ontoloji

• varlık, varoluş ve gerçekliğin yapısı ile (yani neyin varolduğu, neyin gerçek olduğu ile) ilgilenen branştır.
  
  bütün bilimlerin çıkış noktasıdır. her bilimsel çalışma, (o çalışmayı gerçekleştiren bilim adamı bunun farkında olmasa bile) belli ontolojik ve epistemolojik varsayımlar üzerine kuruludur. bu nedenle, bütün bilimsel çalışmalar, dayandıkları ontolojik ve epistemolojik varsayımların doğrulukları ölçüsünde (ya da o varsayımların geçerli oldukları şartlarda) geçerlidir.
  
  ontoloji metafiziğin, metafizik ise felsefenin bir branşıdır.
  
  konu ile bağlantılı olan bir diğer branş için (bkz: epistemoloji/@derinsular)
  
  tema:
  (bkz: bilim felsefesi/@derinsular)
• "yıllardır soruyorum bu soruyu kendime, allahım bu dünyaya ben niye geldim" cümlesinin nesnesi.
• ilk ontolojisini geliştirmek isteyenlerin, konuyla ilgilenmeye yeni başlayanların mutlaka okuması gereken bir makale mevcuttur;
  ontology development 101
• varlık felsefesi (ontoloji) :
  
  varlık felsefesinin konusu : varlık felsefesi açısından var olanlar iki biçimde ele alınır
  gerçekte var olan : gerçekte var olan belirli bir zaman ve mekanda var olandır gerçekten var olanlar duyu organları ile kavranır
  zihinde (ideal) var olan : ideal var olan ise, insanların zihinlerinde oluşturdukları kavramlardır ve duyu organları ile kavranamazlar
  © bilim ve felsefe açısından varlık : bilim ve felsefenin varlığa bakış açıları şu noktalarda farklılaşır:
  § bilime göre varlık tartışmasız vardır bilim, varlığın var olduğunu ön kabul olarak benimser ve var kabul ettiği varlıkla ilgili neden-sonuç ilişkileri kurar felsefe varlığın varolup olmadığını da tartışır olaylar arasında neden-sonuç ilişkileri kurmak yerine nedenlerin nedenlerini de araştırır
  § bilimler konularına göre varlığı parçalayarak ve kedilerine özgü yöntemlerle inceler
  
  felsefe, varlığı bütün halinde görür ve bütün halinde açıklamaya çalışır
  metafizik ve ontoloji : varlıkla ilgili sorunların tartışıldığı metafizik alanı ontolojidir ontoloji metafiziğin varlıkla ilgili alanı olarak şu sorulara yanıt arar:
  
  § varlık var mıdır?
  § varlığın ana maddesi nedir?
  § evren nasıl oluşmuştur?
  § evrenin bir amacı var mıdır?
  § varlıkta özgürlük var mıdır?
  § ruh nedir?
  § ruh ölümsüz müdür?
  § ölüm nedir?
  
  doğa filozofları varlığın ana maddesi (arkhe) nedir? sorusuyla ilgilenmişlerdir aristoteles varlığın ilk nedenlerini araştırarak metafiziğin ilkelerini belirlemiştir wolf ontolojiyi, tanrı’nın ruhun ve dünyanın varlığını kanıtlamak isteyen bir alan olarak belirledi kant’a göre metafizik bilginin temellerini araştırmalı ve bilginin deneyden gelmeyen öğelerini saptamalıydı ancak, fichte, schelling, hegel gibi düşünürler kant’ın gözden düşürdüğü metafiziği tinsel (ruhsal) varlık anlayışı ile yeniden güncelleştirdiler
  
  günümüzde metafizik, fenomenoloji, yeni ontoloji ve varoluşçuluk (existansiyalizm) felsefeleri ile varlığını sürdürmektedir
  fenomenoloji, edmund husserl ile varlıkların arka planlarında bulunan ve kendi kendilerine var olan özleri dile getirir
  
  yeni ontoloji, nicolai hartman ile varlık kategorileri oluşturup ontolojiyi deneysel temellerle, bilimsel sonuçlarla bağdaştırmaya çalışır
  egzistansiyalizm, heidegger ve sartre ile varlığın temeline doğa bilimlerini koyanlara karşı çıkarak varlığı benin yaptığını söyler
  varlıkbilimsel (ontolojik) problemler :
  
  © varlığın var olup olmadığı problemi :
  
  varlığın var olup olmadığı ilk çağlardan bu güne ontolojinin tartıştığı temel problemdir bu probleme genelde iki bakış açısıyla yaklaşılmıştır :
  § nihilizm (hiççilik) : nihilizme göre hiçbir varlık gerçekten var değildir ve varlığı var olan olarak kabul eden görüşlere karşı çıkar ancak daha genel bakıldığında nihilizm hiçbir değer ve kural tanımayan bir görüştür ve toplumda düzeni sağlayan tüm otoriteleri reddeder nihilizm bu biçimiyle siyasal anlamda anarşizme temel oluşturur
  
  nihilizmin temsilcileri :
  
  gorgias : ontoloji alanında nihilizmin, ilk temsilcisi ilk çağ sofist filozoflarından gorgias’tır gorgias “varlık var mıdır?” sorusuna “yoktur” yanıtını verir gorgias’a göre; “varlık yoktur, olsa bile bilinemez bilinse bile başkasına aktarılamaz”
  
  wf nietzsche : nietzsche, toplumsal değer ve normları tümüyle inkar ederek nihilizmin 19 yüzyıldaki önemli temsilcisidir
  
  taoizm : nihilizmin bir başka biçimi de ilk çağda çin’de görülen taoizm’dir lao-tse’nin kurduğu taoculuk, gerçeğin tüm çeşitliliğine karşın “bir” (tao) olduğunu ve bunun adının, biçiminin, maddesinin, görüntüsünün olmadığını savunur aldatıcı olan dünya varlıktan yoksundur
  
  § realizm (gerçekçilik) : varlık vardır anlayışı realizmdir realizm varlığın insan bilincinin dışında, insan bilincinden bağımsız olarak var olduğunu savunur realizmle ilgili bir başka tartışma konusu da varlığın ne olduğu problemidir
  
  © varlığın ne olduğu problemi : varlığı var olarak kabul eden realizmin temsilcileri varlığın ne olduğu konusunda farklı düşünceleri paylaşırlar bu farklı düşünceler başlıca beş başlık altında toplanabilir
  
  § varlık oluştur : bu görüşün ilk temsilcisi, ilk çağ doğa filozoflarından herakletios’tur herakleitos’a göre evrenin ana maddesi (arkhe) ateştir ve her şey ateşe dönüşecektir bu süreçte evrende her şey değişir değişimin temeli karşıtların çatışmasından doğan uzlaşma oluştur “değişmeyen tek şey varsa o da değişmenin kendisidir” herakletios, değişmenin düzenine logos (akıl) adını verir bu görüş çağımızda e mach, h bergson ve n whitehead tarafından temsil edilir
  
  e mach nesnenin ve “ben” in sürekli bir oluş sürecinde değiştiğini savunur h bergson ise, evrendeki oluş ve değişmenin mekanik bir süreçte değil, yaratıcı bir süreçte “yaşam atılımı” ile gerçekleştiğini söyler whitehead’e göre evren, her şeyin birbirine bağlı olduğu sürekli bir oluş içindedir bu oluş, evrendeki birbirine karşıt iki gücün oluşturduğu yaratıcılığın ve sürekliliğin etkinlikleri ile gerçekleşir dinamik bir süreçte gerçekleşen oluş, tanrı’nın yaratma ile sağladığı olanaklar içinde gerçekleşir
  
  § varlık ideadır (idealizm) : varlığın idea (düşünce) türünden olduğunu ve her türlü gerçekliğin düşünceden kaynaklandığını savunan görüş idealizmdir
  
  platon : platon, felsefe tarihinde idealizmin kurucusu olarak kabul edilir platon, bu dünyada yer alan ve maddi olan her şeyin gerçekliğini reddeder, asıl gerçeğin düşüncede kavranan idealar dünyası olduğunu ileri sürer
  
  aristoteles’e göre de varlığın asıl unsuru “idea” dır ancak idealar varlıkların “öz” ünde (formunda) bulunur “idea” ve “madde” iç içedir nesneler dünyası, idea ile form kazanmış varlık dünyasıdır hegel’e göre varlıktan önce idea vardı ideanın kendini dışa vurması sonucu doğa oluştu böylece idea, gerçeklik kazandı, ancak özgürlüğünü kaybetti özgürlüğüne yeniden kavuşmak için, idea yeniden ruhsal dünyaya döndü
  
  § varlık maddedir (materyalizm) : materyalizm, idealizmin tam tersine düşünceyi (ideayı) maddenin bir sonucu olarak görür madde düşünceden bağımsız olarak vardır ve bütün varlıklar maddeden türemiştir ilk çağ doğa filozoflarından demokritos’a göre, evrenin ana maddesi maddi nitelikteki küçük atomlardır düşünce ve ruhsal olaylar atomların boş mekandaki hareketlerinin sonucudur epikuros da demokritos gibi “atom” u evrenin ana maddesi kabul eder
  
  yeni çağ materyalizminin öncülüğünü thomas hobbes yapar hobbes, dünyadaki tüm olayları mekanik hareketler çerçevesinde maddi hareketler olarak görür la mettrie’ye göre ruhsal faaliyetlerin kaynağı maddi bedendir insan ve hayvan arasında mekanik faaliyetler açısından özde bir fark yoktur insan da hayvan da birer makinedir insan, doğa üstü bir varlık tarafından yaratılmamıştır
  
  19 yüzyılda, yeni çağla başlayan mekanist materyalist felsefe karl marx’la yeni bir boyut kazanır ve diyalektik materyalizme dönüşür k marx’ın geliştirdiği diyalektik materyalizme göre düşüncelerin ve fikirlerin kaynağı maddedir doğa düşünceden önce vardır ve var olmak için düşünceye gereksinimi yoktur marx, bu değişmenin insanlar için de geçerli olduğunu söyler değişmenin temelinde ise çelişmeler vardır
  
  uyari : yüzyıllardır çatışan iki felsefi akım olan idealizm ve materyalizmin çatışması genelde uç örnekler dışında maddenin ve ideanın tümüyle reddi biçiminde yaşanmamıştır bu çatışma öncelikler ve kaynak sorunu çerçevesinde yaşanmıştır idealizm ideayı (düşünceyi) önce var sayar ve maddeyi onun bir ürünü olarak görür materyalizm ise önce maddeyi var sayar düşünceyi maddenin ürünü olarak görür
  § varlık hem
  
  ideadır hem de maddedir (düalizm) : düalizm (ikicilik) materyalizmle idealizm arasında bir uzlaşma çabasıdır descartes’a göre varlık madde ve ruh olmak üzere iki cevherden oluşur ruhun işlevi düşünmek, maddenin işlevi uzayda yer kaplamaktır evrendeki nesne dünyasındaki varlıklar salt madde, tanrı ise salt ruhtur insanda madde ve ruh bir aradadır
  
  § varlık fenomendir (fenomenoloji) : varlığı görüngü (fenomen) olarak kabul eden görüş görüngübilim (fenomenoloji) dir fenomenolojinin kurucusu edmund husserl, fenomenlerin duyu verileri ile bilinemeyeceğini fenomenlerin özünün öznede kavranabileceğini savunarak idealizme yakınlaşan bir metafizik geliştirir
  --------------------------------------------------------------------------------
  
  4 varlik felsefesi(ontoloji)
  
  1 varlik felsefesinin konusu ve temel kavramlari:
  varlık felsefesinin konusu varlıktırvarlık;var olan her şeydir varlık felsefesi açısından var olanlar iki biçimde ele alınır
  1-reel varlıklar: insan bilincine bağlı olmadan varolanlargerçekte,nesnel olarak var olanlar: gerçek varlık,gerçekliğini nesnelerden,olaylardan,kişilerden alan;belli bir zaman ve mekanda var olandırgerçekte var olanlar duyu organları ile algılanırörneğin:masa,sıra,kitap vb
  2-ideal varlıklar: insan bilincine bağlı olarak varolanlaridea’da (zihinde,düşünsel) olarak var olanlar:insanların zihinlerinde oluşturdukları kavramlardırzihinde var olanları insanlar bir takım olay ve ilişkilerden soyutlayarak elde ederler,bu nedenle duyu organları ile kavranamazlar varlık felsefesinin konusu “varolanlar”dırvarlık felsefesinin konusunu oluşturan “varlık”, şu ya da bu varlık olmayıp, tüm bu varlıkları da içine alan tümel varlık ya da varlık kavramının kendisidiryani varlık felsefesi, bilimlerin konu edindiği reel varlıklar alanındaki varlıklarla değil, daha çok ideal varlıklar alanındaki varlıkla ilgilenir
  
  2 bilim ve felsefe açisindan varlik:
  bilim ve felsefenin varlığa bakış açıları şu noktalardan farklılaşır: bilime göre varlık tartışmasız vardırbilim varlığın var olduğunu ön kabul olarak benimser ve var kabul ettiği varlıkla ilgili neden-sonuç ilişkileri kurar felsefe varlığın var olup olmadığını da tartışır nedenlerin nedenlerini de araştırır bilimler konularına göre varlığı parçalara ayırarak ,kendilerine özgü yöntemlerle inceler felsefe, varlığı bütün halinde görür ve bütün halinde incelemeye çalışırbunun içinse gerekirse tüm bilimlerin sonuçlarını kullanarak genel kuramsal açıklamalar yapar
  
  3 metafizik ve ontoloji:
  metafizik sözcüğünü felsefe tarihinde ilk kullanan filozof aristoteles’tiryazmış olduğu ve daha çok ontoloji(varlık) problemlerini ele aldığı kitabının ilk bölümüne “fizik”,ikinci bölümüne “metafizik” adını vermiştirburadaki anlamıyla “metafizik”, “fizik” adlı bölümden sonra gelen bölüm anlamını taşımaktadır aristoteles kitabının bu bölümünde ontoloji problemlerini ele almış, yani metafizik ile ontolojiyi bir ve aynı anlamda kullanmıştırbununla birlikte geçen yılar içerisinde “metafizik” sözcüğü ile “ontoloji” sözcüğünün anlamları farklılaşmıştır “metafizik”;bugünkü anlamıyla, ispatlanması ve çürütülmesi mümkün olmayan , daha çok doğa üstü varlıklar alanına ilişkin sorunlarla ilgilenir “ontoloji” varlığı konu edinen ve onu sorgulayan felsefe dalıdır
  
  4 varlik felsefesinin temel sorulari:
  ontolojinin soruları şunlardır: 1 varlık var mıdır? 2 varlığın ana maddesi nedir? 3 evren nasıl oluşmuştur? 4 evrenin bir amacı var mıdır? 5 varlıkta özgürlük var mıdır? 6 ruh nedir? 7 ruh ölümsüz müdür? 8 ölüm nedir?
  
  5 varlik felsefesinin sorularina yaklaşimlar:
  varliğin olup olmadiği problemi:
  varlığın var olup olmadığı ilk çağlardan bugüne ontolojinin tartıştığı temel problemdirbu probleme genelde iki bakış açısıyla yaklaşılmıştır
  
  a. nihilizm(hiçcilik)
  antik nihilizm : antik nihilizm’in temsilcileri gorgias, protogoras ve hippias’dırantik nihilizmin temsilcisi olan sofistler, varlığı bir duyum ve algı problemi olarak ele alırlar ontoloji alanında nihilizmin ilk temsilcileri ilk çağ sofist filozoflarından gorgias’tır gorgias,”varlık var mıdır?”sorusuna “yoktur” cevabını verirgorgias’a göre;”varlık yokturolsa bile bilinemezbilinse bile bildirilemez” protogoras’a göre ise aynı varlığa ilişkin herkesin duyum ve algısı farklı farklıdırbu yüzden de bir tek değil pek çok varlık anlayışı ortaya çıkmaktadırvarlık göreceli,kişiden kişiye değişen bir özellik gösterir
  taoizm:
  ilk çağda çin’de lao-tse ‘nin kurduğu taoizm gerçeğin tüm çeşitliliğine karşın “bir”(tao) olduğunu ve bunun adının,biçiminin, maddesinin, görüntüsünün olmadığını savunur ona göre “tao” evrendeki tüm karşıtlıkları kendisinde birleştiren tanımlanamaz bir şeydiriyidir,aynı zamanda kötüdür; güzeldir, aynı zamanda çirkindir;vardır,aynı zamanda yoktur vb o’na göre aldatıcı olan dünya, varlıktan yoksundur
  anarşizm:
  nihilizm’e göre hiçbir varlık gerçekten var değildir ve varlığı var olan olarak kabul eden görüşlere karşı çıkar nihilizm hiçbir değer ve kural tanımayan bir görüştür ve toplumda düzeni sağlayan tüm otoriteleri reddeder nihilizm bu biçimiyle siyasal anlamda anarşizme temel oluştururanarşizmin en önemli temsilcisi cernişevski’dir öte yandan nietzsche; toplumsal değer ve normları tümüyle inkar ederek nihilizmin 19yydaki önemli temsilcisi olmuştur
  
  b. realizm(gerçekçilik)
  varlık vardır anlayışı realizmdir realizm varlığın insan bilincinin dışında insan bilincinden bağımsız olarak var olduğunu savunurrealizme göre dış dünya bizden bağımsız olarak vardırvar olan nesnel olandır,duyu organları aracılığıyla algılanabilir olandır kısacası realizm insan bilincinden bağımsız bir varlığın olduğunu öne süren yaklaşımdırtarih içerisinde pek çok realizm anlayışı görülürbunlar:
  1kavram realizmi
  kavramların insan zihninden bağımsız gerçek varlıklar olduğunu öne süren yaklaşımdırgüzel insan, güzel çiçek, güzel kuş geçici varlıklar iken güzellik kalıcıgerçekliktirbu örnekteki kavram, güzellik, soyut, genel ve değişmez bir varlıktırdemek ki asıl varolan şu ya da bu insan değil insan kavramıdırortaçağ boyunca süren “tümel varlıklar mı, yoksa tekil varlıklar mı gerçek varolandır?” tartışması kavram realizmini ikiye ayırmıştır:
  anominalizm
  bu görüşü savunan filozoflar kavramların sadece nesnelerin adları olduğunu,asıl gerçek varlıkların ise tekil kavramlar “şu insan”,”bu ağaç”, “o ev” vb olduğunu savunurlar
  b konseptualizm
  ortaçağın sonlarında görülen bu yaklaşım bu tartışmaya bir son vermek istemiş ve aristotelesçi bir yaklaşımla tümel tekil tartışmasını sentezlemeyi denemiştirtümel kavramların varolduğunu ama kendi başlarına bir anlam taşımadıklarını,ancak bir tekille birleşmeleri halinde gerçek varlığın ortaya çıktığını öne sürerler
  2 epistemolojik realizm
  günümüzde yeni bir biçimle karşımıza çıkan ve ünlü matematikçi ve filozof bertrand russel’ın temsil ettiği epistemolojik realizm,gerçek varlıkların duyu verilerinden ibaret olduğunu ileri sürerkısaca bu yaklaşıma gör gerçek varlık, dış dünyada insan bilincine bağlı olmadan varolan nesnelere ait duyu verileridir
  
  varliğin ne’liği(mahiyeti) problemi
  
  varlığın ne olduğu sorusuna farklı cevaplar verilmiştir;
  1 materyalizm:
  varlığı madde kabul etme varlığın özünü madde olarak kabul ederidea cinsinden özlerin ise ancak maddeye bağlı olarak varlığını sürdürdüğünü öne süreren önemli temsilcileri ilk çağ’da naiv materyalizmi temsil eden doğa filozofları (thales,aneximenes,aneximandros,demokritos vb),yeni çağ’da mekanik materyalizmi temsil eden la metrie ve günümüzde diyalektik materyalizmi temsil eden kmarx’tır
  
  2 idealizm:
  varlığı idea olarak kabul etmevarlığın özünün madde gibi sınırlı bir cevherden meydana gelemeyeceğini, varlığın özünün ancak ideal bir varlıktan meydana gelebileceğini öne süren yaklaşımdıren önemli temsilcileri sokrates,platon,aristoteles,farabi,hegel ve kant’tır
  
  3 dualizm: varlığı hem madde hem idea olarak kabul etmedescartes tarafından temsil edilen bu yaklaşım idealizmle materyalizmi sentezlemeyi denemiştir ona göre varlığın özünde bir değil iki cevher bulunmaktadır: madde ve ideabu ikisini birbirinden ayırmak olanaksızdırbu yaklaşım iki cevher saptamasında bulunduğu için dualizm(ikicilik) adını alırken diğer yaklaşımlar varlığın özünü tek cevherle açıkladıklarından tekçilik(monizm) adını almışlardır
  
  4 oluşçuluk:
  varlığı oluş kabul etmeherakleitos ve whitehead tarafından temsil edilen bu yaklaşıma göre varlık sürekli bir oluş yokoluş ve yeniden varoluş süreci içinde olduğundan özünü saptamak olanaksızdırherakleitos’a göre örneğin “her şey akar!”(panta rai)ona göre “bir derede bir insan iki kez yıkanamaz;hem dere hem de insan değişim içerisindedir” bu nedenle evrende değişmeden kalan hiçbir şey yokturfakat bu değişme de rastlantısal bir değişme olmayıp belli bir mantığa bağlı olarak değişmektediryani değişmeden kalan tek şey değişme mantığı (logos)tur herakleitos her şeyi hızla değiştiren ama kendisi hiç değişmeyen ateş” i, bu niteliğinden ötürü arkhe (ilk-kök varlık) saymıştır
  
  5 fenomenoloji:
  varlığı fenomen kabul etmeedmund husserl tarafından temsil edilen bu yaklaşıma öre insan varlığa değerler yükleyerek yaklaştığından onun özüne hiç yaklaşamamaktadırvarlığın özü değerlerden arındırılmış(ayraç içine alınmış) salt varlığın kendisidirbuna husserl “fenomen” adını vermiştirkısacası “fenomen” insanın varlığa yüklediği tüm değerliklerin arındırılmasından sonra artakalan özüdür
  
  alıntıdır: http://forum.bilgenesil.com/…ik-felsefesi-ontoloji/
• (bkz: to be or not to be)
• varlik bilgisi, varligi arastirir.
  
  (bkz: varlik felsefesi)
• ontolojik bir bakış açısı edinmek amacıyla tüme varmaya çalışmak materyalist bir yöntemdir ve ışığın (foton-emd) sonsuz tek kaynaktan daima tek yöne ilerlediği bir ortamda nafile çabadır. çünkü "bütün parçaların toplamından fazlasıdır". bütünün kendini oluşturan parçaların toplamından fazlası oluşunun ipucu, farklı parçaların uyumundaki ortak iradede kendini gösterir. dolayısıyla parçalardan bütüne ulaşamayız, ancak bütünden parçaların gerçeğini görebiliriz. bu bakış açısı "dıştan içe" yaşama eğilimindeki hayvansal tabiatımıza ters ve zor gelir. oysa şuuru itibariyle "bütün"ün bir nüvesi, küçük bir kopyası olan insan, ancak "içten dışa" bir değerlendirme ve görüşle yaşayarak, tek, bütün ve yegane varlık ile uyumlanabilir.
• felsefenin farkli etkinlik alanlarindan biri.
  
  (bkz: felsefenin alanları)
• bir diyalog:
  
  - ilim, insanın ontolojisiyle doğru orantılıdır. yalancı bir karakterde bilgi yer etmez, arif böyle diyor. kendin hakkında ne kadar cüze sahipsin, aleme de o kadar maliksin. kendini az tanıman, aleme buğz ile sudur eder. hiçbir şey gösterişsiz değildir, diyordu cioran, bir cesedin görünüşü bile. şu debdebeli alemde ruhunun sekinet bulacağı menzil kalbinden nefeslenir. karaktere ne kadar saplandıysan, seni o derece yere sererler. imge bir cüzdür, perdeyi atlayabilene.
  
  > irfansız ilim zehre munkalip olur der bir arif. bir cesedin gösterişinden bile ona sığınmalı o zaman..
  
  - sığınman şeriata göre haktır. gösterişin senin okyanusunda nerede mevzilendiği mühim. tavuskuşu da gösterişlidir aziz, ama o ayaklarının çirkinliğinden hicap eder. bir kilisede bir putun önünde -tanrım, tanrım- diye niyaz edeni düşün bir de, gör o adamın kalbi bir avuc içindedir sanki: küfür ve selamet. doğru diyorsun, irfansız ilim: bala yoğurt katmak gibi, tılsımı bozabilir. burada sen ya da ben derken, daha üst bir zamire vurgu yapıyorum.
  
  > sözcükler mecbur eder. mecburiyetse bir nevi kölelik. susmak zor. susup kalmak, mümkünse de muhayyel el'an. kayıtsızız. müşteki ve serkeş. muhtaciyetimizle baş başbaşayken, muhtariyet iddiası divanelik.. el hafiz !
  
  - hikmetleri, kelimelerin kalbine indiren allah'a hamdolsun... fusus'tan, şeyhu'l-ekber ibn arabi..
• temel sorunu varlık olan felsefi disiplin ve varlık ya da varoluş ile bunların temel kategorilerinin araştırılmasıdır.