• (bkz: third rome)

    rus çarlığı ve osmanlılar başta olmak üzere tarihte; yunanlar, italyanlar, sırplar, bulgarlar, almanlar hatta anadolu selçuklu devleti'nin bile hak iddasında bulunduğu roma'nın mirasını temsil eden ünvan.
    şahsi fikrim bu ünvanı en çok hak eden devlet kutsal roma imparatorluğu'dur.
    bu vesile ile;
    1. roma : roma imparatorluğu 1
    2. roma : bizans imparatorluğu 2
    3. roma : kutsal roma imparatorluğu 3
    diye bir sıralama yapabiliriz; ama burada belirtmemiz gereken şöyle bir husus var ki kutsal roma imparatorluğu kendisini üçüncü değil, ikinci roma olarak görmektedir. yani bizans'ın roma imparatorluğu iddiasını görmezden gelerek kendilerini roma'nın devamı olarak addederler.
    ancak kutsal roma imparatorluğu kendisini öyle görse de ikinci roma'nın bizans olduğu tartışmaya açık değildir ki zaten bizans'ın resmi adı doğu roma imparatorluğu'dur. *
    bizans adı 19. yy'da ortaya çıkmış bir isimlendirmedir bu arada.
    velhasıl bundan sonra üçüncü roma ünvanı için hak iddiaları 2 ayrı kola ayrılır.
    ilk kol bizans imparatorluğu'nun mirası üzerinden hak iddiasında bulunan başını rus çarlığı ve osmanlıların çektiği grup (yunanlar, bulgarlar, sırplar, selçuklu vs)
    diğer kol ise kutsal roma imparatorluğu'ndan sonra hak iddiasında bulunan avusturya, almanya ve fransız üçlüsü.
    ortak kökten dolayı italyanlar ve mussolini'nin de böyle bir iddiası var bu arada onu da yazalım.

    federasyon mu konfederasyon mu ne idiği belli olmayan ne romalı, ne de latin; esasen bir german topluluğu olan kutsal roma imparatorluğunu ikinci roma olarak artık batılı tarihçiler bile kabul etmediğinden üçüncü roma iddiası için bizans imparatorluğu üzerinden ilerlersek eğer burada bu iddiaya yaraşır sadece 2 devlet karşımıza çıkmakta. (bkz: osmanlılar) (bkz: rus çarlığı)

    osmanlı devleti'nin bu ünvanda hak iddiası fatih'in istanbul'u alarak bizans'ın mirasına çökmesi ile başlıyor. nitekim fatih bizans'ı yıktıktan sonra kendisine kayser-i rum yani roma'nın sezarı * ünvanını verip osmanlıların roma'nın devamı olduğunu söylüyor.
    fatih'in papa ile yazışmalarına göz atarsanız eğer papa'nın fatih'i hristiyanlığa davet ettiğini ve bu ünvanı da reddetmediğini görebilirsiniz.
    nitekim osmanlı padişahları içerisinde entelektüalizmi çok ayrı yerde olan fatih'in ömrü devleti istediği ölçüde westernize etmeye yetseydi bugün bu hak iddiası hakkındaki ihtilafı konuşmaya bile gerek kalmazdı.
    ama işte fatih'in ölümünden sonra osmanlıların geleneksel olarak pek bi bu ünvana yaraşır hareket ettikleri söylenemez. roma'nın devamı olmak yerine araplaşmayı daha bi' çekici buldular.

    rusların üçüncü roma iddiası ise bana kalırsa osmanlıların iddiasından daha zayıf ama bugün üçüncü roma dendiğine akla ilk gelen ruslardır.
    avrupalıların ortak kültür konusundaki fazla hassasiyeti ve üzerine de hristiyanlık vurgusunu yapmadan duramamaları sağolsun bugün osmanlı yerine dönemin rus çarlığı'nı üçüncü roma için daha çok kabul ederler.
    ruslar ise osmanlının istanbul'u ele geçirmesinden sonra ortodoks inancının hamiliğini üstlenmiş üstüne bir de 3. ivan'ın zoe palaiologina ile evlenmesi üstüne çar* ünvanını benimseyerek kendilerini bizans'ın ve doğu ortodoks kilisesinin mirasçısı olarak addetmişlerdir.

    bugün üçüncü roma konusu hala tartışmalıdır.
    dediğim gibi batılı tarihçiler çoğunlukla bu ünvana en çok rusları yakıştırırken; halil inalcık ve ilber ortaylı gibi yerli tarihçilerimiz osmanlıları bu ünvana daha yakın görür.
    unutulmamalı ki ilk roma imparatorluğu hristiyan değildir. hatta hristiyanlığın getirdiği isyanlar parçalanmasına etki etmiştir. german ya da rus da değildir.
    bu yüzden roma'nın üçüncü mirasçısının hristiyan ya da yakın kültür olma koşulu gibi bir durum abesle iştigaldir.
    ama avrupalı işte n'yaparsın.

    https://eksiup.com/ed81eebce239
    https://i.imgur.com/enuudtd.png
  • (bkz: amerika birleşik devletleri)

    roma imparatorluğu’nu roma imparatorluğu yapan ne toprak büyüklüğüdür ne de bin yıl hüküm sürmesi. zira 600 yıl hüküm süren imparatorluk da var tarihte, dünyanın yarısını ele geçiren de.

    bana göre roma’yı roma yapan dünyanın üzerinde bıraktığı etkidir. döneminde bütün dünyayı romalı yapması ve bugün bile sürdürülen devlet yapısını, hukuku ortaya çıkarmasıdır.

    bana göre bu niteliğe roma’dan sonra en çok yaklaşan devlet abd’dir. rammstein amerika şarkısında dile getirdiği gibi* “we’re all living in america”.

    bugün dünyanın hemen hemen her yerinde amerikan tarzında giyiniyor, amerikan yemekleri yiyor, amerikan kültürünü yaşıyoruz. güçlü devlet yapısıyla minimum 100 yıldır dünyayı domine ediyor ve daha da edeceğe benziyor abd.

    mobilde olmasam iki devletin vatandaşlık tanımını, göçmen durumlarını ve yönetici oligarşik sınıflarını falan yazardım ama başka bir zamana artık.
  • yalnızca osmanlı imparatorluğu değil, aynı zamanda rusya çarlığı'nın da iddiasıdır. ne de olsa denilene göre moskova da roma ve istanbul gibi yedi tepelidir(bkz: moskova'nın 7 kuleleri). yine rus çarlığı'nın sembolü doğu roma imparatorluğu gibi hem asya'ya hem de avrupa'ya bakan çift başlı kartaldır. ve rusya'nın ortodoks kilisesi başka bir devletin kontrolü altında değildi. yine de rusya'nın iddiası, osmanlı'nın iddiası gibi pek geçerli olmamıştır o da ayrı mesele.

    ekleme: czar sözcüğü kaiser'e benzer, caesar'dan türemiştir.
  • önce alman ve ruslara “bunlar barbar, kelt, asyalı” diyerek onların hak iddiasını yok edip, sonra “osmanlı’nın araplaşması önemsiz, libyalı imparatorlar vardı” demen çok komik olmuş sayın trol.
  • (bkz: pax romana)
    (bkz: pax ottomana)
    (bkz: pax americana)
  • üçüncü roma'yı bilmiyorum ama dördüncüsü taş ve sopalarla... yok yahu bu başka bir şeydi.

    doğrusu taklitler aslını yaşatır olacak. çeşitli kıstaslara göre üçüncü, dördüncü, beşinci seçilebilir elbette.
    osmanlı da güçlü kara ordusu, yönettiği roma mirası topraklarla, hatta mutfağıyla, toprak düzeniyle bir tür roma ardılıdır.
    kutsal roma imparatorluğu ve charlemagne yine makul bir ardıldır.
    rus çarlığı daha özel bir ülkedir ama. üçüncü roma'nın en zayıf adayı bence rus imparatorluğu'dur. baskın slav kültürünü yasladıkları ortodoks hristiyanlık üzerinden bizans ve roma ile bir bağ kurma çabası belki onların ki daha çok. ama orjinal roma pagandır.
    ispanyol ve ingiliz sömürge imparatorlukları da çok dilli ve çok kültürlü yapılarıyla döneminin roma muadillleridir.
    günümüzde ise roma imparatorluğu'nun mirasçısı ezici ekonomik ve askeri gücüyle, ırka dayalı olmayan vatandaşlık ülküsüyle tartışmasız amerika birleşik devletleri'dir.
    aslında roma'nın özellikle cumhuriyet dönemi ideallerine mirasçılığa en çok yakışacak olan avrupa birliği de o cumhuriyet gibi bir ideal olmaktan öte gidemeyecek sanki.
  • hakikaten de osmanlı 3.roma hatta direk doğu roma'nın devamıdır. teşkilatlanma,askeri yapı ve yönetim biçimi olarak direk doğu roma örneğini benimsemiştir. timur'a kaybedilen savaş bile bu yüzdendir. osmanlı askeri doğu roma askeri yapılanmasını benimsemişti timur ise tam bir asya tipi. galip gelen timur oldu. kimse kabul etmese de osmanlı doğu roma'nın devamı. türkiye ve yunanistan ise doğu roma'nın veliahtıdır.
  • (bkz: türkiye)

    senatvs-popvlvsqve-anatolıvs gratıa s.p.q.a.
  • osmanlı imparatorluğu için kullanılan tabirdir. birincisi için (bkz: roma imparatorluğu) ikincisi için (bkz: bizans imparatorluğu).

    kaynak: ilber ortaylı
  • (bkz: thomas palaeologus)
hesabın var mı? giriş yap