mühendislik etiği

• uretimin onemli oldugu bir dal olan muhendislikte, baskasinin yarataciligini calmamaktan baslayarak olusturulan ahlak sistemi
• saçmalık.
  saçmalık oldugu kadar - bütün mesleki etik tartışmaları gibi - trajikomik de aynı zamanda.
  
  neden doktorların, mühendislerin, bilim adamlarının tabi oldugu özel etik kuralları var da terzilerin, bakkalların, taksicilerin yok.
  insan olma etiğine yazılamayacağı halde mühendislik etiğine yazılabilecek özel maddeler mi var; ya da insan olma etiği mühendislik etiğini kapsamıyor mu. terziler yetkin olmadıkları alanlarda hizmet sunabilir, balıkçılar mesleklerini yerine getirirlerken toplumun çıkarını iplemeyebilirler mi. mühendis olmayanların kamu açıklamalarını taraflı ve yanlış yapmalarında bir sakınca yok mu. iktisatçılar mesleklerinin saygınlık, onu ve güvenilirliğini azaltmaya mı çalışırlar. tüpçülerin ciddiyetsiz çalışmaları kimseye zarar vermez mi.
  
  mesleki bir kendini büyük görmeden başka bir şey değildir mesleki etik kuralları dikte etmeye çalışmak. temelde "bizim yaptığımız iş o kadar önemli ki etik sınırları da özenle ve ayrıca çizilmeli" demeye getirmektir. mühendislik etiği de kendini büyük gören mühendislerin uydurmasıdır; zırvalıktır.
  dünyanın en başarılı mühendislerinin genelde askeri projelerde çalıştıklarını da hatırda tutarsak iyice anlamsızlaşır.
• kimi meslek gruplarindaki insanlarin islerini daha iyi yapabilmeleri icin aslinda sahislarina degil ama makamlarina, sifatlarina verilen gucun kullaniminda bir kontrol mekanizmasi getirmesi beklenmesi cok normaldir. bir doktor sadece doktor diye bizleri tedavi yerine nasilsa olduremezse bir muhendis de sahip oldugu enerji kaynaklarini, ekonomik avantajlari kendi cikarlari dogrultusunda kullanmamalidir. bu gucleri manipule etmek onun hakki degil bir yerde ona verilmis bir ayricaliktir ve bu ayrilcaligi misuse etmemesi gerekir.
  
  bu etik ayrica sadece cennet cehennem degil daha sonra kendisine verilebilecek diger bazi ayricaliklari nasil kullanacagi konusunda da bir fikir olusturacaktir insanlarin gozunde... muhendislik etigine boylesi bir genis acidan bakildiginda da belki de sozluge girdigi bir kac entrynin de sonuclarini kestirebilmesi ve etik kavramina ne kadar bagli oldugunun burada yazdiklariyla bile olculebileceginin farkinda olmali ve sorumluluklarini ona gore tasiyip tasiyamayacagina karar vermelidir.
• gunumuzde varligindan soz etmenin neredeyse imkansiz hale geldigi global kapitalizmin pencesine dusmus muhendislik camiasinin kaybolan degeridir. yerini, maalesef ki, sahsi menfaatlerini etiklerin ustunde tutan, daha dogrusu, ekonomik nedenlerden oturu yaratilan rekabetlerin katalizorlugu esliginde tutmak zorunda birakilan ve savunucularinin bir kurenin diferansiyel artimlari kadar azalmis oldugu kavram.
• aynen doktorların hastaları ile cinsel münasebete girmemesi gerektiği gibi kullandığı çelik malzemeyi götüne sokmamak da mühendisliğin etiğine dahildir
• böyle bir şey gerçekte varsa bile türkiye'de yoktur. okuldan mezun olduğu gibi işsiz kalan binlerce mühendisin olduğu bir ülkede, insanlar önce kendi karınlarını doyurmaya çalışacaklardır. açlığın olduğu yerdede etik diye bir şey bulunmaz.
• (bkz: mühendislik harikası)
• mühendislik alanında ne kadar önemli olduğu malum depremde^* binlerce insanın ölmesiyle kanıtlanan ahlaki kurallar bütünü. tabii ki tüm etik kurallar gibi bazı durumlarda tartışmalı hale gelmesi muhtemeldir. çünkü baştan bir kabul dolayısıyla genelleme yapılmıştır. bu nedenle çelişkili durumlar oluşabilir. (bkz: 3 robot yasasi) fakat asla saçma değildir. hele ki bir bakkalın ya da terzininki ile karşılaştırılması ancak cahillik ile açıklanabilir.
  
  idealde tabii ki her meslek dalının ahlaki kuralları olması gerekir ki bu da aslında bireyin ahlaki erdemine bağlıdır. mühendislik etiği insan hayatı (burada binlerce kişiden bahsediyoruz) için önemlidir ve bazı durumlarda (kafası karışan mühendisler için) yol gösterici olabilir. mühendisliğin sofistike bir meslek dalı olduğu ve kendini beğenmişlik iddiasıyla açıklanamaz. gel gelelim mühendislik etiği mesleki tecrübeyle birlikte zaman içinde gelişir, kanun gibi dikte edilmesi bi işe yaramaz. dinen haram olan bir çok günahın yüzlerce yıldır işlenmesi gibi... bi de "kutsal meslek" kavramı vardır ki ona da karşı olduğumu belirtmek isterim.
  
  (bkz:http://www.engineersedge.com/…ngineering_ethics.htm )
• bazı üniversitelerde ders olarak okutulan, yurtdışında çalışmak gibi bir hayaliniz varsa almanız gereken konu.
• (bkz: hammurabi kanunları)'ndan itibaren var olduğunu söylemek mümkün....özellikle şu ev yapılması ile ilgili olanı dikkat çekici...nspe'nin board of ethical review case study'lerinde oldukça zihin açıcı egzersizler mevcut diye hatırlıyorum, lakin yönlendirebileceğim bir linke ulaşamadım...
  
  edit: evet bakar körüm...http://www.nspe.org/…ethicsresources/ber/index.html