su saati

• kum saati'nin sulu versiyonu.^* damla damla cam bölümün diğer kısmına akan su, zamanı belirler. tabii ki bu cam olayının içindeki basınç ona göre^* ayarlanmalıdır...
• (bkz: susayaci)
• roma senatosunda hatiplerin konusma surelerini olcmek icin kullanilirdi.
• eski yunan'da bir fahişenin icadı imiş bu.kadının adı da (şimdi hatırlamamakla birlikte) su saati anlamına gelen bir kelime imiş...bu neşeli ve acar kadın, her müşterisiyle eşit zaman geçirmek için, bir düzenek tasarlamış... büyükçe, tencerevari bir kabın içine su doldurup içine de, tam ortasına ufak bir delik açılmış bir kase koymakta imiş... müşteriyi içeri alınca ,kaseyi tencereye yerleştirirmiş ve bir kaç dakika sonra, kase ağzına kadar su alıp batınca, muhtemelen blob diye bir ses çıkar ve avrat da 'aha da süre doldu' der imiş..
  tarihin ilk su saatinin hikayesi budur bildiğim kadariyle... tıpkı ilk saat gibi bunun da seks için ya da seks dolayısıyla tasarlanmış olması ilginç.
• yunanca da klepsydra
• http://i.imgur.com/orc95.jpg
• gücünü su ile sağlayan saatlere de bu ad verilebilir.
  
  içindeki hazneye su ve biraz limon suyu ekleyince aylarca enerji verecek bir batarya oluşur.
  
  http://www.ebay.com/…ltdomain_0&hash=item3f44f94dfe
• su saatleri güneş saatleri ile birlikte en eski zaman ölçüm yöntemlerinden biridir. ne zaman icat edildiği bilinmemektedir. antik mısır ve babil'de mö 16. yüzyılda kullanıldıkları bilinmektedir. hindistan ve çin gibi dünyanın bazı diğer bölgelerinde de su saati kullanımının antik döneme dayandığı bilinmekte olup bu bölgelerde ilk ortaya çıkış tarihi bilinmemektedir. bazı yazarlar çin'de mö 4000 civarında ortaya çıktığını öne sürmektedir. https://tr.wikipedia.org/wiki/su_saati
• güneş saatleri her kapalı havada zamanı askıya aldığından, daha tutarlı ölçümler yapılmasını sağlayan saatlerdir. ilk su saatinin, mısır’da m.ö. 1500’ lerde gömülen bir firavun mezarında bulunan saat olduğu düşünülüyor. antik yunan' da ise m.ö. 325' ten beri yapıldığı düşünülmekte...
  
  zaman, insanoğlunun hep derin anlamlar yüklediği bir olgu... modern hayatta vakitsizliğin bizi nasıl kıskıvrak yakaladığı düşünülürse, hala aynı önemini sürdürdüğü aşikar... aynı zamanda insanın zamanı anlamlandırma ve ölçme çalışmaları da bir o kadar ilgi çekici...
  
  zamanın koşulları çerçevesinde, hem mühendislik hem de kültür harikası bir saatten bahsetmek istiyorum; el-cezeri' nin filli su saati...13. yy ın ilk dönemlerinde el-cezeri tarafından diyarbakır kralı için yapılmış bir saattir. her yarım saatte bir zamanı söyleyen bu saat; altın çağını yaşayan doğunun, dönemine göre, gelişmiş teknolojisinin göstergesiydi.
  
  saat şöyle bir şey; tık tık;. bu filli su saatinin çalışma mekanizması kadar önemli bir diğer şey, etkilendiği tüm kültürlerin öğelerini içinde barındırmasıdır. bu karmaşık hareketli saat heykeli, hint fili üzerinde bulunan mısır zümrüdüankası, çin ejderleri, iran halısı ve arap kıyafetleri giymiş; hükümdar, katip, seyis gibi figürleri ile tam bir kültür sentezi özelliği de taşımakta...
  
  saatin orjinalinin, bugünün hesaplamalarına göre, bir metreden daha uzun olduğu tahmin ediliyor. temel olarak yunan (arşimet) prensiplerinden yola çıkıp aynı zamanda ghatika olarak bilinen hint kökenli bir mekanizmadan esinlenerek yapılmıştır. saatin zamanlama mekanizması ve diğer sistemleri filin gövdesine yerleştirilmiştir. filin üzerinde oturduğu görülen katip her yarım saatte bir tur atar, bu esnada elindeki kalemle taksimat üzerindeki dakikaları gösterir. kale üzerindeki kadran ise saati... filin üzerindeki kale olay zincirini başlatan 30 tane top içerir. katibin dönmesiyle en tepedeki zümrüdüanka ses çıkararak kendi etrafında bir tur atar, bu esnada kale üzerinde oturan hükümdar elini kaldırır, kolu hareket ettiğinde şahin ortaya çıkar. kaleden gelen top şahinin kafasının arkasından yol alarak gagasından dışarı çıkar, çin ejderi ise şahinin ağzından düşen topu yakalar ve file doğru alçalır. filin üzerindeki seyis, arkasındaki vazoya ejderin ağzındaki topun düşmesiyle kolunu kaldırır ve bu son hareketle çevrim tamamlanır.
  
  özetle bu saatin, dönemin oldukça geniş bir coğrafyadaki kültür ve teknolojisini yansıttığını gönül rahatlığıyla söyleyebiliriz. ne kadar doğru bilmiyorum ama el-cezeri' nin otomata kitabının da rönesans bilim adamlarının arasında elden ele dolaştığı rivayet edilir. batının karanlık döneminde bayrağı elinde taşıyan bu coğrafyanın, bilim ve kültür mirasına sahip çıkamaması ne acı...
• tutarlı ölçümler için romalı siyasilerin meclis konuşmalarına eşlik ederdi. damla damla akan suların zamanı ifade şimdilerde kullanılmamaktadır.