özgür demirtaş'ın swap faizi anlatımı

• şurada yer alan müthiş anlatımdır.
  
  son birkaç gündür dolartl kurunda yaşanan aşırı volatil hareketlerin aslında ülke ekonomisine ne kadar ağır bir darbe vurduğunu göstermesi bakımından önemlidir. finansal okur-yazarlığı zayıf bir insanın bile zorlanmadan anlayacağını düşünüyorum.
  çevrenizde dolar düştüğü için sevinen insanlar varsa bu tweetleri okutun. belki okuduktan sonra durumun vehametini daha iyi anlar.
  
  --- spoiler ---
  
  1) londra piyasasında dolar /tl swap faizleri %90 sonra da%200 leri geçti. bu bir çok kişinin dikkatini çekti. malum finansal okur yazarlık seviyesi düşük olunca da bir çok bilgi kirliliği peş peşe geldi. kısaca bu konuda yazacağım. dün de yazdım oradan alıntı ile başlayayım.
  
  2)“elinizde tl varsa onu satıp istediğiniz para birimini alırsınız. bunun için bir faiz ödemeniz gerekmez. ama elinizde tl yoksa onu ödünç almanın bir maliyeti vardır. bu swap faizi tl’si olmayanın tl alıp onu açığa satıp, dolar almasının maliyetidir” demiştim. daha da anlatayım
  
  3) swap demek takas demektir. paranın olmadığı zamanları düşünün, o zaman da takas yapıyorduk. tavuğumuzu verip elma, elmamızı verip tahta alıyorduk vs. bunu da ona benzetin.swap piyasasında iki taraf iki para birimini takaslıyor.bir de long ve short etmek deyimlerini öğrenelim:
  
  4) long etmek bir şeyi satın almak demektir. shortlamak ise elinizde olmayan bir şeyi satmak demektir. elimizde olmayan bir şeyi nasıl satarım diyeceksiniz. elinizde olmayan şeyi satmanız için ödünç almanız gerekir.
  
  5) tabi ödünç almanın bir maliyeti vardır. kimse size malını bedavaya ödünç vermez.
  
  6) biri bir şeyi shortlayacaksa, yani açığa satacaksa onun değerinin düşeceğini düşünüyor demektir. ne yapar? önce o şeyi ödünç alır ve onu açığa satar (diyelim ki 100 liradan sattı), sonra değer kaybedince geri alır (diyelim ki 70 liradan geri aldı).bu işlemden 30 lira kar etti
  
  7) ama bu net karı değildir. çünkü açığa sattığı günden geri aldığı güne kadar geçen süre için kendisine yazan ödünç masrafını vermesi gerekir. 30 lira karından bu faizi düşünce, bir de alım satım masraflarını düşünce geriye net karı kalır.
  
  8) şimdi swap, long ve short etmenin ne olduğunun üzerinden kısaca geçtik. gelelim londra piyasasındaki tl swap faizlerine. bu rakam tl shortlamak yani tl satmak (tlyi de dolar almak için satıyorlar) için tl bulmanın maliyetidir. yani bizim merkezin verdiği faiz falan değildir.
  
  9) peki ne oldu da londra tl swap faizi fırladı? yabancı yatırımcı dolar/tl nin yükseleceğini düşündüğü için tl satıp dolar almak istedi (yani tl short, dolar long olmak istedi). tl’si olmadığı için ne yapması gerekti? londra piyasasından tl bulması gerekti.
  
  10) tl bulmak da oldukça zorlaşmıştı. niye? çünkü londra piyasasına tl sağlayan bankalar tl miktarını kıstılar. niye? çünkü ağustos 2018 deki kanun maddesiyle türkiye’de yerleşik bankaların yurtdışı piyasalara sağlayacakları toplam tl miktarı özsermayelerinin %25i ile kısıtlı idi
  
  11) şimdi yabancı bir yandan tl bulup onu shortlayıp, dolar almak istiyor ama bir yandan da tl bulma ve o tl pozisyonunu taşıma maliyeti yıllık %90 ve %200 lere çıkıyor. o zaman ne yapacak? olan uzun dolar pozisyonunu kapayacak ve bu işe de girmeyecek.
  
  12)yani tl’nin dolar karşısında düşüşüne spekulatif oynayan yabancı yatırımcının canı feci yanmış oldu. ne güzel işte yansın diyebilirsiniz. ama öyle basit değil.basit olsa: sonuna kadar kısarsınız tl arzını, dolar/tl de yere çakılır.ama bunu bir müddet yaparsınız.sonra ne olur?
  
  13)sonra: yabancı yatırımcı, uluslararası swap piyasalarından tl bulma maliyeti fırlayınca elinde türk varlıkları varsa onları satıp tl bulur. yani nolur? borsa’da türk şirketlerine yatırımı varsa onları satar tl bulur ve borsa çakılır.nitekim bu oldu mu? aynen dediğim gibi oldu.
  
  14) borsa satışından sonra elinde türk tahvili varsa onu da satar tl bulmak için. tahvil satınca ne olur, tahvil fiyatı düşer, ucuzlayan tahvillerin faizi artar. peki tahvil faizi de bugün fırladı mı? evet fırladı %18 küsürlerden % 19.53’e çıktı. aynen dediğim gibi oldu.
  
  15) yabancının tl bulma ihtiyacı ve iştahı daha da artarsa elindeki likid olmayan varlıkları da satmaya kadar gider.
  
  kısaca: swap faizlerinin artması tl’yi satıp dolar almak isteyen spekulatif yatırımların önünü kısa vadede kesip işimize yarar ama uzun vadede,tl bulamayan yabancı yatırımcıyı düşman eder, tl’nin itibarını düşürür, borsa ve tahvilimizi sattırır. yeni yatırımcıyı kaçırır. sevgiler
  
  --- spoiler ---
  
  bunun sermaye piyasalarındaki karşılığı olan açığa satış hakkında bilgilendirici bir video:
  hisse senedinin açığa satışı
• (bkz: ünlü oldun el salla)
  
  tanım: özgür demirtaş tarafından paylaşılan anlatım.
• (bkz: bilale anlatır gibi)
• (bkz: #88197102)
  
  ben de aöf işletme mezunu biri olarak beyazıtta silikon tabancası satıyorum senelerdir. bence de özgür demirtaş yanlış konuşmuş. herkes silikon tabancası alsa ekonomimiz büyür. tüm anabilim dalları ve tüm fakülteler arasında en iyi öğretim görevlisi madalyasını da bana vermeleri gerekiyordu.
  
  (bkz: uzmanlar bilmez biz biliriz biz)
• (bkz: #88197102)
  
  bende kimya mezunu biri olarak. sayın özgür hocama katılmıyorum . swap mwap gerek yoktur handikaplı tek maça tl basıp dolar alabilirsiniz. uzun vadede 1.05 lik oranlardan oynarsanız 5 maçtan alıcağınız parayı tek maçtan alırsınız.
  
  sayın her siki bilen arkadaşım sen arizona kertenkelesi gibi turist sikmeye çalışırken adam tutmuş en basit dille anlatmış. senin gelişememiş dünyanda bunlar yanlış önerme olarak kalırsa seviniriz.
  
  edit: çeşmeli bir turizmci olarak.
• araya robot yapmakla ilgili subliminal mesaj ve"r"mediği için halkımızın bıkmadan "o"kuya"b"ildiği tweet fl"o"odu.
  
  "t"ersten oku"y"unc"a" veya aynadan bakınca gizli bir "robot ya"p"ın lan" yazıs"ı" çıkabilir ama önemli değil, özgür demirtaş, hepimizi"n" bir mini-ekonomiste dönüştüğü bu ü"l"kede merak edilen bir konuyu gaa"a"ayet temiz, klas, cici şekilde a"n"latmıştır. ağzına sağlık.
• ekonomi profesörünün büyük ihtimalle bilimsel olarak, kitaba dayalı anlattığı olaydır.
  
  büyük ihtimalle dedim çünkü videoyu izleyecek ortamda değili. özgür hoca ile alakalı başka birşeye değineceğim: hoca işi ve konumu gereği bilgileri kitaba dayalı olarak, bilimsel olarak veriyor haliyle. ama bana göre "kötü" ekomominin sıkıntısının veya çözümünün, ya da "güzel" ekonominin daha büyümesi veya çökmesi bilimsel donelerden daha çok siyasi sebeplerin sonucu olduğuna inanıyorum.
  
  özgür hocanın siyasi eğitimi var mı bilmiyorum ama saha siyaseti yok diye emin konuşabilirim. bu da kesin bir gerçek göründüğü üzere.
  
  yani kısacası kitaba göre konuşmak çok doğru fakat pratikte tutmayabiliyor. siyaset illet bişey maalesef.
• özeti şudur;
  
  - londra tl/usd spekülasyonü yapmak için olmayan tl’yi satmak istedi
  
  - piyasa’da tl talebi olunca borsa/hazine yatırımları tl’ye cevrilip karsilandi
  
  -borsa bu yüzden çakıldı, tahvil faizleri bu yüzden yükseldi
  
  - londra’nın pozisyonu ne zaman kapatacağını ve hacmini bilmiyorum ama umarım daha büyük pozisyon ve hacimle yaptıkları hareketi götlerinde patlatırlar. şu hareketi de sanki “iyi bişeymiş” gibi algılayanlar var. adamlar kumar oynuyor işte ve zarı büyük gelen kazanıyor.
  
  orientation: ldp, agnostic
  alignment: chaotic neutral
• turizm okumuş çük beyinlilerin finansal piyasalar hakkındaki bilgi birikimini gözden geçirmesine sebep olacak anlatımdır. demirtaşı hiç sevmem ancak bu sefer gayet iyi özetlemiş meseleyi.
• keşke sen damat olaydın dedirten anlatımdır.