ikinci grup

• birinci mecliste birinci grup yada daha sonraki adıyla cumhuriyet halk fırkasına muhalefet yapmış içinde hilafetçi düşünceleride barındıran ama bugün bile ilgi çekmesini günümüzün ikinci cumhuriyetçilerininin çok önemsedigi hüseyin avni ulaş gibi simalarıda barındırmasına borçlu olan ne yazıkki 2. meclisle beraber tasfiye edilmiş olan siyasal hareket..
• serbest çağrışım yoluyla (bkz: genelkurmayın sakıncalı gördüğü gruplar)
• nutuk'tan...
  
  "...
  
  efendiler, yeri düşünce bilginize sunmuştum ki, meclis'te kurduğumuz müdafaa-i hukuk grubu , meclis görüşmelerinin iyi gitmesini ve bakanlar kurulu çalışmalarının aksamadan yol almasını sağlama bakımından sonuna kadar yardımcı oidu. fakat bir taraftan da muhalif duygu ve düşüncede olanlar, her gün biraz daha taraftar buldukça, grup'un çalışmasını güçleştirmeye başladılar. muhalefet düşüncesinin ana kaynağı, müdafa-i hukuk grubu tüzüğünün temel maddesindeki ikinci noktaydı. yani hükumet kuruluşunun teşkilât-ı esasiye kanunu'na uygun olarak yapılması meselesi...
  programın ilk maddesinin son fıkrası, duygu ve düşüncelerde tam bir uvuşma sağlanmasına sürekli bir engel olarak kaldı. bu sebeple grup içinde de görüş aynlıkları ve disiplinsizlik baş gösterdi. birtakım kimseler gruptan ayrıldı. aynlanlar dışarıdakilerle birleşerek grubu yıkmaya çok çalıştılar. alınarı tedbirler buna engel oldu. sonunda ikinci grup adıyla yeni bir grup oluştu. bu grubu oluşturanlar, memleketteki anadolu ve rumeli müdafaa-i hukuk cemiyeti'nden ayrılmadıklarını, onun kongrelerde tespit edilen gayelerinin takipçisi bulunduklarını iddia ediyorlardı. ikinci gruba önayak olanlar görünüşte salâhattin ve hüseyin avni bey'lerdi. birinci derecede faaliyet gösteren ve kışkırtanların ise rauf ve kara vasıf bey'ler olduğu anlaşılıyordu.
  
  bu grubun faal ve inatçı üyelerinden olan samsun milletvekili emin bey, son zamanlarda bir vesileyle ankara'ya gelmişti. bütün gerçekleri anlamıştı; kışkırtıcı ve bozguncuları lânetliyordu. bu zat bana şunu anlattı : rauf bey, ikinci grubu kışkırtıyor ve aşırı davranışlara sürüklüyormuş... emin bey, rauf bey'e demiş ki : rauf bey, şu cevabı vermiş:
  
  efendiler, bildiğiniz üzere, o zaman yürürlükte olan kanuna göre, bakanlıklar için, ben meclis'e aday gösterirdim. milletvekilleri gösterdiğim adaya olumlu veya olumsuz oy verirler yahut da çekimser kalırlardı.ikinci grup, benim adaylarımı dikkate almadan, kendi grupları adına ortaya attıkları adaylara, kanuna aykırı olarak oy vermek suretiyle, hükûmetin kurulmasını engellemeye başladılar.
  
  ..."
• tam adı ikinci anadolu ve rumeli mudafaa i hukuk grubu.
  
  birinci dönem tbmm'deki muhalefet grubudur. ilk meclisteki iki temel grup mustafa kemal atatürk'ün önderliğindeki sivil ve asker kökenli mebuslar ile (birinci grup) hüseyin avni ulaş ve celaleddin arif önderliğindeki tüccar ve eşraf temsilcileriydi (ikinci grup). ikinci grup üyeleri merkeziyetçiliğe karşı çıkıyorlardı. ilk mecliste oldukça etkili olan bu grup üyelerinin ikinci dönem tbmm'ye girmeleri engellendi
• ahmet demirel'in arsiv odakli calismalarinda en yetkin bicimde inceledigi grup.
  
  resmi gorusun meseleye ekledigi sosyal boyut, yani sinif eksenli aciklamalar istatistiklere gore ve meclis tartismalarinin temel yogunlasma noktalarina bakildiginda tutmamaktadir. bu zorlama yorumlar muhtemelen birinci grup ve ikinci grubu tanimlarken kullanilan ilerici-gerici, askeri burokrasi-halk kutuplari cevresinde tesekkul eden paradigmayi teyit ettirme ihtiyacindan kaynaklanmaktadir. halbuki istatistikler bir yana o vakitler boyle bir ayrimin olusmasi icin gerekli olan sosyal havuz da gerekli mahiyeti arz etmemektedir. memur, profesyonel ve ciftci-tuccar mebuslar iki gruba yaklasik ayni oranlarda dagilmislardir. din adami orani birinci grup'ta daha yuksektir. asker orani ise ikinci grup'ta daha yuksektir.
  (bkz: birinci meclis'te muhalefet)
• kendilerine karşı uygulanan meclise girme, muhalefet yapma engellemeleri ne yazıkkıi türkiye cumhuriyetinin gelecek yıllarında askerin benimsediği darbeci tutumun temeli olmuştur. temelde misak-ı milli sınırları içinde vatan bir bütündür, bölünemez ve de hakimiyet-i milliye ilkelerini benimsemiş olan grup meclisde şahısların egemenliğine karşı muhalefet tutum sergilemişlerdir.
  asıl dertleri mustafa kemal paşa isminin mecliste baskın olmasıdır. hatta bu nedenledir ki 25 kasım 1922 de milletvekili seçim yasasının değiştirilip bir yerde 5 yıldan daha kısa süre ikamet edenlerin o yerden milletvekili adayı olamamasına ve de t.c. sınırları dışında doğan ya da türk kökenli olmayan (kürt, arnavut,arap gibi) vatandaşların milletvekilliği yapmamalarını istemişlerdir.selanik te doğan ve de savaş nedeniyle beş yıl boyunca tek bir yerde ikamet etmeyen mustafa kemal bu tasarının kendisini hedef aldığını belirtmiştir. her ne kadar önergenin mustafa kemal paşayı hedef alarak hazırlamadıklarını iddia etseler de ikinci grubun o sıralarda yeni bir parti kurma aşamasında olan mustafa kemalin seçilme hakkını elinden almak istediği hüseyin avni nin "meclis isterse mustafa kemal paşa da feda edilsin" sözüyle daha da belirgin hale gelmiştir.
• dünyada ne olup bittiği hakkında fikir sahibi olmak isteyenlerin takip edebileceği, farklı gazete ve görüşlerden de bir çok yazının derlendiği kaliteli internet gazetesi. turunç kösesinde siteyi yöneten çağlar şavkay'in güncel konular hakkındaki yazılarını okuyabilirsiniz.
  
  http://www.ikincigrup.com/
• ikinci grup'a dair en iyi çalışmayı "birinci meclis'te muhalefet" adlı iletişim yayınları'ndan çıkan kitabıyla ahmet demirel yapmıştır. demirel ulaşılabilecek bütün birincil ve ikincil kaynakları taramıştır.
  kitabın girişindeki "türk tarih yazımında birinci ve ikinci gruplar" adlı bölüm memleketin resmi, sınıfsal temele dayanan, islamcı bakış açılarının bir tahlilinin yapıldığı ve bu tahlilden de, özelde ikinci gruba genelde de yakın tarihe bakıştaki yekpare klişelerin, kalıp açıklamaların, sade suya tirit değerlendirmelerin ne kadar boş olduğunu göstermesi açısından çok önemlidir.
  
  kitaptan çıkan ana sonuçları kısaca yazmak gerekirse ikinci grubun bütün amacı mustafa kemal'in kişiliğinde toplanması muhtemel diktatörlük eğilimlerine, kişi tahakkümüne karşı çıkmak olmuştur.
  önce 33 yıl ıı. abdülhamid istibdadında sonra dünyanın ilk tek parti rejimi de denilebilecek ittihat ve terakki yönetiminde inim inim inlemiş bir kuşak için gayet anlaşılır bir karşı çıkıştır bu.
  saltanatçı oldukları ise osmanlı saltanatının kaldırılmasına leyhte oy verdikleri için en kolay çürütülen iddiadır.
  
  grubun sosyal kökenlerini de araştıran demirel ilginç sonuçlara varmıştır; ikinci grub mensupları arasında müftü, müderris, şeyh gibi din adamlarının oranı birinci gruba oranla üçte bir kadardır. yani dinci sayılmaları pek mümkün değildir.
  
  grubun programında üzerinde hassasiyet ile durulan bazı ilkeler şöyle sıralanabilir:
  misak-ı milli dairesinde vahdet ve istiklal-i millinin istihsal ve temini , kavanin-i mevcudenin hakimiyet-i milliye esasına göre tadil ve islahı, hukuk-u umumiyenin masuniyet ve muhteremiyeti.
• (bkz: mehmet akif ersoy)
• çağlar şavkay ve arsen ceyhan tarafından kurulan, ikinci radyo adlı bir de radyoları bulunan bir site.
  http://www.ikincigrup.com/