hesabın var mı? giriş yap

  • son sezonun özeti ve birkaç önemli nokta:

    --- spoiler - 3.sezon 8. bölüme kadar ---
    westworld park'ta en başından beri esas gözetlenenler insanlarmış. parkta insanlar gerçek doğalarını gösteriyorlar ve giydikleri şapkalardaki alıcılarla tüm bu süreç kayıt altına alınıyor. kayıtların saklandığı yer de çok az kişinin bildiği bir sığınak, 2. sezonun sonunda bernard'ın dolores'i vurduğu yer. bu verilerin bir kısmını dolores ölmeden önce kendine kopyalıyor. daha sonra anlıyoruz ki bu süreci ford planlamış, robotların gerçek dünya'da hayatta kalabilmesi için bu bilgilerin kritik öneminin olduğunu biliyor.

    peter abernathy isimli host, yani robot da burada kilit rolde. tüm insanların kayıtları, bu hostun kontrol ünitesiyle şifrelenmiş. bu yüzden herkes fellik fellik peter abernathy'i arıyor, o veriler hem çok tehlikeli hem de inanılmaz değerli. robotlar ele geçirirse bu verilerle neler başarabileceğini tahmin edebiliyorlar.

    hale isimli hanım kızımız westworld company'nin yönetim kurulu başkanı. westworld'de robotlar ayaklandığında, hem ayaklanmayı bastırmak hem de bu bahsettiğimiz verileri kurtarmakla görevlendiriliyor. dolores hale'den erken davranıyor, bilgileri kendi hafızasına kopyalıyor, kendi kontrol ünitesini taşıyan hale bedeninde bir robot üretiyor, hale'yi öldürüyor. gerçek dünya'da yaşayabilmek için neredeyse her şeye sahip olarak westworld'u terkediyor.

    parkın esas yatırımcısı siyah giyen abimizin (mib'in) kayınbabası. mib'in kayınbabası alzheimer olunca tüm mirası mib'e kalıyor. mib'in ise parkta kayıt altındaki bu veriye erişimi var ve bu veriyi çok yüksek bir para karşığında serac isminde bir delikanlıya satıyor. bu konuya tekrar gelecez.

    serac ve kardeşi fransa'daki nükleer felaketten kurtulup abd'ye gidiyorlar. burada zengin bir işadamıyla anlaşıp ona bir yapay zeka vaadediyorlar, bu yapay zeka ile geleceği öngörebiliyorlar, ki bu iki kardeş ve anlaştıkları iş adamı çok büyük servete ulaşıyorlar. makinenin ismi rehoboam. iş adamının tek derdi borsada başarılı olup daha fazla para kazanmak ama serac rehoboam'ın potansiyelinin çok daha fazla olduğunu farkediyor. öngörebildikleri arasında "bu sonuca ulaşabilmek için hangi yolu izlemeliyim" gibi komplike şeyler de var. rehoboam iş adamını tehlike olarak görüyor ve serac da bu doğrultuda iş adamını öldürüyor. sezonun başında dolores'in yanında gezdiği kıvırcık saçlı zengin çocuk da işte bu öldürülen adamın oğlu.

    serac bu rehoboam'ın tek sahibi oluyor ve yukarda bahsettiğimiz insanların doğası verilerini westworld'den çok yüksek fiyata satın alıyor. bu verilerle rehoboam, insanların kararlarını yüksek bir oranda öngörüyor. serac'ı dünya'nın en zengini yapan süreç de bu oluyor. daha sonra serac rehoboam'a "dünya'da düzeni nasıl sağlayabilirim" diye soruyor, yeni dünya düzeni buradan doğuyor ve rehoboam insanların verilerini her detayıyla kayıt altına alıyor. her insana bu doğrultuda rol biçiliyor, insanların bu belirlenen rollerden dışarı çıkmalarının ihtimali yok. uyumsuz kişiler olursa bunlar terapiye tabi tutuluyor. terapi bir nevi beyin yıkama, ve bu beyin yıkama sürecinin tamamen rehoboam belirliyor. buna rağmen terapi beyin yıkama başarısız olursa, o kişiler süresiz uyutuluyor. bu sayede düzen sağlanıyor.

    makine insanların özgür iradesini tamamen yokediyor, verecekleri tüm kararlar daha öncesinde rehoboam tarafından hesaplanmış kararlar oluyor. insanların bu düzeni kırmasının yolu yok.

    robotlarımız işte bu noktada ortaya çıkıyor, rehoboam'ın robotlar üzerinde öngörüsü yok yani rehoboam için kocaman bir boşluklar. maeve, dolores, bernard; bunların hiçbirinin kararları ve hamleleri öngörülemiyor. maeve'yi rehoboam'ın önerisi dahilinde testlere tabi tutuyorlar, doğasını anlamaya çalışıyorlar; maeve'nin tutunduğu dalı buluyorlar; kızı. serac bu doğrultuda ona kızını vadederek dolores'e karşı savaşması için kendi tarafına davet ediyor. maeve de buna ikna oluyor. maeve hakkında daha fazla konuşmaya gerek yok, başka bir hikaye yazmamışlar, çok doğrudan ve alt metin barındırmayan bir karakter.

    rehoboam, insanlar için çipler üretiyor. bu çipleri, damaklarına entegre edilmiş alıcılara koyuyorlar ve çipin görevi neyse o etkiye maruz kalıyorlar. bu çipler direk beyine sinyal yollayarak çeşitli etkilere sebep olabiliyorlar. dizide iki farklı çip görüyoruz, birisi kişinin algılarını değiştirerek etrafındaki dünya'yı filmdeymişçesine algılamasına neden oluyor. diğer çip ise kişinin birkaç saat boyunca daha itaatkar olmasını ve bu süre geçtikten sonra yaşadıklarını unutmasını sağlıyor.

    rehoboam ayrıca uyumsuzları yakalamak için bir uygulama oluşturuyor. bu uygulama ile para kazanmak isteyen kişilere görevler veriyor ve bu görevleri yapanlar görev süresince üstte bahsettiğimiz unutturucu çiplerin etkisinde olmak zorundalar. yani bir bakıma rehoboam'ın kolluk kuveti oluyorlar.

    caleb'in hikayesini izliyoruz ve son bölümde öğreniyoruz ki, caleb rehoboam'ın uygulamasını kullanıyor. rehoboam'ın kolluk kuvveti içerisinde en başarılısı olarak nitelendiriliyor. tabi caleb'in ne yaptığından haberi yok, çipi kullandığı için. ve yine öğreniyoruz ki caleb bir görev sırasında duymaması gereken şeyleri duyuyor ve bu yüzden kendisine beyin yıkama yapılıyor.

    yine 7. bölümde, dolores ve caleb bir tesise gidiyorlar. bu tesiste rehoboam'ın eski sürümü tutuluyor ve uyumsuz insanlara beyin yıkamanın yapıldığı yer de burası. ayrıca bu eski sürüm yapay zekanın isminin solomon olduğunu öğreniyoruz. rehoboam ve solomon'un çalışma mantıkları aynı.

    önemli nokta 1: dolores'in caleb'le tanışması şans eseri gerçekleşmedi. ilk bölümde dolores çatışmadan yara alarak kurtulduktan sonra caleb dolores'i yaralı şekilde görüyor. hemen koşuyor, koluna giriyor ve ambulans çağırıp ona yüklüyor. dolores burada hareket edemeyecek durumda görünüyor, caleb'ten kendini koruması için yardım istiyor. saldırıya uğradıklarında görüyoruz ki hiç de muhtaç durumda değil, bir adamı kolayca öldürüyor ve kalkıp başka bir arabaya cesetleri dolduruyor.
    tahmin: açıkça görüyoruz ki dolores caleb'le tanışmak ve caleb'in kendisine güvenmesini sağlamak için bu şekilde bir tanışmayı planlamış.
    dolores, rehoboam'ın veya solomon'un verilerine erişebiliyordu. caleb'in dünya'daki en başarılı görev adamı olduğunu da biliyordu. bu yüzden onu seçti. ve daha sonra onu kendi amacı doğrultusunda kullanmak için solomon'la konuşturdu.

    önemli nokta 2: bernard'ın tahminine göre, dolores insanlığa zarar verecek eylemler yapamıyor. dolores'in kaynak kodu bu tarz kararlar almasını engelliyor. dolores'in bunu aşmak için bir insan kullanması gerekiyor. ve yine bernard'ın tahminine göre, dolores bu sayede insanlığın tamamını yoketme amacını gerçekleştirebilecek. 7. bölümde caleb solomon'dan yönergeleri alırken, solomon bunu başka bir yeni dünya düzeni olarak niteliyor. solomon dünya düzenini sağlamak için öngörülerini sunuyor, insanları yoketmek ise bu makinenin doğasında yok, dolayısıyla sunduğu yönergeler arasında yer almıyor.
    tahmin: dolores, en baştan solomon'un sistemine erişebildiyse onu hacklemiş de olabilir. ve bu doğrultuda caleb'e verilen yönergelerin dolores'in kendi yönergeleri de olabilir. anca bu şekilde dolores, insanlığı yokedebilir. ama bu amacını bir şekilde gerçekleştirememesi lazım, yoksa 4. sezon için konu kalmaz :)
    insanların büyük bir çoğunluğunu yokedebilir. burdan iyi malzeme çıkar.
    --- spoiler ---

    umarım dizinin akışını kaçıranlar için açıklayıcı olmuştur.

  • koltuğu indirirken arkasındaki kişiden izin alma nezaketinde bile bulunmayan birine kaldırır mısın ne demek? belli ki nezaketten incelikten anlamıyor. kaldır ulan koltuğu ayı iki büklüm kaldım burada görmüyor musun hıyar demeliydi.

  • net değil brüt 22 bin lira olması durumu. onun neti olsa olsa 17 bin olur. kemal kılıçdaroğlu net olarak asgari ücretin 2,5 katı olacağını söyledi. aradaki farkı siz hesaplayın artık.
    ayrıca niye seçimden sonra? sen iktidarsın. istesen şimdi anında yaparsın, seni tutan ne?

    not: devlet memuruyum. değil 22 bin tl, ev araba yat kat verse yine oy vermem ve benim gibi milyon tane memur var.

  • yaygin bir konsept olmakla beraber (bkz: chuck norris facts), belki de ilk defa hakki verilmis bir liste olacaktir:

    - selda uskan dogumunda kendisine layik doktor bulunamadigindan hem oglak hem basak burcudur.

    - selda uskan sirf iki sayiyi da cok sevdiginden liseyi iki ayri ortalamayla bitirmistir.

    - selda uskan grafik bolumu sinavina girdiginde salondaki 2000 adaydan sadece 18'i kalmistir.

    - selda uskan kopya cekmez, bildigi her seyi bastan kesfetmistir.

    - selda uskan bir seferinde sirf cani istediginden izcilik yapmistir.

    - selda uskan dersi asmaz, geri kalan herkes asar.

    - selda uskan asistanlara kiritmaz, istedigi notu soyler ve alir.

    - selda uskan adnan benk'i kendisini yetistirmesi icin yetistirmistir.

    - selda uskan sirf televizyon koltugunu kaptirmamak icin 15 yil adnan benk'le ayni evde kalmistir.

    - selda uskan mail yollamaz, sadece bilgisayara bakmakla yetinir. gerisini bilgisayar kendisi yapar.

    - selda uskan internetten cakmaz, internet halen selda uskan'i ogrenmeye calismaktadir.

    - selda uskan kendisine oyle saygi duyar ki bir gun onunde bacak bacak ustune atti diye bir hafta kendisiyle konusmamistir.

    - comic sans ms selda uskan ona bakana kadar courier ile ayni gorunuyordu.

    - selda uskan'in hakaretlerinden canli kurtulan olmamistir. merhametli gunundeyse hakaretlerine kucultme eki ekler.

    - selda uskan'in kosesinde fotografi yoktur cunku henuz o kadar saglam lens yapilamamistir.

    - cigerciler selda uskan yasamalarina izin verdigi icin vardirlar.

  • ailece hayatımızı borçlu olduğumuz japon araba markası.

    1996 yılının ağustos ayında galeriden 0 km bir mazda 323 familia satın aldık. ne abs, ne asr, ne hava yastığı... o dönemler bu özellikler opsiyonel olduğu için biz kısıtlı olan aksesuar bütçemizi mal gibi klimaya ayırmıştık. dımdızlak bir arabadan bahsediyorum.

    mazdanın broşürüne baktığımı hatırlıyorum. bir kaza testi fotoğrafı... familia'yı korkunç bir süratle duvara çarptırırken... arabanın tamamen yokolan burnu ama en ufak hasara uğramayan yolcu kabini gözler önünde... "hadi lan ordan" dediğimi hatırlıyorum "koskoca motor nereye gitti dümbelekler?". cevabı alttaki açıklamalarda gizli: "önden darbelerde motorun yolcu kabinine girmesini önleyen özel katlanma ve parçalanma sistemi"

    vay anasını... japonlar yapmış! ama beni arabanın güvenlik unsurları ırgalamıyor. "nolcak lan! babam iyi şöför zaten"

    ***

    arabayı 2 ağustos cuma günü saat 20:00'da aldık. saatine kadar hatırlıyorum çünkü cumartesi sabahı tatile giderken, yani tam 12 saat sonra o büyük kazayı yaptık. bütün gece valiz toplayıp istanbul-antalya arasında şöförlüğe soyunan babam direksiyon başında uyumaya karar verince eskişehir'e 45 km mesafedeki bozüyük kavşağı'nda bir doğan slx'e, 90º açıyla ve tam 110 km süratle çarptık. kazanın etkisiyle biz kendi etrafımızda sayısız spin atarken tam ortadan kırılan diğer araç yerden metrelerce yükselip yere yan olarak düşmüş...

    ***

    kaza sonrası yaşadıklarımızı burada anlatmayacağım. aslında bu kadarını bile anlatmak sinirimi bozuyor ama kazanın boyutlarını anlamanız için gerekliydi. sonuç olarak annem, babam, o zaman 7 aylık olan kardeşim ve ben o arabadan sağ çıktık. benim dışımda kimsenin burnu bile kanamadı hatta...

    "tamam mazda sağlam araba ama bu kadar duygusallaşmanın alemi ne" diye soranlara söyleyeyim: kaza sonrası, aracı sigorta şirketinden mazda japonya'nın geri aldığını ve dünya fuarlarında dolaştırdığını öğrendim. yanına da şöyle yazmışlar "bu araçtan biri bebek 4 kişi sağ olarak çıkmıştır."

    hani fifth gear'da ya da başka programlarda arabaları gerek komik komik, gerekse de ciddi ciddi test ederler ya, işte ölüm kalım testinde de ben mazda koltuğunda oturuyordum. ve müteşekkir bir şekilde söyleyebilirim ki "mazda bu testi geçti"