albert ayler

• peter brötzmann'ın albert ayler'ı anlattığı bir röportajı şu cümleyle sonlanır: "... bir köpek gibi öldü."
  
  acı verici elbette, onun gibi kutsal güce sahip dehanın kardeşinin^* depresif bozukluk nedeniyle trompet çalamamasının verdiği üzüntü nedeniyle kendini suçlayıp bir daha saksofon çalmak istememesi; bunu da hazmedemeyip kafasında kurşunla hayatını sonlandırması. gerçi ani bir karar değil intiharı, defalarca intiharı denediğini öğrenmek için adını arama motorlarında zikretmek yeterli. geçelim bunları, albert ayler virtüözlük bir yana; "iyi çaldığı" ya da "çaldığı" dahi şüpheli bir ustadır. ama bana göre bir deha; insan ordu görevinde çılgınca doğaçlama yapabiliyorsa özgürlüğü hemen her ortama taşıyabiliyordur bana kalırsa.
  
  brötzmann'ın çaldığı bara -altmışların ortalarında- ordudaki görevinden boş kalan zamanda uğrar ayler. o döneme dek özgür doğaçlama konusunda john cage ve lennie tristiano minimalizmiyle ilerlemeyi deneyen genç ve dinamik -ya da daha sonra don cherry'nin makineli tüfek^* olarak tanımlayacağı tonuyla- brötzmann, lp'lerine vurulduğu ayler'la görüşme fırsatına eriştiğinde heyecandan yerinde duramamaktadır. eh, ne de olsa dünya üzerinde "onun gibi olan ve bunu daha da ileriye götüren" biri; ayler vardır. ayler ve brötzmann konuşurlar, adamakıllı müzik eğitimi olmaksızın bir şeyler deneyen brötzmann'a bir parça yol gösterir büyük usta. derken yollar ayrılır, ayler bir su arıtım tesisinde çürümüş olarak bulunur. gazetedeki haberi okuyan brötzmann üzülmüş, etkilenmiştir. ayler'la ilgili yazdığı bir makalenin başlığı "...die like a dog" oluverir böylece. albert ayler tüm mirasını, bir başka deyişle sadece bestelerini ve umutlarını geride bırakarak bir köpek gibi ölmüştür.
  
  etkilenmemek mümkün değil. kür olamayan bir hastalık gibi albert ayler adeta. eminim, eğer içinize girerse bir yerde kalıyor ve yerini iyice benimsiyor. daha sonra her yorumunuza ekleniyor. bir parça dikkatli bir kulak ayler'ı yakalayıveriyor stilinizden.
  
  albert ayler caz devriminin; özgür doğaçlamanın kibritini çakıveren önderdir.^*