yaman dede

• (bkz: affan dede)
• peygamber aşkıyla yanıp tutuşan, aklına o aşk geldiğinde duvar diplerinde ^* o aşkın narıyla gözlerinden alevden damlalar akıtan bir zahid.
  
  mevlananın " dinle çün neyin nasıl şikayet ettiğini, ayrılıkları nasıl dile getirdiğini" beyitinin ateşiyle henüz 13 yaşındayken tutuşmaya başladı. hıristiyan bir rum genciydi ve osmanlının tüm kurumlarıyla birlikte hasta yatağına mahkum edilmeye çalışıldığı, dinin hayattan koparıldığı bir dönemde, gönlünü islama, hz. peygambere, pîr'e kaptırmıştı. yıllar yılı gizli bir mümin olarak yaşadı. 1942 yılında ismini mehmet abdülkadir keçeoğlu olarak değiştirdiğinde hem hanesinde, hem patrikhanede kıyametler koptu. evini terk eder ve zevcesinden ayrılırken “aşkımın bedeli bu yaşananlar. sizler sakın üzülmeyiniz. aşk, ızdırapsız olmaz. size acı vermeye hakkım yok. bu ev ve içindekiler size kalsın. elveda!” dediğinde sırtında yalnızca ceketi vardı.
  şiirler yazdı, yazdığı şiirler bestelendi. 1962 yılında vefaat edene kadar neredeyse her an cezbe halinde yaşadı ve asude baharına öylece ulaştı.
  
  naatı şerifinden;
  
  gönül hûn oldu şevkınden boyandım yâ resûlallâh
  nasıl bilmem bu nîrâna dayandım yâ resûlallâh
  ezel bezminde bir dinmez figândım yâ resûlallâh
  cemâlinle ferah-nâk et, ki yandım yâ resûlallâh
  
  yanan kalbe devâsın sen, bulunmaz bir şifâsın sen
  muazzam bir sehâsın sen, dilersen reh-nümâsın sen
  habîb-i kibriyâsın sen, muhammed mustafâ’sın sen
  cemâlinle ferah-nâk et, ki yandım yâ resûlallâh
  
  gül açmaz, çağlayan akmaz, ilâhî nûrun olmazsa
  söner âlem, nefes kalmaz, felek manzûrun olmazsa
  firâk ağlar, visâl ağlar, ezel mestûrun olmazsa
  cemâlinle ferah-nâk et, ki yandım yâ resûlallâh
  
  erir cânlar o gül-bûy-ı revân-bahşın hevâsından
  güneş titrer, yanar dîdârının, bak, ihtirâsından
  perîşân bir niyâz inler hayâtın müntehâsından
  cemâlinle ferah-nâk et, ki yandım yâ resûlallâh
  
  susuz kalsam, yanan çöllerde cân versem elem duymam
  yanardağlar yanar bağrımda, ummanlardan nem duymam
  alevler yağsa göklerden ve ben messeylesem duymam
  cemâlinle ferah-nâk et, ki yandım yâ resûlallâh
  
  ne devletdir yumup aşkınla göz, râhında cân vermek
  nasîb olmaz mı sultânım haremgâhında cân vermek
  sönerken gözlerim âsân olur âhında cân vermek
  cemâlinle ferah-nâk et, ki yandım yâ resûlallâh
  
  boynu büktüm, perîşânım, bu derdin sende tedbîri
  lebim kavruldu âteşden döner pâyinde tezkîri
  ne dem gönlüm murâd eylerse taltîf eyle kıtmîr’i
  cemâlinle ferah-nâk et, ki yandım yâ resûlallâh
  
  ayrıntılı bilgi almak isteyenler için adres
  http://www.semazen.net/yazar_yazi.php?id=59
• "diyamandi’den kaynaklanan bir ad verilmiştir ona: öğrencilik döneminde öğretmenleri ona “yamandi molla” demektedirler. hayata atılır, “yamandi efendi” olur. yaşı ilerler “yamandi’nin ‘di’sini atarlar. geride “yaman” kalır. mevlevi olduğu için de “dede’yi eklerler böylece “yaman dede” çıkar ortaya. ama o bunu bir türlü kabullenemez: “bana, ‘yanan dede’ veya ‘yanar dede’ deyiniz lütfen. ben yaman adam değilim. yanan adamım ben…” oturur yanmayı istediği münacaatı’nı yazar:"
  
  yak sinemi ateşlere, efgânıma bakma;
  ruhumda yanan âteşe, nîrânıma bakma;
  hiç sönmeyecek aşkıma, îmânıma bakma;
  ağlatma da yak, hâl-i perişânıma bakma.
  
  ağlatma ki âlâmımı tahfîfe de başlar;
  ağlatma, serinletmededir bağrımı yaşlar;
  rahmetme sakın, gerçi dayanmaz buna yaşlar;
  ağlatma da yak, hâl-ı perişanıma bakma.
  
  yaşlar akarak belki uçar zerresi aşkın;
  âteşle yaşar, yaşla değil, yâresi aşkın;
  yanmaktır, efendim, biricik çâresi aşkın;
  ağlatma da yak, hâl-i perişanıma bakma
  
  ayrıntılı bilgi almak isteyenler için adres
  http://www.semazen.net/yazar_yazi.php?id=619
• nasil yanip da kebaba donmusse cigercagizi askinin atesinden, haala kokusu buram buram. (bkz: #9243935)
• karacaahmet mezarlığına, çiçekçi otobüs durağının hemen dibinden girince; oracıkta yatmaktadır.
• 1887 yılında talas'ta doğmuştur. rum'dur.
• yıllardır arar dîdelerim gelmez o cânân
  yıllarca uzaklarda yanan dîde-i giryân
  bir dem görün allah için üftâdene bir an
  göster bana dîdârını gel ey ulu sultan
  *
  senden gelen âvâze-i kudsîye vuruldum
  bir lâhzada yüz bin kere coştum da duruldum
  hasretle döndüm, ne yazık, işte yoruldum
  göster bana dîdârını gel ey ulu sultan
  *
  sordum seni kartallara kıskandılar onlar,
  sordum seni şimşeklere hep yandılar onlar,
  sordum seni ummanlara nâlândılar onlar,
  göster bana dîdârını gel ey ulu sultan
  *
  sultan veled’in pâyine düştüm de geçende
  sordum seni âhım yanarak kalb-i dehende,
  bir kerrecik olsun gelerek hâbıma sen de
  göster bana dîdârını gel ey ulu sultan
  günümüz türkçesiyle
  gözlerim yıllardır arar, gelmez o cânân.
  ağlayan göz yıllardır uzaklarda yanar.
  allah için düşkününe bir an görün.
  güzel yüzünü göster bana ey ulu sultan!
  *
  senden gelen kudsî sese vuruldum.
  bir anda yüz bin kez coştum da duruldum.
  hasretle döndüm, ne yazık, işte yoruldum.
  güzel yüzünü göster bana ey ulu sultan!
  *
  seni kartallara sordum, onlar kıskandılar;
  şimşeklere sordum seni hep yandılar onlar.
  ummanlara sordum seni, inlemekteydiler,
  güzel yüzünü göster bana ey ulu sultan!
  *
  sultan veled’in ayağına düştüm de geçende,
  ağzımın kalbinde âhım yanarak seni sordum.
  bir kerecik olsun uykuma gelerek sende,
  güzel yüzünü göster bana ey ulu sultan.
• asıl adı diyamandi olan, kayseri rumlarından iplik tüccarı yuvan oğlu “afurani’den doğma” bir tasavvuf ehli. böylesine bir aşk duymuş olmasını, kendisini maddeden bu denli soyutlamış olmasını, bizzat maddeyle çepeçevre sarılmış olmamdan sebep, hafzalam almıyor. bu nasıl bir aşk, nasıl bir teslimiyettir?
  
  hikayesi mutlaka okunmalı...
  
  ha bir de şu var, kendisiyle tanışmama vesile oldu, söyleyenlerin^* hakkını da verelim, bir içim su:
  
  https://www.youtube.com/…dxjpvmys2mqu8zz86nanqu5lfj
• "aman lâfzı senin ism-i şerîfinle müsâvîdir
  anınçün âşıkın zikri 'aman'dır yâ resûlûllah"
  
  bestelemişler, kim bilir kaçıncı kez...
  
  https://youtu.be/7audkajescw
• aşağıdaki naat kendisine aittir^*;
  
  gönül hun oldu şevkinden boyandım ya rasûlallah
  nasıl bilmem bu nîrana dayandım ya rasûlallah
  ezel bezminde bir dinmez figandım ya rasûlallah
  cemalinle ferahnak et ki yandım ya rasûlallah
  
  yanan kalbe devasın sen, bulunmaz bir şifasın sen
  muazzam bir sehasın sen, dilersen rehnümasın sen
  habîb-i kibriyasın sen, muhammed mustafa’sın sen
  cemalinle ferahnak et ki yandım ya rasûlallah
  
  gül açmaz çağlayan akmaz, ilâhi nurun olmazsa
  söner âlem, nefes kalmaz, felek manzûrun olmazsa
  firak ağlar,visal ağlar, ezel mestûrun olmazsa
  cemalinle ferahnak et ki yandım ya rasûlallah
  
  erir canlar o gül bûy’i revan bahşın hevasından
  güneş titrer, yanar didarının bak ihtirasından
  perişan bir niyaz inler hayatın müntehasından
  cemalinle ferahnak et ki yandım ya rasûlallah
  
  susuz kalsam, yanan çöllerde can versem elem duymam
  yanardağlar yanar bağrımda, ummanlardan nem duymam
  alevler yağsa göklerden ve ben messeylesem duymam
  cemalinle ferahnak et ki yandım ya rasûlallah
  
  ne devlettir yumup aşkınla göz, rahında can vermek
  nasip olmaz mı sultanım haremgahında can vermek
  sönerken gözlerim asan olur âhında can vermek
  cemalinle ferahnak et ki yandım ya rasûlallah
  
  boyun büktüm, perişanım, bu derdin sende tedbîri
  lebim kavruldu ateşten döner pâyinde tezkîri
  ne dem gönlün murad eylerse taltif eyle kıtmîri
  cemalinle ferahnak et ki yandım ya rasûlallah