süyüm bike

• süyüm bike aslında bir nogay prensesidir ve kazanlıların isteğiyle kazan tahtına oturan safa geray'ın hanımıdır. onun ölümünden sonra bir süre kazan hanlığını yönetmiştir. ancak 1549 civarında rus baskısından kurtulmak isteyen kazanın içinde bir kesim onu ivan grozniy e vermişlerdir.
  
  onun yönetimi ve hikayesi kazan tatarlarının millî benliğinin resmidir ve kendisi halen daha kazan tatarları arasında hürmetle anılmaktadır. ayrıca bugün kazanda 1552 deki şehrin düşüşünden beri tek ayakta kalan yapıt olan süyüm bike minaresi şehrin sembölüdür...
• (bkz: müfide ferit tek)
• ismi türkiye türkçesine "sevim sultan" olarak çevirilebilir.
• "sultan" sözcüğü türkçe olmadığı için "sevim sultan" olarak çevrilemez. "süyüm bike" dir.
• bu isme sahip bir arakadaşım vardı. süyünbike olarak nüfusa kayıtlıydı.
• kazan türkleri'ne ait büyüleyici bir cır. feryal başel'den dinlenince insanın burnunun direği sızlar doğrusu.
  
  http://www.youtube.com/…pkus86x0zmi&feature=related
  
  sözler;
  
  qazanıma tönnär insä, sine ezläp qarıym kükkä.
  zängär küktä ay monlana, monlana kük söyembikä.
  
  ay monlana zängär küktä, qazan haman sine kötä.
  yazmışıma xuca bulıp, qaytçı, zinhar, söyembikä!
  söyembikä! söyembikä!
  
  sine uylap ütä yazlar, sine uylap közlär citä.
  yanğır bulıp köz yılamıy, sin yılıysın, söyembikä...
  
  ay monlana zängär küktä, qazan haman sine kötä.
  yazmışıma xuca bulıp, qaytçı, zinhar, söyembikä!
  söyembikä! söyembikä!
• (bkz: süyümbike güvenç)
• http://2.bp.blogspot.com/…/s1600/soyembike+blue.jpg
  
  anastasiya buzuneyeva'nın bir yapıtı,syumbike'nin dansı (2010),
  (kazan şehrinin ilk ve son hanbikesi )
• kazan devletinin vaktiyle yöneticisi kadın.
  
  (bike sıfatı -malum- bey kelimesinin müennesidir.)
  
  çıkarcı kazan beylerinin korkunç ivan'la anlaşmaları sonrası rus çarına teslim edilmiştir.
  
  1943 yılında bir dergide, muharrem feyzi togay'ın yazısında adı "sevim bike" olarak geçmektedir.
• oldukça yiğit ve savaşkan bir kadın olduğu anlaşılan soylu bir kadın...
  
  (bkz: nıgıtkı)
  
  "süyüm bike", "süyümbike", "süyün bike", "süyünbike" şeklinde farklı yazılışları olduğu gözlemlenmiştir.
  
  kazan kalesi'ndeki han mescidi'nin minaresi, süyünbike minaresi diye anılır. sebebi de, bu minarenin dibinde süyünbike'nin ağlamış olduğu rivayetidir. kazan kadınları, minarenin dibinde dua eder, dilek dilerler.