*

  • milli mucadele esnasinda zararli cemiyetlerden birisi. ingiliz mandasina girmek isteyenlerin mensubu oldugu cemiyet idi.
    (bkz: mavri mira) (bkz: etniki eterya)
  • daha anlasilir hali "ingiliz severler birligi"dir.
  • söylev'de mustafa kemal şöyle der.
    istanbulda çeşitli amaçlarla gizli ve açık olmak üzere de, birtakım parti ya da dernek adı altında kuruluşlar vardı.
    istanbulda önemli sayılacak kuruluşlardan biri ingiliz muhipler cemiyeti idi. bu addan ingilizleri sevenlerin kurdukları bir dernek anlaşılmasın. bence, bu derneği kuranlar, kendi varlıklarını ve çıkarlarını sevenler ve kendi varlıklarıyla çıkarlarının dokunulmazlık çaresini loyd corç (lloyd george) hükümeti aracılığıyla ingiliz desteğini sağlamakta arayanlardır. bu mutsuzların, ingiltere devletinin, bütünüyle, bir osmanlı devleti bırakmak ve korumak isteğinde olup olamayacağını bir kez düşünüp düşünmedikleri üzerinde durmak gerekir.
    bu derneğe girenlerin başında osmanlı padişahı ve yeryüzü halifesi sanını taşıyan vahdettin, damat ferit paşa, dahiliye nazırı olan ali kemal, adil ve mehmet ali beyler ve sait molla bulunuyordu. dernekte ingiliz ulusundan kimi serüvenciler de vardı. örneğin: rahip fru (frew) gibi. yapılan işlerden ve işlemlerden anlaşıldığına göre, derneğin başkanı rahip fru idi.
    bu derneğin iki görünüşü ve niteliği vardı. biri dış görünüşü ve uygarca girişimlerle ingiliz desteğini istemeğe ve sağlamağa yönelen niteliği idi. ötekisi, gizli yönü idi. asıl çalışma bu yöndeydi. yurt içinde örgütler kurarak ayaklanma ve başkaldırmalara yolaçmak, ulusal bilinci işlemez kılmak, yabancı devletlerin işe karışmalarını kolaylaştırmak gibi hayınca girişimler, derneğin bu gizli kolunca yönetilmekteydi. sait mollanın, derneğin açık girişimlerinde olduğu gibi gizli işlerinde de ondan daha çok rol oynadığı görülecektir.

    edit:

    yukarıda adı geçen ali kemal'in ilk eşi olan ingiliz hanımından olan öz torunu stanley johnson'ın oğlu olan boris johnson ingiliz muhafazakar parti parlamenteri olup, bir dönem 'the spectator' dergisinin genel yayın yönetmenliğini yapmış ve 1 mayıs 2008 tarihinde muhafazakar parti adayı olarak londra belediye başkanlığı seçimini kazanmıştır halen londra belediye başkanıdır.
    boris johnson'un londra yerel seçimlerinde sık sık vurguladığı söyleme göre, eski içişleri bakanı olan büyük dedesi ali kemal türk değil çerkes kökenlidir.
  • (bkz: sözlükteki ingiliz muhipleri)
  • merkezi, mis sokağın* tarlabaşı tarafındaki ucunda bulunan şimdilerde yıkık dökük olan bir binada bulunmaktaydı. günümüzde bu binanın karşısında fem dersanesi bulunmaktadır. acaba bu yalnızca bir tesadüf müdür?
  • (bkz: british council)
  • bu, kurtuluşu ingiltere'ye bağlanmakta bulunan kimselerin kurduğu bir cemiyettir. padişah, damat ferit ve ileri gelen devlet adamları bu cemiyete girmişlerdi. sergüzeştçi ve şüpheli bir şahsiyet olan ingiliz rahibi fru (frow) bu cemiyetin manevi başkanlığını yapmakta idi. cemiyet iki gaye üzerine kurulmuş, çalışmalarını da bu esasa göre hazırlamıştı: ingiliz himayesini elde etmek;memleket içinde ayaklanma ve ihtilal çıkarmak suretiyle milli faaliyeti bastırmaktı.
  • ilk duyduğumdan beri kafamda "ingiliz muhpirleri cemiyeti" gibi bi tasvir oluşan o yüzden içimden "vayy yavşak muhpirler, vayy adi pezemenkler vaaay" diye geçirmeme sebep olan cemiyet..
  • (bkz: anglofil)
  • genel algıda, ya da daha doğrusu resmi ideolojide genellikle "zarar" lı olarak nitelendirilen bir cemiyet. sanki kasıtlı olarak ülkeye kast ediyorlarmış gibi bir imaj yaratılmaya çalışılmakta. ancak unutulmaması gereken bir şey varsa o da bu cemiyet ve bunun gibi cemiyetlerin beslendiği koşullara dikkat etmektir. 19. yüzyıl boyunca dış politikasını ve içerdeki sorunlarını dönemin güçlü ülkelerinin aralarındaki karşılıklı çıkar çatışmalarından faydalanarak ustalıklı bir şekilde ömrü sona eren bir imparatorluğun varlığını en az bir yüzyıl uzatmayı başarabilmiş bir osmanlı hanedanından ve bürokrasisinden bahsetmek bu koşulların başında gelir. hanedanın ve imparatorluğun devamlılığını sağlamanın temel amaç olduğu bu politikadan beslenen düşünce yapısı, elbette ki geçmiş dönemde yapılmaya çalışılan büyük güçler arasındaki güç dengelerini gözetmeyerek iktidardaki ittihadcıların, alman yanlısı politikasıyla girilen birinci dünya savaşının getirdiği büyük yıkımdan korunmanın çarelerini aramaktaydılar. ve bunlardan önemli bir kısmı zaten geçmişte de varolan ingilizlere dayanarak gerçekleştirmeye çalışılan imparatorluğun toprak bütünlüğünü koruma telaşıyla böyle bir cemiyet altında faaliyetlerini sürdürmüştür. burdan bu cemiyet iyidir, hoştur, güzeldir çıkarsaması yapılmasın. sadece böyle bir dernek kurmaya yönelten anlayışın 19. yüzyılda osmanlı imparatorluğunun ömrünü uzatan bir politikanın devamı olduğudur anlatılmak istenen. nitekim yine bu "imparatorluğun en uzun yüzyıl" ında bab-ı ali içerisindeki bürokratların önemli bir kısmı büyük güçlerden birine yanaşırdı. örneğin mustafa reşit paşa için ingilizci derlerdi, ya da ali paşa fransızcı oluyordu, abdülaziz'in sadrazamlığını yapan nedim paşa ise ruslara yakınlığından dolayı diplomasi çevrelerinde nedimof olarak bilinmekteydi. işte ingiliz muhipleri böyle bir algı dünyasından ortaya çıkmıştır denilebilir.
hesabın var mı? giriş yap