le violon rouge

• edebiyat uyarlamalarına hasta olanların ızlemedıklerı surece buyuk kayıplara ugrayacakları fim..
  tarot yaklasımıyla filmi irdelersek gelecegımızı bılmemızın bizleri tedirginlik içinde bırakacagının en guzel ornegını verir filmimiz.
  ayrıca eşini ve daha dogmamıs cocugunu kaybeden keman ustasının kemanı lanetlemesı sahnesı bram stocker'ın draculası'ndaki tanrıya meydan okuma ve lanetlenme sahnesını anımsatır bana..
• seneler oldu izleyeli ve senelerdir izlerim ama hala frederick pope'un tutkusunu ve ilhamını, küçük yetim kaspar weiss'ın kemana olan bağlılığını, kemanı "red violin" yapan nicola bussoti'nin karısına olan aşkını böylesine muhteşem bir şekilde ölümsüzleştirmesi her hatrıma geldiğinde tüylerimi diken diken eden film..
• --- la spoiler ---
  
  kemancının karısı, tarot falı sırasında 5 kart çeker ve bu kartlar 5 hikayeye evrilir. bu hikayelerde de italyanca, almanca, fransızca, çince ve ingilizce olmak üzere 5 dil konuşulmaktadır.
  
  --- spoilero ---
  
  hikayeler birbirine çok iyi yedirilmiştir, her dakikasında bir kitabın kaynak olarak kullanıldığına dair izler vardır. kurgu ve metin dolu doludur. her dönemin kostümlere ve yaşam biçimlerine gösterilen önem takdire şayandır.
  
  mozart, yönetmen olsa böyle film çekerdi herhalde. dolayısıyla, filmin hakkı da 5 üzerinden 5'tir.
• birden fazla hikayeye sahip kurgusu olan bir film gibi görünse de, bitirildiğinde tek bir hikayesi olduğu anlaşılan kurgu ve işleniş harikası bir film.
  
  --- spoiler ---
  
  "çok uzun bir yolculuğa çıkacak, çok uzun, zengin bir ömür yaşayacaksınız."
  
  film bir falcının bu repliğiyle hareketlenir, falcı kırmızı kemanın yaratıcısı bussoti'nin karısına 5 tarot kartını apayrı 5 hikaye olarak yorumlayacaktır.
  
  ilk kart yani ay (the moon) işte bu yolculuğun başlangıcıdır. kırmızı kemanın doğuşuna ve zenginliklerle dolu bambaşka hayatlara girişine gönderme yapar. ikinci kart; asılı adam (the hanged man) kemanın çocukluğa tehlikeli ve hastalıklı bir adım attığını söyler. burada kemanın çocukluğunu kaspar weiss adlı çocuk karakteriyle yaşıyoruz. üçüncü kart: şeytan (the devil) şehvet, arzu, hırsın yaşanacağına öngörüde bulunur. keman şeytanla tanışacaktır. onu bütün şehvetiyle kendine ait yapacaktır. yani şeytan dönemin keman virtüözlerinden olan frederick pope adlı karakterdir. şeytanda bulunan hırs bu adamı sarmıştır, kemanla tanışmasıyla hırsı bütün duygularının önüne geçmeye başlamıştır. hırs, sadece kendisine değil sevgilisine ve hatta kemana bile zarar vermiştir. dördüncü kart: adalet (justice) büyüyen ve değişen dünyanın yeni kavramlarına, yepyeni bir çağa gönderme yapar. falcı, kadına kendisinin suçlu bulunacağı bir davada olacağını söyler. buradaki dava çin'deki kültür devrimi döneminde gerçekleşir, keman suçlu bulunur. son olarak beşinci kart; ölüm (death) falcı yolculuğun sona ereceğini söyler. ama bu aslında sadece bir başka başlangıcın başıdır. belki de reenkarnasyon. bana göre falcı ölüm görüyorum diyerek reenkarnasyona gönderme yapmıştır. çünkü keman ruhtan bir parça taşımaktadır, kırmızıdır, kanla, ruhun kendisiyle boyanmıştır ve bu ruh sürekli göç etmektedir.
  
  --- spoiler ---
  
  bu arada, evet kaspar weiss karakteri yani christoph koncz hiçbir efekt olmadan kemanı kendisi çalmış, canını yediğim pek de bir tatlıydı. fakat kıl karakter frederick pope dublör kullanmıştır. kullanılan dublör filmin soundtracklerini yapan joshua bell'dir. buyrun bu da film boyunca, j. bell tarafından çalınmış müziktir: the red violin
• küçük küçük parçaların bir araya geldiklerinde ne kadar güzel şeyler oluşturabileceğinin bir diğer kanıtı olan filmdir.
• bir kemanın hikayesinin belki de en güzel anlatılmış hali olan filmdir. gerek müzikleri, gerek sahneleriyle kendisini izlettirebilen, bir de üzerine o tatlı hüznü yaşatabilen nadir filmlerdendir.
  
  özellikle de, bu güzel keman üzerinde zamanla oluşmuş o ince detayların, böylesi güzel bir şekilde anlatılmış olması muhteşemdir.
  
  --- ağır spoiler ---
  keman'ın o kırmızılığını kandan alıyor oluşunun öğrenilmesi filmin altın vuruşu olmuştur. evet, ben de filmin sonunda öğrendim.
  --- ağır spoiler ---
• izlenmesi gereken bir film. kanada yapımı olması, amerikan klişelerinden uzak bir film yaratmış.
• filmlerin montaj odasında yapıldığının kanıtı olan filmlerden. gerçi samuel jackson'ın motivasyonunun ne olduğunun belirsiz bırakılması filmin etkileyiciliğinden baya şey götürmüştür kanımca, ee? hissi yaratmıştır.
• 17. yy. italya’sında nicolo bussotti’nin elinden çıkmış mükemmel kemanın talihsizlikle sürgit yazgısıdır tanık olunan. cremona’daki bir keman atölyesinden montreal’de bir müzayede salonuna dek üç yüz yıl sürmüş bir uzun yolculuktur izlenilen.
  yaratımın, üretimin, sezgiselliğin yazgısıdır.
  film, enstrümanın yolculuğuyla örülü reenkarnasyonun döngüsüdür, bir ceninin kanından rengini alan bir müzik aletinin...
  
  (bkz: francois girard)
• ünlü bir keman virtuozunun lafıdır. elinde tuttuğu strad'ı gösterir ve "ben onun sahibi değilim sadece yaşamından geçen onlarca yolcudan biriyim" der. bütün film boyunca aynı şekilde baş aktör yüzyıllar boyunca el değiştiren kırmızı kemandır, geri kalan herkes ve herşey figuran diyebiliriz rahatlıkla. herkesin ama özellikle keman hakkında saplantılara sahip onu fetiş objesi haline sokmuş olanların (misal: ben) izlemesi gereken çok başarılı bir film.