sorani

• kürtçenin lehçelerinden biri...daha çok kuzey ırak ve iran'ın ırak sınırı civarında yaşayan kürtlerin kullanıdığı lehçedir...kırmanci'ye göre daha zarif bir kullanımı vardır...kürtlerin edebiyat dili olarak bilinir...her ne kadar ülkemizde pek bilinmese de, kürt yazılı edebiyatının çoğu bu lehçede yazılmıştır...
• kurtce'nin en eski lehcesidir.
• arap alfabesinden geliştirilmiş bir alfabeyle yazıya geçirilir. türkiye'de de bu lehçe ile yazılmış basılı eserler -az da olsa- bulunmaktadır. genellikle alemde barzani kürtçesi olarak nam salmıştır.
• kürtçe nin erbil ve süleymaniye çevresinde kullanılan lehçesidir. ırak ta genel olarak en çok kullanılan lehçedir ve özerk kürt bölgesinin tek resmi lehçesi olma yolunda ilermekte. barzanilerin kürtçesi gibi yanşlış bir kanı olsa da, barzaniler zaxo ve dihok yöresinden olduğundan bu yöredeki lehçe olan kirmanciyi, ve bu lehçenin bahdini ağzını kullanırlar. sorani lehçesinde yazım arap alfabesi ile yapılır. standart arap alfabesine ek olarak, p, ç, j, g, ê, o, û ve v seslerinin de bulunduğu bir alfabe kullanılır. p, ç, j osmanlıca ve de bugünkü farsça da da olduğu gibi b, c, z ye fazladan iki nokta(yani toplamda üç nokta) konarak, g kef üzerine çizgi çizilerek, ê ve o ise, ê ye'ye, o da vav a birer şapka konarak gösterilir. û sesi ise ardarda iki vav ile gösterilir. yine arapçadan kürtçeye geçmiş kelimelerdeki ayın li sesleri göstermek için sesli harfin(a,e,i,o, u) önüne bir tane şapka işareti konur. bugün türkiye'de ve suriye deki kürtler tarafından çoğunlukla kullanılan celadet ali bedirxanın oluşturduğu latin alfabesinin de öncülüdür.
  
  kirmanci ye göre en büyük farkı kirmanci de var olan isimler arasındaki cinsiyet farkının bu lehçede olmaması ve sorani deki normal halde kullanılan zamirler( casus rectus)(min, te, me, wan...), kirmanci de bükümlü halde(casus obliquus) yer alır ve kirmanci de buna ek olarak normal halde ek olarak (ez, tu, ew, em..)zamirleri bulunur. yine kurmanci deki bi, li edatları sorani de be, le ye dönüşür.
  
  pirêmerd(osmanlı nın son demlerinde hakkari ve amasya, adapazarı kaymakamlığı yapmıştı), mehwî, gibi şairler bu lehçede yazmışlardır. ayrıca kitapları türkçe ye de çevrilen şêrko bêkes te bu lehçede yazmakta. sorani lehçesi ile yazılmış ve kürtçe latin alfabesi ile basılmış kimi kitaplar şurdan bulunabilir.
  
  http://www.nefel.com/…irtuk_overview.asp?rubricnr=5
• (bkz: zazaca/#19130093)
• buna lehçe demek ne derece doğru bilemiyorum. bizim türk dili bölümlerinde yakutça'nın kırgızca'nın "türk lehçeleri" diye isimlendirilmesi gibi^*. sorani ile türkiye kürtçesi olan kurmanci karşılıklı olarak anlaşılabilir^* değilmiş, wikipedia'daki kaynaktaki iran dilleri uzmanı^* mesela, sorani ile kurmanci almanca ile ingilizce kadar farklıdır diyor. sanırım, sorani kürt dilleri grubunun iki üyesinden birisi olan bir dildir (diğeri kurmanci) demek doğru olur dilbilimsel olarak.
  
  (bkz: zazaca/@pimolisene)
  
  (bkz: kürtçe/@poturgilinpotur)
• (bkz: kurtce/#28496538)
• kırgızca ne kadar türkçe'yle aynı dilse, bu dil de ancak o kadar kurmanci ile aynı dildir, daha fazla değil.
• diğer bir adı orta kürtçedir.
• "sorani" kürtçe'sidir. bu kelimenin türkçe'si ise "soranice"dir.
  
  soranice bir potpuri için tıklayabilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=dyri-o3icsk