş .. biri abd, diğeri ‘çin’de geçen sahnelerin konu olduğu bu binalar, gerçek hayatta birbirlerinden yalnızca 3 tramvay durağı uzaktalar .. görsel görsel görsel
  
  - çekimler, planlandığı tarihten önce bittiği için bütçeden yaklaşık iki milyon dolar tasarruf edilmiş ..
  
  - ‘matt damon’ın canlandırdığı karakter ‘mark watney’ .. ingilizce mark ismi latince ‘marcus’tan geliyor .. ‘marcus’ latince ‘mars’ demek ..
  
  - ‘mark watney’in marsta geçirdiği günlerin sayımında ekrana yansıyan ‘sol’ sözcüğü latince ‘güneş’ anlamındadır ..
  
  - kurtarma görevi sırasında ‘hermes’te kapağın patlatıldığı sahnede duyulan alarm sesi, yine bir ridley scott filmi olan 1979 yılı yapımı ‘yaratık’ filmindeki uzay gemisi ‘nostromo’daki alarm sesinin aynısıdır ..
  
  edit : görseller
  
  kaynak : wikipedia, kordastudio.hu, imdb, thedailystar, latimes.com (reviews), whatculture, architecturaldigest (çapraz çeviriler bana aittir – türkçe kaynak kullanılmamıştır)
• film sadece 72 günde çekildi.
  
  yazar andy weir'e göre, hikaye 2035'te geçiyor.
  
  nasa merkezi ve çin uzay merkezi olarak gösterilen binalar aslında budapeşte'de birbirine 3 tramvay durağı uzaklıktaki 2 meşhur bina.
  
  film için 20 farklı set kuruldu. sayısı az olsa da daha teknik setlerdi. yönetmen ridley scott’ın daha önceki 2014 yapımı exodus filminde 70, american gangster filminde 100'den fazla set kurulmuştu.
  
  matt damon’ın canlandırdığı karakterin ismi mark. latince’de markus’tur ve bu da mars anlamına gelir.
  
  bazı sahneler ürdün'ün wadi rum şehrinde çekildi. birkaç mil uzunluğunda bir çöl vadisi, daha önce 2000 yapımı kırmızı gezen’de de mars için kullanılmıştı.
  
  matt damon, filmin sonuna doğru sahneler için ciddi anlamda kilo vermek istiyordu, ancak ridley scott bunu yasakladı. damon, ateş altında cesareti'i (1996) çekerken bunu zaten bir kez yapmıştı, ancak bu sağlığına zarar vermişti ve daha sonra uzun süre tıbbi gözetim altında olması gerekmişti. bunun yerine dublör kullanıldı.
  
  stüdyoya gerçek bir patates tarlası kuruldu. böylece çekimlerde kullanmak için patatesin büyüdüğü her anın görüntüsü ekibin elinde olmuş oldu.
  
  filmin çekim programları öylesine belirgindi ki kate mara ve sebastian sten güneş doğmadan önce sete geliyorlardı ve güneş battıktan sonra ayrılıyorlardı, çekim sırasında karakterlerine uyum sağlamak için bu "izolasyonu" uyguladılar. ayrıca takvim öncesinde çekimler tamamlanarak bütçede iki milyon dolar tasarruf edildi.
  
  çekim sırasında kısmen daha iyi bilimsel doğruluğa sahip olmak için senaryoda küçük değişiklikler yapıldı. yapımcı mark hafem, "başladığımız senaryonun % 90'ıyla uyumlu çalışıyoruz" dedi.
  
  29 nisan 2020'de hayatını kaybeden dünyaca ünlü aktör ırrfan khan filmdeki vincent kapoor rolü için seçilmişti ancak kendisi daha önce aynı yıl vizyona girecek piku filmi için anlaşma yaptığı için bu filmde rol alamadı.
  
  astrofizikçi neil degrasse tyson, bunun astrofizik ve mars konusunda gördüğü en iyi film olduğunu söyledi.
  
  bu filmdeki roket teknolojisi, ad astra rocket şirketi tarafından tasarlanan ve üretilen gerçek hayattaki plazma roketlerine dayanıyor. şirket, kosta rika vatandaşı olan eski nasa astronotu franklin chang-diaz tarafından kuruldu.
  
  ridley scott, yönetilmesi en zor sahnelerden birinin, watney’in dünya ile iletişim kurmak için bir kod olarak kullandığı onaltılık sistemin izleyiciye nasıl açıklanacağı olduğunu söyledi ve bunu anlamanın kendisi için de zor olduğunu kabul etti.
  
  romanda mark watney'nin biri botanik, diğeri makine mühendisliği olmak üzere iki master derecesi var. bununla birlikte, filmde botanik alanında doktora derecesi var ve görev ekipmanının mühendisliği ve bakımı hakkında bilgi sahibi olmasına rağmen, mühendislik altyapısından bahsedilmiyor.
  
  28 eylül 2015'te (filmin planlanan abd çıkışından dört gün önce) nasa, tuzlu suyun hala mars yüzeyinde aktığına dair kanıt bulduğunu açıkladı.
  
  filmdeki mars misyonu, nasa'nın gelecek için planladığı gerçek görevleri taklit ediyor.
  
  2012 yapımı prometheus filmi için yapılan araştırmaların birçoğu bu filmde kullanıldı.
  
  ridley scott dünyaca ünlü 1979 yapımı alien filmini de yöneten isimdi.
  
  apollo astronotu eugene cernan filmi övdü. cernan 1972'de aya gitmişti. hatta kendisi hakkında 2014'te aydaki son adam isimli bir belgesel yapılmıştı.
  
  ridley scott'ın 14 yıldaki ilk oscar adaylığı. sonuncusu 2001’de kara şahin düştü filmiyle kazandığı adaylıktı.
  
  romanda, watney'i uzayda kurtaran beck, ancak filmde komutan lewis
  
  eğer bu bilgileri video olarak izlemek ve beni desteklemek isterseniz kanalıma göz atabilirsiniz
  
  bilgileri imdb trivia kısmında bulabilirsiniz.
• çıkışından 5 yıl sonra karantina günlerinde izlemek nasipmiş. imdb puanını sonuna kadar hak eden bir film. matt damon ağabeyimizin boş attığı görülmedi zaten. yine jessica chastain'e düştük. her filminde aynıyım.
  
  görsel
• arkadaşım biraz filmini anlatmıştı. sonra kitabını gördüm. allah'ım o nasıl bir kapaktır. hemen bitirdim filmini de izledim. mutlaka izlenmeli