the wire

• the wire, kolay tüketileni sömürmeye, hazır sunulan kalıp diyaloglara ve mesajlara kapılmaya alışan ortalama izleyici için ilk etapta zorlayıcı bir deneyim olacaktır. hatta bu sınıflandırmaya girmeyenler üzerinde bile son dönem televizyonculuğunun içi boş ama muazzam bir gösterişle süslenmiş sandıklar sunma eğiliminin yarattığı uyuşukluk hali sebebiyle bir alışma evresine gereksinim duyma hali doğuracak. bu sebeple yeni izleyicilerin ilk birkaç bölüm itibariyle kendilerini diziden kopuk hissetmesi bu hızlı tüketim çılgınlığı ve buna yönelik talebin fütursuzca karşılanması dolayısıyla oldukça doğal bir durum. bunun sonucunda dizi ile henüz taze olan ilişkisinden ümidini kesen izleyici, bruce willis'in ya da vin diesel'in kaçırılan karısını kızını kurtardığı filmler dışında akılsal faaliyetlerini yönlendirme ve bundan haz alabilme problemi olan biri değilse, izlemediği bu çok yönlü şaheserden mahrum kalarak çok şey kaybedecektir. bunu son derece kuşkudan uzak söylüyorum, the wire televizyon tarihinde varlığına şahit olduğum en güçlü yapımdır ve muhtemelen bundan sonra da uzun müddet öyle kalacaktır. yine bu dizi televizyonda gördüğüm gerçekçiliği en doğru ayarında vermeye muktedir olmuş ekibin ürünüdür, oyunculukların herhangi bir sahnede sırıttığına şahit olmak için kendinizi ciddi anlamda zorlamanız gerekir. karakterlere ayrıcalık tanımaz, içerikte zaten baş rolü yoktur ama yeri gelir baş rol sayılabilecek karakterlerinden birini koca bir sezonun birkaç bölümü dışında arka plana iter, yeri gelir izleyicinin en bağlandığı karakteri hikayeyi doğru sunmak için uzaklara gönderir, yazdığını satmaya çalışmaz, satmak için yazarak bayağılaşmaz, belki de bu yüzdendir ki tüm bu bütünsel kalitesiyle hiç örtüşmeyen bir yeterli ilgiyi görmezlik, klişe fikirleri orijinal görünümlü denenmiş kurgulara yediren yapımların popüler çöplüğünde bilinmezlik durumları içerisindedir. hazır son dönemde hak ettiği ilgiye az da olsa yaklaşıyorken başınızı onlarca bölümde aynı teraneyi dönüp dolaşıp anlatmış, sizi sosyal zaaflarınızdan yakalayıp kendisine bağlamış dizilerden kaldırın ve yavaş yavaş, sindire sindire the wire'ı keşfetmenin tadını çıkarın. size hiçbir zaman asla deneyimleme şansına sahip olmadığınız bir dünya sunmayacak, süper kahramanlar ya da kırpılmış süper kahramansıların üzerinden gitmeyecek, ku klux klan toplantısındaki morpheus kadar açık, aşırı doz trajik anlamlandırmaları dayatmayacak. tam olarak parçası olduğumuz bu oyunun çeşitli mecralarında neler oluyorsa, gerçeğe en yakın olan neyse onu verecek ve bu gerçeklik çizgisinden kopmayışın bir sonucu olarak asla durağan bir iç sıkıntısına dönüşmeyecek, yapay gerçeklik satmayacak, olağanın oluşuna orada olmak etkisiyle tanık etme şansı verecek.
  
  dizi anlatısının içeriği hakkında söyleyecek çok söz var. the wire ciddi boyutlarda uzman ellerce analiz edilmeye uygun olarak tasarlanmış. beş sezona dağılmış olan parçaları adeta lester freamon ayarında toparlayıp bir araya getirebilmek ve büyük resmin detaylarını eksiksiz yorumlayabilmek uzun bir araştırma safhası ve gönüllü bir emeğe ihtiyaç duyar. bunu yapan insanların varlığından günlük hayatta olmasa da internet üzerinden haberdarım.
  
  the wire tüm karakterlerine, figürandan hallice olanlara dahi, merceğini aynı uzaklıktan doğrultan bir gözlemciliğin ürünü. bu sebeple karakterleri insansı boyutuyla bilmek, bürokratik, toplumsal ve kurumsal eleştirilere göz atarken de yardım çantamızda daima hazır bulunarak anlama sürecini daha verimli ve çok yönlü kılıyor. karakterler üzerinden dizi hakkındaki genel düşüncelerimin bir haritasını çıkarmayı tercih ediyorum ben de.
  
  aşağıdaki bölüm the wire'ın herhangi bir bölümüyle ilgili spoiler içermektedir.
  
  --- spoiler ---
  
  jimmy mcnulty
  otoriteye karşı alerji sahibi, üslerinin başına bela olma konusunda rakipsiz, işi ile alakalı hedefleri konusunda obsesif fakat aynı saplantılı ve hırslı tavrı kişisel ilişkilerine dair hedef ve isteklerinde göstermekte başarısız dedektif. alkolik olması ve daima en riskli tercihte karar kılması kendisini cinayet masasının en tedbirli yaklaşılan adamı yapar. biraz bön biraz ukala biraz da umursamaz gülümsemesi ile özdeşleşmiş olup ortalığı her karıştırdığında aldığı "fucking mcnulty" tepkisine binaen sorduğu "what the fuck did i do?" sorusuyla hatırlanacaktır. mcnulty çökük bir sistemi örten bir hologram, bir illüzyon konumuna gelmiş olan yapılanmayı, kandırmaca görüntüyü değiştirmek isteyendir, oyunun kurallarını yıkmaya bağımlı olandır ve biraz da bu yüzden yalnızlığa atar kendini. bunk'ın sarhoşken dediği gibi jimmy çevresindekiler için pek çok açıdan zararlı bir adamdır fakat bu "natural police"in esas zararlı olduğu şey kendisidir. fbi'ın sahte seri katil için oluşturduğu karakter profilini dinlerken bunu anlamaya yaklaşmıştır mcnulty. ama the wire'da süper kahramanlara yer yoktur, bu yüzden düzeni sarsmaya çalışan iyi kalpli ve korkusuz adam hiç de epik olmayan yöntemlerle düzen bekçilerince al aşağı edilir, her seferinde dibe batar. jimmy sonunda değiştiremediği düzene uzaktan şöyle bir bakmak zorunda kalır^* ve işin komik tarafı kendini bile değişmemiş halde bulur. oyunun kurallarını koyanlara oyun oynar, kendi oyun alanını tayin eder yasaklanmış yöntemlerle ama aynı oyunun aynı oyuncusudur her şeyin sonunda.
  
  bunk moreland
  sempatiklik abidesi cinayet masası dedektifi. jimmy'nin partneridir. sarhoşluğu çok pistir, sarhoşken evine gittiği kadının küvetinde karısı kokusunu yakalamasın diye giysilerini ateşe vermişliği vardır. ağzından düşmeyen iki şey vardır: purosu ve "you happy now, bitch?" sözü. mcnulty ile şakalaşırken kullandığı edepsiz ve ateşli replikler bir yana, o koca cüssesiyle jimmy'ye arkadan dayadığı sahne kolay kolay akıllardan çıkmaz. dizinin olaya karışıp akan mizahının en büyük temsilcilerindendir. jimmy ile cinayet mahallinde beş dakika boyunca yalnızca "fuck" kelimesini kullanarak anlaştıkları sahne yine bir başka imzası olmuştur diziye. bunk bu geyik kimliğinin yanında işinin etiğine ve kendi koyduğu prensiplerine sonuna kadar bağlıdır fakat jimmy bokunu çıkardığında onun kıçını kollamaktan da geri kalmaz. cinayet masasının büyük çoğunluğunun yaptığı gibi çözdüğü bir vakayı kapatıp kenara attıktan sonra keyfine bakmaz, içinin rahat etmediği bir nokta varsa peşinden gider, gerçek ile tatmin olur. omar ile olan ilişkisi(hem onu hapisten kurtarışı hem de onunla bir bankta yaşadığı diyalogda barizdir) buna güzel ışık tutar. mcnulty ile yarışacak bir kıvrak zekası vardır sorgulamalar konusunda, yalnızca onun yaptığı gibi rahatını bozmak işine gelmez. kravat kesme işinde de tecrübelidir.
  
  rhonda pearlman
  iyi niyetli fakat kariyer sevdalısı savcı. uğraştıkları davalarda jimmy ve lester'ın değişim arzusu ve daniels'ın aksaklıklardan kurtulma ve düzeni temizleme gibi daha geniş sebeplerine karşın yükselmek gibi daha bireysel bir sebeplendirme türetmiştir kendisi için. bu sebeple taktiksel hareket eder, riskten olabildiğince kaçınır, açıkçası bir miktar da tedirgindir davaların gidişatı süresince. bu sağlamcı yaklaşımının bir getirisi olarak da jimmy'nin düzensiz dünyasında dengesiz bir köşede beklemektense cedric'in hem bireysel temelleri sağlam, güvenilir hem de kariyer anlamında geleceğe yönelik başarılı olasılıklarla çevrili yaşantısına dahil olmuştur.
  
  lester freamon
  şöyle ilk başlarda se7en'daki morgan freeman izlenimi verse de kendisi tam bir yaşlı kurttur. iflah olmaz bir centilmen olan lester, polislik hususunda da jimmy'nin yaşlanmış ve biraz daha durulmuş halidir. ancak iş zeka oyunlarına geldi mi kendisini alt edebilecek zihinsel donanıma sahip olana pek rastlanmaz. lester, gerçek polis işi yapan, bozulmuş ve çürümüş sistemden çıkar sağlayanları umursamadan doğru bildiğini okuyan görev adamının oyunun dışına itilişinin, saygınlığa veda eden düşüşünün sembolü olarak başlamıştır diziye. düşmanı olan düzen tarafından ne kadar çok hırpalansa da onu öldürmediği sürece yalnızca güçlendirmiştir bu düşüşler. bu nedenle kime nasıl oynayacağını, hangi anda hangi hamleyi yapacağını, perdelerin arkasında ne döndüğünü en iyi lester bilir. clay davis'e kök söktürmüş adamdan söz ediyoruz (jüri önünde olmasa da içki masasında baş başa). dinleme işinin planlamasında aslan payının sahibidir, pryzbylewski'nin refakati süresince kod çözme işinde kendilerini kanıtlamış olsalar da yalnız kaldığı vakitlerde yine işin üstesinden başarıyla gelmiştir. lester'ı karakter anlamında özel kılan bir başka nokta da değişiminin çok güzel işlenmiş oluşudur. yalnız ve yetersiz bir kayıp bürosu elemanı olarak görüldüğü anlardan kendi hedefine yürüyen yoldaşlar bulduğu zamana doğru konuşkanlığı, mizahi yönü ve cesaretindeki değişim(daha doğrusu geri kazanım) oldukça doğru yansımıştır ekrana. jimmy onun için hem gurur hem endişe kaynağıdır, kendi geçmişini onda görse de kendi geleceğini ona yakıştıramaz, gelmekte olandan uzak tutmak ister ama bir yandan da eninde sonunda varması gereken yerin ne olduğunu bilir. bir de gözlüklerinin üstünden baktı mıydı baltimore nüfusunun felaketi olur, ağlarlar.
  
  tommy carcetti
  "değişim ve geliştirme için gerekli vizyona sahip bir aday seçilmek için gerekli imkanlara, zekaya, yeteneklere ve karizmaya sahip olsaydı nasıl bir yoldan yürümek zorunda kalırdı, ne kadarını değiştirebilirdi, nerede sıkışıp kalırdı ve neden umulana ulaşamazdı?"nın cevabı şeklinde işlenen karakter. carcetti belediye başkanı olmadan önce büyük sözleri vardır, büyük hedefleri ve büyük bir hırsı vardır fakat olmak istediğini düşündüğü koltuğa sahip olduğunda toplumu değiştirme kudretinin bu koltuğun işlevlerinden olmadığını, bu koltuğun yalnızca kendisini değiştirip sisteme adapte edecek bir araç olduğunu fark eder. ondan önce royce'un düştüğü durumlarda bulur kendisini, sürekli devredilen eksiklerin, borçların, bozulmuşlukların, yetişilemeyen ihtiyaçların ortasında carcetti'nin rüyası silinmeye yüz tutar, o eleştirdiği politikacılardan farkı kalmaz. daha önceleri perde arkasında neyse insanların karşısında da o şekilde davranan dobra adamın yerini kendini pazarlamak için söylevine abanan, kusurlu icraatları süsleyip halka satan, maddi destek için ihmalkarlıklara ve ayrımcılıklara yönelen bir politik tüccar, bir nevi ılımlı clay davis alır.
  
  kima greggs
  benim perspektifimden the wire'ı the wire yapan etmenlerden biri kima'nın fiziksel anlamda son derece gösterişsiz, seksüel sohbetlerinin sayısı oldukça sınırlı bir karakter oluşudur. açıkçası piyasada izleyici kitlesini^* oluşturmuş dizilerden pek çoğu lezbiyen bir karakteri ön hatlarda inceleyecekse bunu göz alıcı, izleyiciyi görsel çekicilik ile elinde tutan bir oyuncuyla yola çıkmayı tercih ederdi. ama bizim bildiğimiz, sevdiğimiz, ilk sezonun sonunda onun için donup kaldığımız kima fiziksel olarak sade, "sıradan" bir kadınken aile hayatının, bağlanma üzerine gelgitlerinin, işinde kendi kurallarından başkasının dahil olamayacağı bir aura oluşturuşunun işlenişiyle kurgusal bir hazinedir. cinsel kimliği dışında kima'yı gerçek yapan bir başka unsur da bubbles ile oluşturduğu polis-muhbir ilişkisidir. hani dizide öyle bir yer gelir ki bubbles tükenmiştir, "şimdi işte kima gelip bubbles'ın elinden tutup bir süre düzlüğe, gün ışığına çıkaracak onu" diye düşünürsünüz ama kima gelmez. görüşürlerse de asla tam anlamıyla bir fedakarlık göremezsiniz. herkes kendi ayağına dolanan iple uğraşmak durumundadır. işte bu yüzden kima the wire'ın en gerçek karakterlerinden biridir, tabii bubbles da. açıkçası epik karakterlerle dolu bir dizide başarılı bir dedektif ile bağı bulunan bir bağımlının dibe düşüşü esnasında neredeyse ikisine ait hiçbir sahne yazılmaması pek de olası bir ihtimal değil ama gerçek dünyaya hoşgeldiniz diyor the wire. kima çünkü bir "saf iyi" değil, bir kurtarıcı hiç değil.
  
  howard colvin
  nam-ı diğer bunny. şu dizide hastası olduğum karakterlerden biri. deneysel polisliğin kitabını yazmış adam. bunny önce üçüncü sezonun en büyük icraatı olan "hamsterdam" projesiyle izleyiciyi^* on ikiden vurdu. emekliliğine şunun şurasında bir şey kalmamış bir teğmen olarak biriminden hayalet gibi gelip geçecek bir başka yüzü olmayan tarihi isim olacağını fark etti. esasen kaybedecek ya da kazanacak pek de bir şeyi yoktu. marla daniels'ın "you cannot lose if you do not play" sözlerine nispet edercesine sokağa çıktı, oyununu oynadı, denememiş olmak istemedi ve kaybetti. asansörde uyuşturucuyu yasallaştırmak ile ilgili şaka maskeli sözlerini gerçeğe dönüştürebileceğini kimse bir an düşünmemişti bile, çünkü değişimden korkusu hepsini hatayı kurallarda değil kendilerinde ya da başkalarında aramaya itiyordu. bunny olaylara insan ekseninde yaklaşmayı sevdi, bu yüzden insanın sistem için değil, sistemin insan için değişebileceğine inandı. hgem uyuşturucu trafiği hem de eğitim konusunda. hamsterdam'ın yasal bölge olduğu, polisin bölgesel toleransı ortaya çıkınca rütbesi alındı. üçüncü sezonun sonunda hamsterdam'ın enkazına baktığı sahne çok şey düşündürdü ona dair, akıllarda yer etti. bunny rahibin de bildiği gibi "free-born" bir adamdı ve başkasının yalanlarını kendi kabiliyetlerinin gölgesiyle saklamaya tahammül edemezdi. bu nedenle oteldeki sünepelikten vazgeçti ve işten ayrıldı. kendini yine adanmışlık içerisinde buldu. bu kez deneyselliğini akademik bir projenin parçası olarak öğrencilerin psikolojileri üzerinde işlevsel hale getirdi. tekrar verimli sonuçlar doğuran bir işin içindeydi ki yine, yeniden ağacını taşladılar, olgunlaşmaktaki meyvelerini daha olamadan yenmek üzere eski yırtık çuvallara doldurdular. neyse ki bir tanesini kurtarmaya imkanı vardı, bir hayatı değiştirmek önemliydi onun için ve asla ait olmadığı dağıtım köşelerinde kendini kanıtlamak zorunda olduğunu düşünen namond'dan geçmişe dönüp baktığında gözleri dolacak bir gelecek yarattı.
  
  ellis carver
  bunny'den çok şey kaptı. herc'ün kendini ispatlama saçmalıklarının kurbanı olmaktan da bu sayede kurtuldu. dizide ahlaki değişimine ve psikolojik gelişimine en açık şekilde tanıklık ettiğimiz karakterlerden biri oldu. akıl hocası gibi o da bir çocuğu, randy'yi, kurtarmak istedi ama o sistemin dışına kendini atabilecek durumda değildi. carver biraz da nabza göre şerbetin, denge politikasının adamı. o sırada kime yaranması işine geliyorsa onu dinledi, bu sayede basamakları uygun adımlarla tırmandı.
  
  thomas hauk
  nam-ı diğer herc. duruşunun ve bakışlarının nedense bende bolca yarattığı etkiye dayanarak kendisinin bir kafa-mermer birlikteliği ürünü olduğunu ilk bölümlerden itibaren sezmiştim. herc, daniels'ın ekibi diyebileceğim toplulukta tam anlamıyla polis teşkilatının büyük çoğunluğunu oluşturan geleneksel, şiddet içerikli, sorgulama amacı gütmeyen, doğrudan içgüdüleri tatmine ve emir-komuta zincirine vasıfsız bir itaate dayalı usule bağlı memurların temsilcisidir. işin planlama kısmında asla yoktur, kolay sinirlenir ve esas yetkinliği olan gücünü kullanmaya can atar, çevresindekilerden hak etmediği bir saygı görmek ister, çıkarlarını pek çok şeyin üstünde tutar fakat asla ve asla tek taraflı bir karakter değildir, böyle anlatınca o şekilde bir izlenim bırakıyor ama açıkçası herc'ün kaygıları, istekleri, zevkleri basittir. dostlarına bağlıdır, yeri gelince çıkar da sağlar onlardan ama bunu sahte biri olduğundan değil durumu değerlendirmekte fayda gördüğünden yapar. carver ile yaptığı fantezilere uzanan sohbetler ve oynadığı oyunlar "napıyo lan bu koduklarım?" diye sordurur. o kadar basittir ki herc, şans eseri^* yükselir, şans eseri^* düşer. müdahalesi olmayan adamdır, emire ve duruma uyar, fiziksel temastan kaçınmaz. en son levy'nin yanında bitivermesi de bundandır. durum onu oraya getirdi ve yine durumu değerlendirerek hem levy'ye hem de arkadaşlarına yarar sağladı, ikili oynadı ama bunların hiçbiri onun planında yoktu. o sadece elinde olan kartı ileriyi düşünmeden oynadı. sonunda ekmeğini de yedi ama. ona yeter zaten.
  
  reginald cousins
  adamım "bubbles". bu herifin öyküsüne, rol kesişine, ettiği laflara bitiyorum işte. beş sezon boyunca bubbles'ın öyküsü üzerinden baltimore cehenneminin en ortasında yaşayan, o gerçekliği tam da içinden tanıyan fakat hiçbir gücü, destekçisi ya da amacı olmayan bağımlıların, evsizlerin, bu oyunda piyon bile olmayanların, yalnızca besi hayvanı gibi beslenerek etinden sütünden yararlanılanların dünyası mükemmel çizilmiştir. bubbles şarlo gibi adamdır, şarlo'nun bağımlı olduğunu düşünün, işte tam odur. gönüldendir, sevgi adamıdır, saftır da ama çekingen bir kurnazlığı vardır. kendisini sürekli kaçarken ya da saklanırken bulur. genelde yalnızdır, geçici yoldaşları vardır varoşlarda ama hepsine değer verir. ne iş olsa yapar. gülmesini de hiç ihmal etmez, ulan o kadar samimidir ki o kendini astığı sahnede diziyi durdurup şöyle dolu gözlerle bakakaldığımı bilirim. yalnız cidden herif "bağımlı şarlo" ulan, şu an fark ettim, inanılmaz benzerliklerle dolu. bubbles gibiler toplumun terk ettikleridir. yine son iki sezonda hikayesini izlediğimiz duquan'ı düşünün. ben bubbles'ın kurtuluş, bağımsızlık arayışı, mücadelesiyle duquan'ın bağımlılaşma yolculuğunun son iki sezon tesadüf eseri bir arada yürüdüğünü düşünmüyorum. duquan'ın toplum tarafından nasıl terk edildiğini, ötekileştirildiğini ve bu kenara atılışı nasıl kabullenmek zorunda kaldığını izleyerek aslında bubbles gibilerin bataklığa attıkları ilk adımı gördük. yaşlı bubbles kurtuldu, genç duquan battı. batağın karması: bir hayatı ver diğerini al. the wire'ın "size bir mutluluk sunduk diye mutluluğa bir bubbles ömrü kadar uzağa düşmüş olanları yok saymayın, hemen içinizi rahatlatıp toplumsal görev duygunuzu tatmin etmeyin, tünelin sonunda ışık olmasının geri kalanının yürünebileceği anlamına gelmediğini fark edin." dediği an. bubbles şapka takarken takındığı içten tavrı, eli kolu durmayan beden dili, cümle sonunda "aye" diyişi, hamsterdam'da gece vakti yürüdüğü o efsane sahne ve elbette zor anlarındaki krizlerinden gün ışığına çıkarken çektiklerinin sonunda kendisi yani yeniden reginald oluşu ile hatırlanacak.
  
  omar little
  omar, the wire'ın izleyiciye attığı feyktir. ve bu öyle etkili bir feyktir ki beş sezon boyunca gittiğimiz bakkaldan ancak son iki bölüm dönebildik. omar eşcinseldir, hırsızdır(hem de uyuşturucu babalarını soyar), kendini baltimore'daki tüm yapılanmalardan ayrı bir noktada tutar, oyunda olmayan kimseye zarar vermez. yani omar her şeyiyle ama her şeyiyle kusursuz bir "öteki"dir. omar ile ilgili bir ilginç nokta da "para"yı pek de sallamaması, sırf gıcıklığına ya da sırf duygusal sebeplerden çalabilmesi ya da öldürebilmesidir. sokaklarda yalnız başına gezer, günün hasılatını toplar, son derece rahat tavırların adamıdır ve sokaktaki soldier'ların da boss'ların da hepsinden zekidir plan konusunda. bu yüzden mahallede gölgesi görününce tüm ahali "omar's comin yo, omar!" diye birbirini bilgilendirip kaçışır^*, mahallede veletler omar taklidi yaparak oyun oynar. kısacası omar yalnızdır, dobradır, ilkelerinden bir an taviz vermez, beladır, rahatsız eder, çekinmez, en büyük geçinenleri aşağılar, yeri gelir sırf bunlara acı çektirmek için yalancı şahitlik yapar ve tüm bunlara karşın ayaktadır, adına asla leke sürdürmez, bu silinmeye mecbur haliyle insanları parayı yakar, uyuşturucuyu lağıma döker ve bir öteki olarak kurtulur. hacı ben daha ne diyeyim, anladınız işte, omar the wire'ın süper kahramanıdır. heee. dur orada. yok öyle yağma işte. şöyle demek doğru, omar the wire'ın baltimore cehenneminde süper kahramanlığın imkansızlığına adanmış şiirinin ismidir. tamı tamına beş sezon omar karakterinin yenilmezliğini işlemiştir izleyicinin zihnindeki desen ordusunun merkezine dizi. doğru zaman geldiğinde o sağlam görünen yalancı kumaşı oradan öyle bir sökmüştür ki insanlar bir süper kahramanın gelişini bekleyerek, buna inanarak kendi düşüncelerinde yarattıkları boşluğun ne denli büyük olduğuyla yüzleşmiştir. tüm o desenlerin ortası bomboş kalmıştır. efsane omar birkaç sezon önce omarcılık oynayan çocuklardan biri olan kenard tarafından, yedi yaşlarındaki bir bebe tarafından kafasından vurulmuştur. ayrı gibi görünse de o da oyunun bir parçasıydı ve ona hayranlık duyan yeni yetme hayatta kalmak için onu indirmek zorundaydı. ötekinin zaferinin canlı simgesi yoktu, döngüde harcanan bir başka can vardı. cansız bedenine iliştirdikleri adı bile yanlıştı. korkusuz omar tüm ilkeleriyle, cesaretiyle yalnızca baltimore sokaklarında ünlüydü, dünyanın geri kalanı için herhangi bir serseriydi, oradan çıktığında adının hiçbir önemi yoktu. sokağa çıkarak, saklanmayarak marlo'nun istediğine kavuşmuştu. sokaklarda unutulmayan bir isim. omar'ın umursadığının bu olduğundan emin değildim, tatilde mutlu gibiydi. umursayan marlo sokaktan uzaklaşarak şansını kaybetti. oysa marlo sokak dışında adını duyurma şansı yakalamıştı, omar'ın sahip olduğuna geldi yine. marlo'nun takım elbiseyle sokağa inip omar'ı konuşan çocukları vurduğu sahneyi hatırlayın. güzel insan omar, brandon'ın cesedine baktığı sahne, duruşmada gangsta kreasyonu üzerine geçirdiği kravattan oluşan kılığı, levy'ye "sende evrak çantası bende tüfek var" temalı efsane laf sokuşu, brother mouzone ile karşılıklı silah çektiği sahne, "come at the king, you best not miss" sözü, ıssız sokaklarda yankılanan ıslığı, pompalı tüfeği, honey nut sevdası, meksikalı sevgilisiyle arabada müzik eşliğinde konuşması^* ve prop. joe ile geçtiği taşaklarla hatırlanacak.
  
  roland pryzbylewski
  mr. prezbo öfke kontrol sorunu yaşayan bulmaca çözücü olarak çıktı ilk olarak karşımıza. prezbo'nun öyküsünü kendini keşfetme ve öğrencilerini keşfetme olarak iki ana parçaya ayırmakta beis görmüyorum. kendisi üzerinde otoriter bir etki kurmuş olan çevresince(baskın şekilde valchek oluyor bu) içinde bulunduğu sistemde prestij sahibi olabileceği yol çiziliyor ve dikte ediliyor prez'e. onun için yükselmekten daha önemli bir şey olmadığı fikri başucuna bırakılıyor her sabah onu görerek uyanması için. elbette prez bu yükselmenin dıştan ona yönelik bir takdir olduğunu fark ediyor, oysa hakikat taşıyan yükselme kendinde doğmalı ve dışa yalnızca eşya mahiyetinde ihtiyaç duymalı. varoluşsal yazılımları tamamen yalan düzenin sistematiği ile şekillenmiş bu kandırmaca temel üzerine şekillenmiş olan ve prez üzerinde hak iddia edenlere gel de anlat bunu. içi boşaltılmış rütbeli bir yükseliş yerine bulmacalar çözen adam olmak istiyor. kabul görmüyor, özüne yaraşır yeteneklerinin harcanacağı, kısılı kalacağı, zamanla köreltileceği korkusunu bir agresifleşme tetiği olarak taşıyor içinde, korumacılık güdüsü geliştiriyor ve ona meydan okuyarak bu korkuyu her tetikleyene patlıyor. polisi vuruyor, valchek'e çakıyor, proje evlerindeki çocuğun gözünü de patlatıyor. öğretmenliğinde karşısına yine içinde bulunduğu sistemde(sokak sistemi, onunki polislikti) "yükselmeye" kader mahkumu edilmiş çocuklar çıkıyor sınıfında. onlar da olmak istemedikleri bir şeye dönüşmeye zorlanıyor ve kabul etmek zorunda kalıyor. aynı prez gibi onlar da bunu öfke olarak dışa vuruyor, saldırganlıklarıyla onlara dokunabilecek her iyiliği tersliyorlar. bu çocuklar sokak kurallarıyla zincire vuruldukları gibi öğretmeyi, geliştirmeyi değil yüksek makamların istatistiklerine yansıyacak sınava dayalı, göstermelik bir yükselişi esas alan bir eğitim sistemiyle de başlarını çıkarmaya kalktıklarında çukura geri itiliyorlar. bulmaca çözmeyi seven adamsa beyaz yakalıları şişiren bir yarışa at sürmektense çocuklarına matematik öğretmek istiyor. bubbles'lar, bodie'ler olmasın istiyor. duquan elinden kayıp gidiyor.
  
  preston bodie broadus
  satranç tahtasındaki piyonun ta kendisi. beş sezon boyunca ölümü bekledi de haberi yoktu. baltimore'un dışını bile bilmezdi hatırlayın, bu akvaryumun dışında da bir şeyler olabileceğine dair en ufak bir fikri dahi olmayan yenilmeye muhtaç küçük balıktı. başkalarının doğrularını kendi savaşı belledi. slim'in " if it's a lie, then we fight on that lie" sözü bu "natural soldier"ı anlatmaya fazlasıyla yeter. bodie'nin ölümü esnasında bile bir piyon gibi çapraz ateş açışı the wire ile ilgili bilinen bir gerçektir. onu öldüren o-dog ise bir at gibi "l" şeklinde yanaşır ona yürüyerek. bodie marlo'nun(yani "şah"ın) yöntemlerini sorgulayan, ona isyan eden bir piyon olmuştu. şu noktadan sonra tek şansı omar gibi oyun tahtasının sonuna kadar gidip vezir olmaktı ama o öğrenilmiş piyonluğunu bırakamadı. d'angelo nun dediği gibi piyonlar çok kolay harcandı.
  
  russell stringer bell
  gangsterin iş adamı olma macerasının en vurucu anlatımında baş rolü kapmış unutulmaz karakter. stringer sokaklarda yetişmiştir ama avon'un dolambaçsız arzularıyla yetinemeyecek kadar alengirli bir zekası ve büyük bir egosu vardır. para trafiğini kontrolünde tutabilmek adına üniversiteye gider, ekonomi teorilerine hakim olur. brother mouzone'un "you know what the most dangerous thing in america is, right? nigger with a library card." söyleminin ete kemiğe bürünmüş halidir. wealth of nations okumuş bir uyuşturucu patronudur baltimore'un göbeğinde. bu geniş vizyon onun dış dünyada devlerle yürüme arzusunun avon'un klasik gangster tipi hakimiyet anlayışıyla çatışmasına sebep olacaktır. kardeşi kardeşe kırdıracaktır. hele bir de avon ve stringer'ın birbirlerinin iplerini çektiklerinden habersiz, yüksek bir terasta hükmettikleri şehri izledikleri, nostaljiye düştükleri ve birbirlerine son kez sarıldıkları bir sahne vardır ki son noktadır. ikisi de birbirini sırtındaki bıçağı görür ama kendisine saplanmış olanı bilmemenin vicdan azabıyla boğuşur. ismi sokakta saygı görenin düdüğünün baltimore dışında başka frekanstan çaldığının bir başka örneğidir, clay davis kurbanıdır.
  
  avon barksdale
  klasik gangstere ait her şeyle donatılmıştır: silah gücü, kıvrak zekadan mahrum doğrudan saldırı, para düşkünlüğü, aile sahipleniciliği, nam salma hastalığı. bir dönem kapanır onun gidişiyle.
  
  d'angelo barksdale
  öyküsüyle boğaza oturan, olduramayan. sonuyla aklın köşesinde ukdeye dönüşen. namond brice'ın olamamış haliydi d'angelo. ikisi de ailedendi. biri avon için diğeri wee-bey için özeldi. ikisi de aile geleneğinin bekçisi olmaya itildi. namond'u bunny buldu. d'angelo ise bulunamadı. yitti. eski dostu wallace'ın yası onun için yeni bitmişti ki aynı son onu da buldu. aileden buldu hem de. tam da kendini kurşun tüküren pazarlıklardan dışarı ittiğinde. ölümüne yakın okuduğu kitap ile ilgili hapishane kütüphanesinde yaptığı konuşmayı hatırlayın. efsanevi satranç sahnesindeki çocuk daha derindi artık. kendi yoluna gitmekti niyeti. wallace'ün döndüğü yolu sonuna kadar gitmek ve geri dönme hatasına düşmemekti. avon'a rest çekti. d'angelo, duquan gibi yitmek için sahip çıkanı olmamasına çok da gerek olmadığının kanıtıydı. onunki sahip çıkılma değil sahiplenilmeydi.
  
  clay davis
  "shiiiiiiiiiiiiieeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeet!" ondan alıntı yaptım. kendisi gerçekten tam olarak budur. sistemin her köşesine yapışmış, kokusu her deliğe sinmiş bir boktur clay davis. öyle bir günümüz politikacısı eleştirisidir ki bunu yalnızca tüm kanıtların aleyhinde olduğu davadaki o yılan sinsiliği ile dillendirdiği tatlı söylemi sonucu davayı kazanmasından anlamak tamamen mümkündür. o dava nasıl döndü, nasıl o noktaya geldi kimse anlayamadı sanırım. duruşma sonunda "what the fuck just happened?" sorusuna rhonda'nın verdiği cevap anlamlıdır bu konuda: "whatever it is, they don't teach it in law school." cidden clay davis hakkında çok şey söylemeye gerek yok. üzerinde güneş batmayan sömürge imparatorluğudur başlı başına baltimore üstünde.
  
  felicia pearson
  "snoop" olarak bilinir. infaz uzmanıdır. chris'in ekürisidir. çok farklı bir aksanı vardır. bir yandan "bu ne aq" dedirtir lakin bir yandan da konuşsa da biraz daha dinlesek diye düşündürür. onun trajedisi de ölmeden önce ortaya çıkmıştır. michael'a saçlarının nasıl göründüğünü sorar snoop son sözlerinde. gerçekten ona hiç güzel diyen olmuş mudur acaba? erkeklerle "erkek oyunları" oynayarak canını korumuştur. acımasızdır. serttir. en nihayetinde kadındır fakat. kendine son kez arabanın aynasından bakar. harcanmış olan ne varsa görür herhalde orada. iyidir snoop.
  
  chris partlow
  ortağı snoop gibi infazda tecrübe sahibidir. akılcıdır, öz-hakimiyeti son derece yüksektir. bu yüzden işini çok temiz görür ancak sadece bir sefer kontrolden çıkar. o da hapiste tükenecek bir ömre mal olur. onun trajedisinin ortaya çıkışı da tam bu suçunun işlendiği andadır. chris bug'ın babasının michael'ı cinsel olarak taciz ettiğini, onu istismar ettiğini düşünür michael ondan yardım istediğinde. tam da bu düşünce onda bir şeyleri harekete geçirir, muhtemelen kendi çocukluğuna dair kirli anıların örtüsünü çeker. adamı yumruklarıyla parçalar chris, çok vurucu bir sahnedir ve snoop bile ne olduğunu anlayamaz. marlo'nun ekibindeki favorim olmuştur hep.
  
  frank sobotka
  tek sezonda içe işlemiş the wire karakteri. zayıfın direnişinin üstünün nasıl çizildiğini bizzat yaşadı. aralarındaki sınırlar resmi olarak görünmez edilmiş ama her daim orada olan sosyal tabakalaşmada sınıfını eşitlemek, güçten pay almak istedi. hatalar yaptı. o kadar fazlasıyla ödedi ki kan dondurdu. çok gerçektin be frank, güzel adamdın. (bkz: #27677868)
  
  nick sobotka
  sade arzuları olan masum adamın nasıl suçluya dönüştürüldüğünü gözünün içine sokar izleyicinin. kimileri için yoksulun nasıl yoksul kalması gerektiğine lanet okutur. bir de ikinci sezonun ardından son sezonda çok kısa bir süre boyunca görünür. carcetti'ye küfrü basar, isyanını, insanının yok sayılıp toplumum köşesine fırlatılmışlığını kusar. işte tam o anda carcetti "who the hell is that?" diye sorar. yanındaki kodamandan aldığı cevap şudur: "nobody mr. mayor, nobody at all"
  
  ziggy sobotka
  alt tabakanın da zayıf halkasıdır ziggy. hırs küpüdür, çok biriktirmiştir içinde biraz da bundan. aslında sevilmiyor değildir ama o kendini hep uçlarda hareket etmek zorunda görür fark edilmek, varlığını kanıtlayabilmek için. sonuçta bilek gücüyle ekmeğini çıkaranların içinde kuş kemikli bir heriftir. zekasını kullanmak ister ama aynı zamanda kuş beyinlidir de. işte bu kadarı ona fazla gelir. çünkü varoşunda çizebileceği başka yolu yoktur. iki renklidir dünya orada. ziggy'nin iki cinayeti arka arkaya işlemesinden hapse gidişine uzanan pişmanlık ve duygu boşalımı yüklü süreç dizinin en izlemeye değer anlarındandır.
  
  dennis wise
  cutty, yanlış için savaşarak büyümenin adabıyla, doğru yollardan savaşmaya devam etmeye engel olamayacağının azmidir. kukla askerlerden akıl sahibi savaşçılar yaratır. aynı oyuna saplanıp kalmanın kazandığında bile yerinde saymak olduğunu aşkının karşısında küçük düşerek anlar. michael'ın yanlış yola sapmadan önceki seyahatinin rehberiydi. şansı olsa o kaba ama cevher dolu taştan dev bir heykel çıkarabilirdi. cutty'nin öyküsü yarım kalmıştır.
  
  scott templeton
  bir yalancı gazeticinin doğuşu başlıklı geniş araştırmanın insanlaşmış hali. kendisini izlemek günümüz medyasını tek vücuda sığdırılmış bir yekparelik halinde gözlemlemek olacaktır. insandan haber yaratmak yerine haberinde insanlar yaratır.
  
  gus haynes
  nesli tükenmeye yüz tutmuş bir gazeteci türü. türün son mensupları da dış dünyadan tamamen bağları kesilmiş halde parmaklıklar arkasında "korunuyor".
  
  proposition joe
  her şeyin usulünü bilen adam. gösteriş yapmadan ayakta kalır, güven verir, doğru teklifi hep doğru zamanda yapmasıyla ünlüdür. yıkılmaz tabuları yoktur, işin devamlılığı için taviz vermeye daima açıktır. satıcıların dayanışmasının sonuca gidecek unsur olduğuna emindir. ne kadar mantık çerçevesi içerisinde hareket edersen et oyunun içinde olduğun sürece daima bıçağın sırtında beklediğinin kanıtıdır. gücün bilgeliği satın almasına izin verirsen, sırlarını güce hakim olana açarsan sana ihtiyacın kalmayacağını unutmuştur. güç artık ihtiyacı olmayanı ve onu iyi tanıyanı yok etmekte gecikmez. bir de aileye kıyak geçersen en sağlam yapılanmada bile sızıntı çıkacağının başta komik sonda ciddi temsilidir.
  
  melvin cheese wagstaff
  gücün alışık olmayanda emanet duracağının altı kanla çizilmiş kelimesidir. kendisi harbiden bir kaşardır ve sürekli kazanın kuyruğunda yalanır. yanar döner bir denyodur. bu yüzden slim tarafından ihaneti ödetilmiştir.
  
  cedric daniels
  emir komuta zinciridir. tarafsız bölgedir. her olayın en objektif halini daniels'ın repliklerinde saklı bulabilirsiniz.
  
  --- spoiler ---