25 şubat 2009 thy uçak kazası

• kaza ile ilgili 3 tarafın da hatalı olduğunu gördüğümüz kırım. burada tüm milliyetçi damarı bırakıp olana bitene bakmak gerekiyor.
  boeing'in bozuk altimetresi uçakta sorun olduğunu gösterirken, pilotların ise buna dikkat etmediği raporlarda açık bir şekilde belirtiliyor. ki pilotlarda bulunan en önemli hata uçağa kurtaramamak değil zaten kurallar gereği 1000 feette iniş hazırlıklarını tamamlamadıkları için inişi iptal etmeleri gerekirken etmemiş olmaları ve uçağı inme pozisyonuna sokmaları. burada hata direkt kaptan pilota yükleniyor. çünkü thy'nin bu konudaki kuralı çok net; "pas geçme yapılacaksa buna kaptan pilot karar verir". kaptan pilot kendi inisiyatifiyle pas geçmiyor.
  bu verilen kararın da üzerlerinde ekstra baskı yaratıp, uçaktaki sorunları kontrol edemeyecek noktaya gelmelerine ve ağır baskı altında hatalı kararlar vermelerine sebep oluyor.
  örneğin, kaptan arısan uçaktaki sorunu gerçek anlamda 400 feet kala anlayabiliyor bu baskı yüzünden. ve kurtarma çabası bu yüzden yetmiyor.
  kazanın 4 ana sebebi gözüküyor raporlarda;
  
  1- iniş için hazırlıklar tamam değilken pas geçmek yerine inişe zorlamaları
  2- pilotların uçağın durumunu farketmemeleri ve uçakta olan bitene dikkat etmemeleri
  3- altimetre hatası.
  4- hava trafik kontrolörünün çok dar bir yaklaşma açısını çok geç vermeleri. bu kadar dar yaklaşma açısını vereceklerse pilotların bu zorluğa mental olarak hazırlanmaları için daha önce vermesi gerekmesi. hollandalılar bunun schipol havalimanına iniş için çok sıradan olduğunu söylüyorlar.
  
  ayrıca altimetre hatası çok açık sebeplerden dolayı direkt sebep değil. çünkü bu hata çok sayıda firmada ve uçuşta yaşanıyor. hatta bu uçakta bir önceki uçuşta bile yaşanıyor. öyle ki, bir önceki uçuşu yapan thy pilotları bu duruma o kadar alışkın ki, rapor etmiyorlar.
  hatta bu uçuşta kaptanın altimetre hatasını görünce bu hatayı ciddiye almama sebebi de belli ki aynı şekilde. sürekli olan bir arıza.
  ancak hepsinde pilotlar yapması gerekeni biliyor. burada boeing tarafındaki sorun dokümantasyon sorunu.
  boeing uçuş öncesi hazırlık kitabına radyo altimetre sorunlarında uçuş boyunca auto throttle'ın devre dışı bırakılmasını önerirken, bunu uçuş sırasındaki kontrol kitabına koymuyor. bu yüzden at'yi devre dışı bırakmıyorlar.
  
  ki burada o sırada uçağın kontrolünde olan ikinci pilotun da hatası var. boeing uçaklarında 2 tane otopilot bulunur. bir tanesi kaptan pilot tarafındaki ana otopilot. diğeri ise ikinci kaptan tarafındaki, asıl görevi kontrol yapmak olan ikinci otopilot. bu iki otopilot da kullanıma uygunken 2 otopilot ayrı ölçüm yaptığı durumda kendi kendini kapatmaya programlıdır. kaptan pilot dual channel approach yapmak istiyor. ki bu imkanlar varsa önerilen yöntem. yani iki ayrı otopilotun kontrolünde yaklaşma yapmak. ama bu zorunlu bir şey değil. single channel approach da pekala yapılabilir.
  
  ikinci pilot uçağın kontrolünde olduğu için 1 numaralı otopilot devre dışı ve 2 numaralı otopilot o an kontrolde. ikinci pilot yaklaşma öncesinde
  numaralı otopilotu da devreye alıyor. yaklaşma olmadan bunu yapmak demek şu demek "artık uçağı seçtiğim otopilot olarak sen yönet". yani ikinci pilot dual channel approach yapmak isterken aslında 1 numaralı otopilota uçağı yönetmesini söylüyor. bu durumda 2 otopilot aktif hale geldikten hemen sonra devr dışı kalıyor. neden? zira 1 numaralı otopilot arızalı olduğu için yukarıda dediğim gibi sistem kendisini kapatıyor. burada yardımcı pilot hiçbir şey söylemeden 2 numaralı otopilotu tekrar devreye sokuyor. bunu yaparken ise kimseyle konuşmuyor. halbuki konuşsa zaten 1 numaralı otopilotun sorunlu olduğunu ekip önceden farketme şansı bulacak. ama bunu yapmayıp sadece 2. otopilotu devreye alıyor. her şey normalmiş gibi davranıyor.
  
  thy neden bu kazayla ilgili susuyor. çünkü thy'yi de etkileyen bir yanı var, ki bu da eğitim konusu. thy'nin eğitim programı bu doğrultuda değişiyor.
  
  ölenlere allah rahmet eylesin.
  
  bir pilot tarafından bu kazayı izlemek isteyenler şuraya bakabilir;
  
  https://www.youtube.com/…cw&ab_channel=mentourpilot
  
  kaza ile ilgili rapora şuradan ulaşılabilir;
  
  https://catsr.vse.gmu.edu/…1951_accidentreport.pdf.
  
  tldr diyenler, 82. sayfaya gidebilir.