*

  • esasen, 2007 mortgage krizi olarak başlayan hadisenin tam anlamıyla bir bankacılık krizi şekline dönüşmüş halinden başka bir şey değildir bu kriz. gerçi burada "dönüşmüş" diyerek kesin bir tabir kullandık ama daha net bir şey yok, ama emareler de yok değil. gök tepemize çöküyor gibi bir intiba bırakmaktan azami ölçüde imtina ettiğimi belirterek konumuza girelim.

    bu yazının konusu ise, bu emarelerden birisi. konumuz reserves of depository institutions. bilindiği üzere fractional reserve banking system mantığı çerçevesinde bankalar dağıttıkları kredinin belirli bir oranı miktarında parayı fed bünyesi içinde kendilerine ait bir hesapta tutmak zorunda. yani bir banka toplam 100$ kredi vermişse, söz gelimi 1-2$ kadar parayı da rezerv olarak rezerv olarak tutmak zorunda. (kredilerin büyüklüğüne göre % 0, %3 ve %10 nispetinde)

    eğer bir banka rezerv eşiğinin altına düşerse, bankanın para bulup açığı kapatması beklenir. genelde bankalar bunu tahvil çıkartarak kapatırlar. eğer hiçbir yerden para bulamazlarsa fed'in fed discount windowundan borç alırlar. eskiden yüksek faiz nedeniyle nadir olan ve istenmeyen bir hadise olan bir durumdu bu. bu yüzden discount window için lender of last resort denirdi. öte yandan, fed'in discount faizleri indirmesi ve daha da önemlisi bankalar için likiditenin kuruması nedeniyle son zamanlarda çok rutin bir durum olmuş.

    http://www.federalreserve.gov/releases/h3/current/

    yukarıdaki linkten bankaların tutmuş olduğu rezerv miktarını ve bunun ne kadarını kendi sermayelerinden (non-borrowed sütunu) sağladıklarını görebilirsiniz. şimdi burada asıl şok edici nokta şu; ortalama olarak 40 milyar $'ın az üzerinde seyreden "non-borrowed" sütunu geçen iki hafta içinde 50 senelik tarihte bir kere bile olmamış bir şeyi yapıyor ve aniden 8 milyar $ eksiye düşüyor. aşağıdaki resim durumu özetliyor.

    http://img174.imageshack.us/…y.php?image=fedsh1.gif

    geçmiş verilere de aha şuradan bakabilirsiniz.

    http://www.federalreserve.gov/…/h3/hist/h3hist1.txt

    1959'dan beri, bir kere bile bu sütun eksi olmamış sevgili kardeşlerim. şimdi şunu sorabilirsiniz, iyi de ne anlama geliyor bu? kardeşler, bu hadise şu anlama geliyor; abd bankaları'nın toplamda rezerv olarak tutacak kendilerine ait bir varlık kalmamış, başka hiçbir yerden de borç alamadıkları için yasal olarak tutmaları gereken rezervleri, olduğu gibi fed discount window'dan yani lender of last resort denilen yerden borç alarak tutuyorlar.

    bunu türkiye'ye uyarlarsak, türk bankalarının likidite kurumasından dolayı gec likidite penceresinden borç alarak munzam karsiliklarını ayırdıklarını düşünün bir hele...

    velhasıl görünen o ki, abd bankalarına fed'den başka kimse borç vermiyor. yine görünen o ki, fed de zıçar gibi para basarak abd bankalarını besliyor. bu arada not olarak şunu da ekleyeyim, fed hiçbir şekilde discount window'dan hangi bankalar para çekiyor açıklamıyor. zira bu durumu halka açıklasalar, panik nedeniyle muhtemelen northern rock benzeri olayları abd'de de göreceğiz.

    öte yandan, abd bankaları, likidite darlığı içinde para toplayabilmek için atm'den para çekme ücreti vs. gibi daha önceden görülmemiş uygulamalara gidiyorlar, acziyetin bir göstergesi de bu olsa gerek.

    ha bu durum illa ki bizdeki 2001 bankacılık krizi gibi bir krize dönüşür mü, o konu hakkında kesin konuşmayayım? zira abd ve avrupa bankalarının ardında babalar gibi fed ve ecb var. bu da ayrı bir tartışma konusu tabii. zamanında bize fikir verip, bizim bankalara el koydurup ekonomiyi zikip atıp, sonra da akp'yi başımıza bela edenler, nedense kendi bankaları söz konusu olunca 250 milyar € parayı tek seferde bankalara verilmek üzere açık çek yazıyorlar. ee o zaman soru şu, su götürmez şekilde hata yapıp, subprime mortgage kredisi verip zarar yazan citigroup veya ubs'nin yanında devlet bonosu alıp zarar yazan demirbank çok masum kalmıyor mu?

    neyse, bu da ayrı bir yazı (komplo) konusu olsun...
  • sadece tutulan rezerv miktarinin "borclanilmami$" kisminin negatife du$mesine bakip da "bankacilik krizi alarmi" vermek acelece olabilir. zira fed'in acikladigi data'nin bir de term auction credit bolumu var. yani fed'in 2007 aralik'ta icat ettigi bir $ekilde piyasaya ucuzdan, 2-4 haftalik para vermesi. ocak ayindaki haftalik tac'lar 30->40->50 milyar dolar diye gidiyor. zaten zorunlu kar$ilik miktari 40-42 milyar civarinda. yani; fed'den alinan likidite, rezerv tutulmu$ oluyor. tac ile tr'deki gec likidite kar$ila$tirilamaz zira biri ucuk faizden, sadece zorunlu kalinca kullaniliyor. digeri ise merkez bankasi tarafindan reklami yapilan bir ihaleye cikartiliyor, ucuzdan, gizlice borc veriliyor.

    kabaca: bankalar gecen yilin son ceyregindeki likidite krizinden merkez bankalarinin destegiyle de olsa ciktilar. kredi krizinden dolayi halen zarar (write down) yazmaya da devam ediyorlar. aynen amerik ekonomi gibi 2008'i kuculerek de kapatacaklar. ama hepsine ragmen; $u anda bir bankacilik krizi olu$turacak neden yok. fed aylik libor oranina yakin bir yerden birkac haftalik para veriyor, bankalar da bunu "buyuksun hoca" diyerek alip disposunu bu parayla tutuyor. 40 milyar zorunlu kar$ilik lazimken, 100 milyar tac kullaniliyor olsa, o zaman anlarim ki sorun var. adamlar sadece arbitraja gidiyor; fed'in verdiginden ucuza bu kadar buyuk miktari verecek kaynak yok. cunku parasi olan bankalarin tum counterparty line'lari, settlement limitleri ya du$uruldu, ya da borc verme vadesi 1 haftaya indirildi. fazlasi olan overnight para veriyor (bu da ogleden sonra amerika acildiginda gecelik faizleri libor o/n 'in cok altina indiriyor) veya fed'e gecelik geri goturuyor.

    verilen tutar birden hizlica azaltilsa, piyasa faizleri biraz yukselir ama kriz cikartmaz benim du$unceme gore. cunku kredi krizinden gelen siv/conduit/cdo'lari bilancoya almak istemiyor adamlar. alsalar buyuk zarar yazmaya devam etmek zorundalar (bkz: marking to model). zarar yazmak yerine de buyuk borclanmayla pozisyonlari surduruyorlar. bu borclanmayi cover ederken de fed'in ucuz likidite destegini kullaniyorlar. bu, hem siv'lerin hem de credit rater'larin zararlarini oteliyor.

    pro: http://www.nakedcapitalism.com/…s-now-negative.html
    con: http://www.ronpaulwarroom.com/?p=2024 (ron paul fed'in kapatilmasini isteyen bi adam, bu yuzden i$in sadece i$ine geldigi kisimlarini yaziyor gibi)

    aylar sonra edit: sanırım nerden nereye geldiğimizin özetini eklemeyince bu yazdıklarıma bazıları "döt oldu" diye yorum yapıyorlar içten içe. son paragraftaki şu cümleleri bir tekrar okuyuverin bitte:

    "...cunku kredi krizinden gelen siv/conduit/cdo'lari bilancoya almak istemiyor adamlar. alsalar buyuk zarar yazmaya devam etmek zorundalar..."

    ben bunu yaptırmazlar diye düşünüyordum ama durum vahimleşince bilançolarına almaya ve büyük zararlar almaya başladılar. bu da lehman ve benzerlerini batmaya doğru yönlendirdi.

    yazdığım entrinin gerçekliğini değiştirmedi bu. sadece "düzelir diye düşünüyorum" dediğim tahminim tutmadı. ee so what abicim paranızı bana mı oynamıştınız da şimdi oyunbozanlık ediyorsunuz...
  • esasında şu anki durum dahi düpedüz bir bankacılık krizidir. illa bankaların sapır sapır batması gerekmiyor kriz diye nitelendirmek için.

    ama ilk yazımda dediğim gibi, bu durumun bizde geçmişte yaşanan bankacılık krizi gibi bir krize dönüşmesi ihtimali de düşüktür. zira belli ki, ne fed ne de ecb buna izin vermeyecek. ama önemli olan bu değil. şimdi bu konuda bir kaç husus var. birincisi, etik unsur. fed dediğin esasında bankaların ta kendisi. yani bankalar bir yerde, para basıp düşük faizle kendilerini finanse ederek, krizden çıkmaya çalışıyorlar. bu hiç etik değil. ikincisi, hani nerede kaldı kapitalizmin survival of the fittest ilkesi, nerede kaldı homo economicus? madem bazı bankalar yanlış karar alarak subprime mortgage işinde para batırdı, bunun ceremesini neden bu bankalar değil de başkaları çeksin.

    ha bir de şu konu var ki, oldukça ilginç ve merakla beklemekteyim. bu son kriz nedeniyle abd'de emtia, hisse ve şirket fiyatları ucuzladı ve daha da ucuzlayacak gibi duruyor. bir çok şirket de sıkıntıya girdi. hali ile bu şirketler arap, çin veya dolar zengini diğer ülke yatırımcıları için ciddi bir takeover hedefi haline geldi. 2008 yılında bu mücadeleyi göreceğiz. acaba amerikalılar gözbebekleri bazı şirketlerin araplar ve eski gomunistlerin eline geçmesi hususunda ne düşünecekler? korumacılık kalkanlarını kaldıracaklar mı? eğer böyle bir şey olursa hakikaten ilginç gelişmeler olabilir. sen yıllarca ekonomik liberalizm, globalleşme dersi ver millete, sonra kendi şirketlerin el değiştirmeye başlayınca korumacı kesil!

    son olarak bankacılık sistemi bakıldığında temelden sakat. ecnebilerin dediği gibi flawed by design ve artık bu sistemin değişmesi gereken noktaya yaklaşıyoruz. sonuç olarak fed ya da ecb para zıçarak bugünü kurtarabilir ama eni konu bu sistemin çökmesi kaçınılmazdır. bu kriz 2008'de çıkmasa bile bir gün muhakkak adamın yakasından tutacaktır.
  • http://www.bloomberg.com/…d=a7eajelhvlh0&refer=home

    (okumasi uzun diyenlere kaba ozet: ucuzdan fon saglayan tac sayesinde non-borrowed reserves negatife du$tu, o kadar. zaten money supply'i veren fed, istedigi kadar tabani geni$letebilir. "likidite sorunu var bankacilik krizi geliyor" demek manasiz; us mint sapasaglam ayakta. devam eden $ey 2007'deki kredi krizinin vurguyu yaptigi 2008 amerikan resesyonu.)
  • bu sorunu cozmek icin opendns ise yariyormus.

    ps: vermeyin arkadasim $ukela filan, ssg'nin esprisi bu...
  • http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=248949

    'bazı küçük bankalar batabilir'

    abd merkez bankası (fed) başkanı ben bernanke, abd'nin 1970'lerdeki gibi bir 'stagflasyon'a doğru gitmediğini ancak, enflasyonun merkez bankasının ekonomiyi canlandırma çabalarını zorlaştırabileceğini ve konut piyasasındaki sorunlar nedeniyle bazı küçük abd bankalarının iflas edebileceğini söyledi.
  • "billionaire investor sees bank failures ahead

    billionaire investor wilbur ross says the current market downturn differs from previous slumps in that no american banks have yet failed this time, but he suggests that's about to change.
    "i think that's going to be the next wave, and coupled with problems in the commercial real estate market; i think they'll be the next bubbles that burst," the chairman and ceo of w. l. ross and company told cnbc's "squawk box" in an exclusive interview.

    he was asked about the risks to big banks.

    "i think that the big banks won't fail in the sense that they will go to zero and depositors would lose money," ross replied. ..."

    http://biz.yahoo.com/cnbc/080310/23557115.html

    cnbc'ye konuşan milyarder işadamı ross, bazı abd bankalarının batacağını, abd ekonomisinin iyileşme döneminin de uzun süreceğini söylemiş.

    bu arada citigroup hisseleri ise 20$'ın altını zorluyor ki bu seviyeler son 10 senenin en düşük seviyeleri. 11 eylül saldırılarında bile citigroup hisseleri bu kadar değer kaybetmemişti.

    artık ben buna bankacılık krizi demekte bir beis görmüyorum. hayırlı olsun...
  • kastelli faciasına rahmet okutacak bir olay haline dönüşmekte olan kriz. başıboşluk, zevzeklik, laubalilik tekmili birden, dünyanın başına çorap örmeye hazırlanıyor.

    http://w9.gazetevatan.com/…wsid=166869&categoryid=2
  • bu haftanın başında bear stearns ve ardından goldman sachs 2008 ilk çeyrek bilançolarını açıklayacaklar. bu bilançolar cidden çok kötü gelecek, hali ile bu hafta piyasalar için pek hayırlı geçmeyecek. nisan ortası gibi diğer bankaların bilançoları gelecek, dolayısıyla bir ikinci darbe de o zaman beklemek gerek. fed bir tarafını yırtsa artık bu aşamadan sonra abd'nin resesyona girmesini engelleyemez. öte yandan herhangi sıradan bir resesyondan bahsetmiyoruz. abd'de yoğun bir şekilde kredi daralması ve ödeme zorluğu yaşanıyor. hali ile resesyon bu durumu sadece daha da kötüleştirir. işin başında sadede subprime kredilerden bahsediyorduk. resesyon sürecinde artık önceden verilmiş olan her kredi riskli hale geliyor. zira işten çıkartmalar arttıkça, batan kredi miktarı artacak. subprime olsa da olmasa da. fasit bir çember bu.
  • (bkz: bear stearns)
    (bkz: lehman brothers)
    (bkz: etc)
hesabın var mı? giriş yap