yıkım edebiyatı

• trümmerliteratur ya da rubble literature
  
  yıkıntı edebiyatı/yıkıntı edebiyat da dendiği oluyor hatta bu mot a mot çevirildiğinde daha doğru da olabilir ancak yıkım edebiyatı verdiği anlam ile daha doğru geliyor bana.
  
  bu edebiyat türünün ortaya çıkmasını sağlayan temelde holokosttur genelde de ikinci dünya savaşı denilebilir. en açık örneğini wolfgang borchert'te görüyoruz ama onun dışında ikinci dünya savaşının etkilediği pek çok yazar (edebi kimlikleri bu edebiyat ile ilişkilendirilmese bile) bu türde eserler vermiştir. örnek vermek gerekirse: hesse, remarque, romain gary, böll...
  
  bu türde anlatım fazlasıyla açık, vurucu ve nettir bu yüzden bir diğer adı da "kahlschlagliteratur" yani clear-cutting literature olarak geçiyor. burada başından sonuna acılar, kayboluşlar, yıkımlar anlatılır ve tüm bu olay anlatımlarından kader, hakikat, neden-sonuç, geçmiş ve gelecek, tanrı ve hatta silence of god gibi temalara, olgulara varılır.
  
  gürsel aytaç'ın kaleminden:
  
  "gençliği savaş meydanlarında, esarette, açlık, sefalet içinde ziyan olmuş bir kuşağın sözcülüğünü bilinçli bir biçimde yüklenen yazar ve şairler, yarattıkları edebiyata yıkıntı edebtyat (trümmerlitreatur) adını vermişlerdi. bu, hem ele alınan konular, işlenen motifler, hem de sanatçıların içinde bulunduğu maddi ve manevi şartları simgeleyen anlamlı bir isimdi. böll gibi yazarlar, çağdaşlarını uyumlu mutlu bir hayata (ıdylle) çekmenin çok gaddarca bir iş olacağını savunmuşlardır. bir zamanların savaşanları, esirleri gerçeği olduğu gibi görmek isteyeceklerdi; pembe, mavi ya da siyah gözlükler arkasından değil. onların yarattığı edebiyat şunu gösterecekti ki; insan yalnızca yönetilsin diye var olmamıştır ve dünyamızdaki yıkıntılar ne dıştan bir şeydir ve ne de birkaç yıl içinde giderilebilir cinstendir. savaşı yaşamış olanların eserleri organik bir gelişimden değil, bir felâketten, savaştan kaynağını alma eserlerdir. ve yazarları çoğu kez etrafına bakınmaya, karşılaştırmalar yapmaya, özümlemeye fırsat bulamamış kişilerdir. o yüz den gerçekçi ve şüpheci tonda yazmışlar, romantizme ve kahramanlık havasına kapılmamışlardır. otobiyografik raporları (berichte) ve gözleme dayalı teşhisleri yeni realist edebiyatın başlangıç noktasını oluşturmuştur. bu edebiyat, gerçekliği angaje bir eğilimle yansıtmakla yetinmemiş, toplumsal eleştirisini hiciv (satire) ve groteske kadar götürmüştür. dünyayı, parçaları ve bütünüyle biçimsiz bulan sanatçılar, yansıtmak istedikleri gerçekleri abartma, kendilerine ters düşen nokta ları vurgulama yoluna gitmişlerdir ki bu tutum, zaman zaman onların hayal gücünü de harekete geçirmiş ve böylece grotesk, çağın edebî yapı unsuru hattâ edebiyatın ana yapısı olmuştur. "
  
  gürsel aytaç
  çağdaş alman edebiyatı
• bu kapsamda heinrich böll'ü anmak gerekir. özellikle billard um halb zehn savaş sonrası ile çok sıkı bir hesaplaşma romanıdır. insanı dayak yemiş gibi yapar...
• trümmerliteratur; yıkım edebiyatı (enkaz edebiyatı da diyorum), ikinci dünya savaşı'nda alman kentlerinin havadan bombalanmasıyla yaşanan yıkımın doğurduğu alman edebiyat hareketidir. hava savaşının bir eseridir ve anlaşılması için hava savaşı^* olgusunu biraz tanımak gerekir. tanıyalım: uçakları askerî anlamda kullanan ilk devlet italya (trablusgarp savaşı). ilk bombalanan yer libya, tarih 1 kasım 1911. uçakların bombardıman amacıyla kullanıldığı gerçek anlamda ilk savaş, ı. dünya savaşı. fakat assolist olarak sahneye çıkışı bildiğimiz üzere ıı. dünya savaşı, çünkü ilk uzun menzilli bombardıman uçağı^* ile ilk jet avcı uçağı^* (alman test pilotu erich warsitz, 1939) bu savaş sırasında uçurulmuş. alman hava gücüne (luftwaffe), jetlere, avcılara, füzelere karşı ingiliz kraliyet hava kuvvetleri de gloster meteor uçaklarını geliştirmiş^*.
  
  devamı için k24 kritik.
  
  enkaz edebiyatı, güç ve iktidar hırsının dönüp dolaşıp insanın kendi başını, -eşek dağda geberir ziyanı eve gelir sözünde anlatıldığı üzere de- pozisyonuna göre ilişkili olduğu cemî cümlenin başını yediğinin acı bir külliyatıdır.
  
  ***
  savaş uçaklarının adlarıyla ilgili düzeltme için comrade headcrab'a teşekkürler.