13 entry daha
  • dövizin devlet tarafından kontrol altına alınması. ikiye ayrılır: (bkz: liberal kambiyo rejimi), (bkz: kontrollü kambiyo rejimi)

    türkiye teknik olarak liberal kambiyo rejimini uygulamaktadır yani esnek/dalgalı kur politikasıyla ekonomisini döndürür.

    kontrollü kambiyo rejimi ülkenin enflasyonunu kontrol altına almak, anlık kur değişimleri yerine sabit kur sistemine geçilerek oynamaları önlemek amacıyla devlet tarafından yapılır. yani döviz alışverişi (resmiyette) devlet eliyle yapılır.

    türkiye 1980 öncesinde karma ekonomi ile kontrollü kambiyo rejimi uygulamıştır. kısaca belirtmek gerekirse o günlerde döviz hesabı diye bir şey yoktu, elinizde herhangi bir döviz bulundurmanız yasaktı. yurt dışından döviz getirmeniz yasaktı. yani kimsenin elinde dolar, mark gibi para birimleri yoktu. olsa da kullanacak yer yoktu çünkü hem dövizle satılan bir şey yoktu hemde kendi kendine yeten bir ülkenin vatandaşının döviz kullanacak bir ihtiyacı yoktu.

    bugün kontrollü kambiyo rejimi uygulansa (ki bugün karma ekonomi değil serbest piyasa ekonomisi uygulanıyor.) devlet döviz kurunu sabitler. 3 tane döviz kuru olur. (misal türkiye cumhuriyet merkez bankasında 1 dolar = 10 lira olur ve bu değişmez.** özel bankalarda 1 dolar = 15 lira olur çünkü dövizi en ucuza her zaman bankalar alır. birde bunun sokaktaki versiyonu olur ki 1 dolar = 20-30 lira "artık onu da halk arz/talebe göre belirler." )

    devlet kamu maaşlarını ödeyemeyecek duruma gelirse banka hesaplarını dondurabilir, para çekmenizi engelleyebilir. yani döviz hesaplarınıza devlet el koyup kendisi değerlendirebilir bunu da "devletin kurtuluşunda başka çare yok, mal senin ama ben el koyuyorum sonra sana geri vereceğim." diyerek kendini savunur. üzerine bir bardak soğuk su içilir. ortada bir döviz sıkıntısı olduğu ve kur sabitlendiği için(kambiyo rejimi) karaborsa oluşur yani sen doları 10 liradan bozdururken sokakta 30-40 liraya (artık sokak ne diyorsa) bozdurursun. karaborsa olunca zincirleme etkiyle daha kötü şeyler olur.

    dalgalı kurdan devlet kontrolündeki kura geçiş ekonomileri batmış ülkelerde olur. gelişmiş ülkeler, ekonomisi iyi olan ülkeler sonradan sabit kura yani kontrollü kambiyo rejimine geçmez.
9 entry daha
hesabın var mı? giriş yap