• devlet kelimesinin teknik terim olmazdan evvelki anlamının unutulması yüzünden hep siyasi otorite anlamındaki devletle ilgili bir söz olduğu düşünülegelmiştir. oysa devlet sözcüğü, mutluluk, talih gibi anlamlara da gelmektedir (örn. olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi). bu cümleden hareketle, bu söz de, girişilen riskli bir işin başında, "ya şansımız yaver gider başarırız, ya da canımızı veririrz." anlamında söylenir.
  • türk kimliğini çözümlemede anahtar olacak cümlelerden biri. devletin yerini hiçbirşeyin tutmayacağını, devletin var olmak için olmazsa olmaz koşul olduğunu ifade eden bir söylemdir bu. hatta ölmeyi ve bilumum leşyiyici mahlukata yem olmayı devletsiz kalmaya yeğleyen anlayışın öz ifadesidir.
    ayrıca (bkz: #1502127)
  • türkiye'de niye az-çok ciddi bir anarşist düşüncenin yeşermediğini araştıracak olanların sonunda ulaşması muhtemel deyim.
  • şehzadelerin durumunu anlatmak için kullanılabilecek aynı zamanda bir tiyatro oyununun da ismi olan söz.
    kanuni sultan süleyman'a kadar osmanlı şehzadeleri anadoludaki sancak beyliklerinde başlarındaki lalalar gözetiminde yetiştirilmekteydi.
    padişah öldüğünde en hızlı olarak saraya ulaşan ve içeri girebilen (yani vezirlerin ve tasaklı sadrazamların onayını alabilen) devletin başına geçebiliyordu. geç kalan ise boğduruluyordu. işte bu söz tam da şehzadelerin durumu ile örtüşmektedir. ya devletin başına geçersin ya da ölürsün.

    (iğrenç bir benzetme yapacak olursam şehzadeleri spermlere benzetebiliriz. hakikaten iğrenç oldu ama konuyu tam olarak gözünüzde canlandırmak için bundan daha net bir örnek bulamadım.)
  • kemal tahir'in de değindiği şekliyle türk devlet-siyaset anlayışının deyimleşmiş-taşlaşmış ifadesi. kabaca ifade edersek kemal tahir'e göre batı toplumlarında devlet toplumsal düzenin tamamlayıcısı-denetleyicisidir, oysa örneğin türk toplumunda bizzat devlet bir yasa-koyucu, düzen yaratıcıdır ve bu anlamda vazgeçilmez niteliktedir (devleti şu veya bu şekilde karşısına almış muhalifler için bile, ki kemal tahir'in kendisi -yıllarca hapis yatmıştır- de bu çizgide görülebilir kanımca).
  • "ya başına devlet (talih) kuşu konar yani devlet(güç+mutluluk) sahibi olur ya da cesedi kuzgunlara (amerikan filmlerindeki akbabaların türk muadili) yem olur" anlamındadır.

    büyük güç kazanma yönünde mevcut güç sahiplerine meydan okuyanların seçeneklerinin iktidar sahibi olmakla darağacını boylamaktan ibaret olduğunu, ikisinin arasında bir seçenek olmadığını ifade eder. (bkz: ya herro ya merro)

    hani başarılı darbeciler kahraman, başarısızlar ise hain olur ya. işte söz konusu yol ayrımındaki tabelada yazan yazıdır bu.

    büyük işlere kalkışanlar başarı halinde elde edeceği nimeti öngördüğü gibi başarısızlık halinde başlarına geleceği de bilmelidir anlamına gelir. kesinlikle statükocu bir atasözü değildir.
  • kültürümüzün iliklerine kadar işlemiş bir zihniyetin çok net bir ifadesidir. insanı; birey olmaktan çıkarıp, enstrümentalize eden; 'devlet büyüklerimiz' 'devlet baba' vb. ifadelerin ortaya çıkmasına sebep olan anlayışın yansımasıdır.

    ne yazık ki bu anlayışı ne kadar üzerimizden atmak istesek de, bu coğrafyada büyüyen hepimiz ister istemez (en azından benim) içselleştirmişizdir. sistem sizi eritir ve boyun eğdirir.
    başka bir ülkede gayet normal, yasal, sıradan bir iş için devlet dairesine işiniz düştüğünde bile; sanki karşınızdaki memurdan borç para isteyecekmiş gibi bir çekingenlik, temkinlilik, karşındakine aşırı saygı haline bürünürsünüz. sonra ne yaptığınızı farkeder, kendinize kızarsınız; ulan ben bunlardan kaçtığım için burayı bıraktım, ama kendim bunu kendi içimde meşrulaştırıyorum diye. .
  • orhan asenanın yazdığı bir tiyatro oyunu
  • (bkz: c şıkkı)*
  • 80 darbesinin hemen sonrasında ankara devlet tiyatrosu tarafından oynanmıştır.

    kenan evren ve konsey üyeleri tam tekmil halinde bu oyuna giderek adeta mesaj vermişlerdir: "biz başa gelmesek leş olacaktınız" gibilerinden...
hesabın var mı? giriş yap