ab-ı hayat ^*

• hayat suyu...
  (bkz: ab) (bkz: hayat) (bkz: i)
• (bkz: divan edebiyati parcalamak)
• (bkz: eaux de vie)
• (bkz: dune)
• (bkz: a bu hayat)
• alm. lebenselexier lebenswasser (n), fr. eau de fontaine de jouvence, ing. elixir of life. dirilik suyu. ayrıca ab-ı hayvan, ab-ı hızır, ab-ı cavidani, ab-ı zindegi, ab-ı iskender, ab-ı cüvan ve aynü’l -hayat da denilmektedir. bazı rivayetlerde bu suyu, karanlıklar ülkesinde rastlayarak içen hızır ile ilyas aleyhimesselamdır. hızır aleyhisselamın ruhu, bazı velilere feyz vermiştir. öldükten sonra, ruhu insan şeklinde görünüp, gariplere ve darda kalıp sıkıntıya düşenlere yardım etmektedir. ab-ı hayatın kaynağı karanlıklar içindedir ve nerede olduğu bilinmemektedir. hızır aleyhisselamın teyzesinin oğlu olan iskender-i zülkarneyn de bu suyu karanlıklar ülkesinde aramış, fakat bulup kavuşamamıştır. dünya tarihinde üç iskender’e rastlanmaktadır. bunlardan birincisi iskender-i zülkarneyn olup peygamber veya veli olduğu bilinmektedir. yafes’in soyundan olan bu zat, yemen’de yaşayan münzir iskender ile aristo’nun talebesi olan makedonyalı iskender’den önce yaşamıştır. ibrahim aleyhisselamla birlikte haccetmiş, hızır’ı kumandan yapmış ve dünyayı şirk ehlinden temizlemiştir.
  
  islami kaynaklarda, canlılık veren ve diriliğe sebeb olan başka bir sudan da bahsedilmektedir. musa aleyhisselam genç arkadaşı ile (yuşa aleyhisselam) ile birlikte hızır’ı (aleyhisselam) iki denizin kavuştuğu yerde aramaya gitmiştir. hızır’ı bulmasına alamet olarak da allahü teala ona, zenbil içine tuzlanmış bir balık koymasını ve balığın canlanıp denize aktığı yerde o zatı bulacağını bildirmiştir. bunun üzerine yolculuğa çıkmışlar, iki denizin birleştiği mevkide konaklamışlar ve dinlenmek için başlarını yere koyup uzanmışlardır. bu anda sepetteki balık canlanıp bir yol bulup, denize gitmiştir. bir rivayette yuşa aleyhisselamın abdest suyundan damlayan sular bu canlanmaya sebep olmuştur. yuşa aleyhisselam bunu unutmuş, tekrar yolculuğa başlamışlar daha sonra hatırlayınca geriye dönerek konakladıkları yerde hazret-i hızır’ı bulmuşlardır. artık hazret-i musa ile hızır aleyhisselamın arkadaşlığı başlamıştır. hızır aleyhisselam, hazret-i musa’ya allahü tealanın kendisine bir ilim verdiğini bunu onun, bilmediğini; musa aleyhisselamdaki bilgileri de kendisinin bilmediğini ve sabır etmesini söylemiştir. hızır aleyhisselamdaki bu ilim ledünni bilgidir. bu sebeple tasavvuf ehlinin ıstılahında hızır bast-ı kalb, yani kalb genişliğinden kinaye olduğu için ab-ı hayat da ilm-i ledün yerinde kullanılmıştır. bunun için bir mürşidin (rehberin) sözleri ve nasihatları insanları hak yola çağırmada mühim rol oynar. böylece ölü kalbler dirilmiş olur. velilerin batınları yani kalbleri de ab-ı hayattır. bunlardan bir damla nasibi olan ebedi hayatı bulmuş ve saadete kavuşmuş olur.
  
  bundan başka olarak, yine tarikat ehline göre, hakiki aşk ve gerçek sevgi de ab-ı hayattır. çünkü kalpler aşkla dirilmiş ve hakk’a yönelmişlerdir.
  
  şairlere göre ise, sevgilinin ağzından çıkan sözler de ab-ı hayatı andırır. bu sözler, tıpkı mutasavvıflardaki gibi, ister mecazi (gerçek olmayan), ister hakiki aşkta olsun; saf, nazik ve latiftir. aşık bu sözlerle dirilir.
  
  coğrafyada da ab-ı hayata yer verilmiştir. bu durumda, katip çelebi ve ebü’l - fida’ya göre ibn-i battuta çin’deki buzun veya puzine (wosung) çayı için ab-ı hayat veya aynü’l-hayat demektedir. bu çayın kaynağı pekin şehri yakınlarındaki büzüne (maymun) veya kurt dağıdır.
• yunan mitolojisindeki ambrosia ile büyük benzerlikler gösteren ve muhtemelen graal kupasının içinde bulunan sonsuz yaşam ve gençlik içkisi.
• indiana jones and the emperors tomb'da çeşmeden akar. indi de dayar matarayı hem içer hem doldurur, indi bu.
• sonsuz gençlik ve sonsuz yaşam olanağı verdiğine inanılan içki.. inanılanın aksine ab-ı hayat suyundan içenlerin ölümsüzlüğe kavuşması, varlığının dünyadaki reenkarnasyon çemberinden kurtulması anlamına gelmektedir.
• dune serisinde "aydınlatıcı zehir": bir kum solucanının (bkz: şeyh hulud) boğularak öldüğü anda ürettiği sıvı nefestir. bu bilinç spektrumu uyuşturucusu, bene gesserit başrahibesinin vücudunda değişime uğrayarak siyeçin tau orjisinde kullanılan uyuşturucu madde haline gelir. ve kişinin farkındalık düzeyini arttırır. bu zehir paul atreides'in zaman-mekan görüşünü insanüstü şekillere sokmuş ve onu bir kahin ve sonrasında mesih yapmıştır.