• graccus kardeşlerden tahıla taban fiyatı koyup, taban fiyatın üstüne çıkan fiyat farkını hazineye kazandırandır. kardeşi gibi öldürülmüştür.
  • plutark'ın satırlarında hayat bulmuş, gracchus biraderlerin ufağı. plutark'ın metninin john dryden'den tarafından çevrilmiş olması da, bir göz atmayı mecbur kılıyor...
  • gracchus kardeşlerin küçüğü olan gaius tıplı abisi gibi, hatta ondan da fazla şekilde oldukça devrimci bir abimizmiş. antik tarihçiler bile kendini bu şekilde tanımlıyor. (bakınız plutarkhos) kendisiyle ilgili önemli bilgilerin yer aldığı ve yaşayan en önemli antik roma tarihçilerinden biri olan mary beard'in spqr (senatus populus que romanus) – roma senatosu ve halkı isimli kitabında (pegasus yayınları) şöyle anlatılır:
    "gaius bir tahıl yardımı başlatmamıştı. tam olarak, devletin kentteki her yurttaşa her ay teşvikli, sabit fiyattan belirli bir miktarda tahıl satmasını öngören bir yasayı başarıyla plebler meclisi’ne sunmuştu … ayrıca gaius bunu desteklemek için gereken kayda değer altyapıyı planlamış görünüyordu: kamu satınalmaları, dağıtım tesisleri ve bir tür kimlik denetiminin (başka türlü nasıl yurttaşlarla sınırlandırılabilirdi?) yanı sıra tiber kıyısında yapılan ambarlarda ve başka yerlerdeki kiralık kapalı mekanlarda depolama. bütün operasyona nasıl personel sağlandığı ve günlük örgütlenmenin nasıl yapıldığı kesin olarak bilinmiyor.gaius’un girişimi, kısmenkentteki yoksullar için duyduğu kaygıdan kaynaklanıyordu. …. ne var ki gaius’un kafasında yalnızca yardımsever hedefler yoktu; ne de kimi zaman roma’da göz önünde olan, aç bir nüfusun tehlkeli olduğu yönündeki gerçekçi mantık. planının devletin kaynaklarının paylaşılması yönünde bir siyasi gündemi de vardı. … ucuz tahıl dağıtımı gaius’un en etkili reformuydu. izleyen yıllarda değişikliğe gidilse de, hatta zaman zaman askıya alınsa da, temel ilkesi yüzyıllarca varlığını korudu.antik akdeniz’de devletin yurttaşlarına düzenli temel yiyecek sağlanması sorumluluğunu üstlenen tek devlet roma’ydı. bununla birlikte yiyecek dağıtımları gaius’un pek çok yeniliğinden sadece bir tanesiydi. daha önceki roma reformcularından farklı olarak gaius bir girişiminden çok daha fazlasına destek sağlamıştı. … ölüm cezasına karşı temyiz hakkı, rüşvetin yasa dışı ilan edilmesi ve tiberius(ağabeyidir)’un teklif ettiğindn çok daha iddialı bir toprak dağıtımı planı gibi önlemlerle birlikte yaygın ve tutarlı bir programı bulunan ilk politikacıydı.gaius’un sadece iki yılda önerdiğibütün yasaları bugün sıralamak şöyle dursun bu yasaların koşullarıyla hedeflerini saptamak dahi olanaksızdır… günümüze ulaşan kanıtlar büyük ölçüde söylentiler ya da daha sonraki canlandırımlar şeklinde gelmektedir. öte yandan kilit nokta çeşitliliğidir.programı kuşkusuz halkla senato arasındaki ilişkinin sistemli bir şekilde yeniden şekillendirilmesi anlamına geliyordu.
    … gaius artık forum’daki açık meydanda kendisini dinleyen halkla konuşurken stratejik şekilde senatoya sırtını dönerek geleneğe karşı gelmişti. sadece daha büyük bir kalabalığın katılmasına izin vermekle kalmamıştı, insanların senatonun denetleyici gözünden kurtulup özgürleşmesine de dikkat çekmişti bu hareket. gerçekten de antik yazarlar gaius’un keskin bir mekan politikası algısına sahip olduğuna inanıyordu. bir başka hikaye, forum’da(iki yüzyıl sonra kolezyum yapılmadan önce gözde bir yerdi.) gladyatör gösterisi yapılacağı zaman, çok sayıda üst düzey romalının kiralayıp gelir elde etmek için geçici oturma yerleri kurduğunu anlatıyor. gösteriden önceki akşam gaius hepsini kaldırdı ve böylece halkın para ödemeden seyredeceği bol miktarda yer ortaya çıktı.
    ağabeyinden farklı olarak gaius bir şekilde iki kere tribün seçilmeyi başardı. ne ki şüpheli koşullar altında mö 121’de bir kez daha seçilemedi. o yıl, muhafazakarların bir çeşit kahramanı olan bağnaz konsül luciusopimius’un, çıkardığı yasaların çoğunu iptal etme çabalarına direndi. süreç içinde ya opimius’un komutasındaki bir çete tarafından öldürüldü ya da cinayete kurban gitmemek için kendini öldürdü.

    gracchus kardeşlerin anneleri cornelia sade giyinmesiyle bilinen en bilinen roma annelerindendir. 18. yüzyılın önemli ressamlarından angelica kaufmann’ın cornelia: the mother of grachhi tablosunda ‘benim mücevherlerim çocuklarımdır’ derken tasvir edilir. kendisine gelerek mücevherleri ile hava atan bir misafirine cornelia’nın mücevherlerini sorması üzerine çocuklarını göstererek işte benim mücevherlerim dediğini tasvir eden tablo şu anda amerika’daki virginia güzel sanatlar müzesi’nde ( virginia museum of fine arts) sergilenmektedir. (bkz: http://1.bp.blogspot.com/…elia_mater_gracchorum.jpg)
hesabın var mı? giriş yap