milletlerarası tahkim kanunu ^*

• adli bir uyuşmazlığın adli veya idari değil de; hakemlerce çözülmesini karara bağlayan yasa.
  (bkz: uluslararası tahkim)
• bir kaç yıl kadar önce. türkiye'nin depreme kitlenmiş olması fırsatını kaçırmadan apar topar meclisten geçirilen, hakkında basına ambargo konan, ülke topraklarını adeta peşkeş çekmek için hazırlanmış korkunç yasa. hemen hiç kimsenin hakkında çok bilgi sahibi olmaması da bu operasyonun son derece büyük başarı ile yapıldığının ispatı.
  
  ülke toprakları içinde emperyalist firmaların rahatlıkla at koşturmasını sağlayan, kamu hukukunu etkisiz kılan, topraklar üzerinde bir antlaşmazlık olduğu zaman ne idare mahkemelerinin, ne yargıtayın müdahale edememsini sağlayan ve emperyalist gücün belirleyeceği hakem heyetine karar verme yetkisini veren türkiyenin en büyük utanç kaynaklarından biri.
• asil adi milletlerarasi tahkim kanunu olan bu yasa 21.06.2001 yilinda kabul edilmis olup 05.07.2001 tarihinde yürürlüge girmistir. kanun daha önce hukuk usulü muhakemeleri kanunun ic takimi düzenleyen hükümlerinin milletlerarasi bazda kisir kalmasi nedeniyle kabul edilmistir. diger bir deyisle daha once de bir tahkim kanunu zaten mevcuttur. ^*
  kanunun özelliklerinden biri uncitral'in bu konudaki model kanununun ufak bir takim degisiklerle iktibas edilmis olmasidir. bu model kanun, türkiye'den cok daha once "gelismis" ve hatta halihazirda emperyalist sayilan ülkeler olan almanya ve ingiltere tarafindan da aynen iktibas edilmistir. yani üretilen komplo teorileri, emperyalist gücler gibi tehditler bu ülkeler bakimindan da aynen gecerlidir. ancak örnegin almanyanin, tahkim yeri olarak secilmesinden dolayi elde ettigi gelir ve 6 yilda geldigi bu konuda noktaya bakilacak olursa üretilen komplo teorilerine tereddütle bakmak gereklidir.
  yine ülke topraklari üzerinde yatirim yapan^* firmalarin ne kadar rahat olduklari da kuskuludur. zira öncelikle "anlasmazlik" oldugu zaman idare mahkemeleri zaten her halükarda yetkisizdir. cünkü idare mahkemesi idare ve özel kisiler arasindaki uyusmazliklara bakar, iki sirket arasindaki uyusmazlikta ne kamu hukukunun ne de idare mahkemelerinin yetkisinden söz edilemez. adli yarginin bu konudaki denetim hakki da hala mevcudiyetini korumaktadir. kanunun 15. maddesi uyarinca taraflar hakem kararlarina karsi asliye mahkemesinde dava acabilirler, asliye mahkemesinin iptale iliskin bu karari da yargitay tarafindan diger bütün kararlar gibi temyizen incelenebilir^*.
  buna ilaveten aralarinda herhangi bir uyusmazlik cikmasi halinde devlet mahkemelerini degil de tahkim usulunu bir anlasmayla tercih eden taraflarin, bu uyusmazligin hangi hakemlerce ve hangi yargilama usulüne ve maddi hukuka gore cözülecegini de secme haklari vardir. buna ragmen taraflardan birinin tahkim anlasmasinda "emperyalist gücü" baskin cikaracak kayitlar koydurmasi halinde buna hukuk bir sey yapamaz. zira hukuk aptallari himaye etmez.
  sonuc türkiye'nin en azindan bu kanundan utanmasina gerek yoktur.
• tahkim yasasi
• (bkz: mai)
• 4686 sayılı milletlerarası tahkim yasası son kurabiye'nin başarılı açıklaması ile sözlüğümüzde yer almış olmakla birlikte aslında devletin taraf olduğu uluslararası ^*anlaşmalara ilişkin danıştay denetimini kaldıran ve uluslarası tahkimi mümkün kılan düzenleme 1982 anayasasının 125. ve 155.maddelerinde 13.08.1999 tarihinde yapılan değişikliktir.
  bu deşikliğe paralel olarak 18 aralık 1999 tarihinde, 4492 sayılı kanun ile 2575 sayılı danıştay kanununda ve 2577 sayılı idari yargılama usulü kanununda değişikliğe gidilmiş ve danıştayın kamu hizmeti imtiyaz sözleşmelerine ilişkin olarak "inceleme yetkisi", "düşüncesini bildirmek" olarak değiştirilmiştir. bu değişiklik "peşkeş çekme" görüşlerine kaynaklık etmekte ise de tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmeti imtiyaz sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklarda yine danıştay yetkili olmaktadır
• http://www.iccwbo.org/…nts/rules/rules_arb_turc.pdf adresinden ulasilabilinecek kurallardir.
• kanuna http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/1147.html adresinden ulasilabilir.
  
  yukarida 6. maddede verilen link, icc'ye (milletlerarasi ticaret odasi) ait tahkim kurallarina aittir. bu kurallar öneri niteliginde kurallardir, taraflarin karsilikli anlasmalari ile gecerlilik kazanirlar. kanun degillerdir.
• banka kredileri teminata bağlaması ve bu oranın %10 lara ulasması, ödenemeyen krediler neticesinde satılan gayrimenkullerin yabancılatın eline geçmesi , bu elde ediliş karşısında aman sanki topragı memeleketlerine mi götürecekler denilerek vurdum duymaz davranılması sonucu, tarafların uluslar arası tahkime başvurarak istediklerini alabilecekleri kaygısı ve bu kanuna necmettin erbakanın ülkemizi parsel parsel satacaklar bu bi oyundur diyerek karsı çıkması, en son olarak ta hatay ve trakya bolgesinde ve diger onemli bolgelerde özellikle yabancıların paşalar gibi icradan yer aldığı kanun.
• uluslararası tahkim çok basit bir mantığa dayanır:
  
  ülkelerin adalet sistemleri milli yapılardır. taraflardan birinin yabancı olduğu bir sözleşmede, milli yargının tarafsız pozisyonda bulunması beklenemez.
  
  en ideal durumda milli yargı, ulusal çıkarları koruma içgüdüsüne sahip olur. dünyada birçok ülkede ise yargı bağımsızlığı yoktur ve mahkemeler siyasi erkin kontrolünde kararlar alır.
  
  dolayısıyla devlet taraf olsun veya olmasın, ortada iki ülke var ise, devlet yargısının çözüm kabiliyeti tartışmalıdır.
  
  bu nedenle kabul edilmiş kanundur.