aristippos

• aristippos, dunyaya sirtini donen bilgin ve filozoflarin aksine 'dunyadan tat almayi akillica bilen bilgin' gorusunun temsilcisidir. aristippos'a gore mutluluk yasamin her alaninda, kucuk seylerden haz alabilme becerisidir. ona gore, mutluluk, bir yaz gunu sularinda oynasip serinledigimiz denizde, golgesinde dinlendigimiz agac golgesindedir. uzanip yildizlari ve gokyuzunu izledigimiz toprakta, ciplak ayakla yurudugumuz cimlerdedir. kana kana ictigimiz suda, istahla yedigimiz yemektedir. anne veya babanin bakisinda ve sevgisindedir. sevgilinin gulusunde ve opusundedir. bir kusun otusunde, suyun sirildamasinda, yagmurun yagmasinda ve gok gumburtusundedir.
• hazcılığın kurucusudur ve ona göre haz veren her şey iyi, acı veren her şey kötüdür. buna göre iyi ile haz özdeştir. başka şeyler ancak hazza araç oldukları derecede istenmeye layıktır. ancak aristippos'un hazzı daha çok anlık hazlardır. bu hazların uzun dönemde zarar vermesi önemli değildir.
  (ör;uyuşturucu maddeler)
  hakkında şöyle iki hikaye de vardır:
  aristippos, kral'dan bir dostunu bağışlamasını istemiş. fakat kral bir türlü kabul etmiyormuş. bunun üzerine aristippos, kral'ın ayaklarına kapanmış arkadaşının bağışlanması için. onun bu davranışını kınayanlara karşı ise şöyle demiş: " ben ne yapayım, adamın kulakları başında değil, ayaklarında."
  
  kral denys, aristippos'a sorar: " neden filozoflar zenginleri ziyaret eder de, zenginler filozofları ziyaret etmez? "
  o da şöyle yanıtlamış: " çünkü filozoflar neye sahip olduklarını bilirler ama zenginler bilmez."
• paraya, konfora olan tutkusuyla diğer sokrates öğrencilerinden ayrılmıştır. para karşılığı ders vermiş, kitap karşılığında ders veren platon'u küçümsemiştir. yerine, zamanına ve adamına göre davranmayı çok iyi bilmiş, her zaman ustaca rol yapabilmiştir. birçok kadınla ilişkiye girmiş, kendisinden hamile kalan kadınların yardım taleplerine kulak tıkamıştır. kendisini suçlayanlara "en iyi şey hazlardan uzak durmak değil, onlara yenik düşmemek ve üstesinden gelmektir" demiştir.
• m.ö. iv. yüzyılda yasayan 'genç aristippos', kyreneli aristippos'un torunuydu. annesi ünlü arete tarafından yetiştirildi, kyrene okulunu devam ettirdi ve eylemsizlik hazzının olumsuzu, eylem hazzının ise en yüksek iyilik olduğunu ileri sürdü. haz öğretisini ilk olarak aristippos'un okuttuğu söylenir.
  
  m.ö. 435 - 366'de yasayan kyrene'li aristippos ise, kyrene okulunun veya hazcılık adı ile tanınan öğretinin kurucusuydu. sokrates'in derslerine devam etti. bu derslerden, sadece, felsefeye pratik bir nitelik vermek gerektiği düşüncesine vardı. hükümdarlara dalkavukluk etmek sanatının ustasıydı. ömrünün bir kısmını sicilya'da dionysios'ların sarayında geçirdiği söylenir; ama hakkında söylenen her şeyin doğru olduğu şüphelidir.
• sokrates'in öğrencilerinden para karşılığı ders veren ilk filozof olup, yazılarından günümüze ulaşanı yoktur. m.ö. ~435-355 arası yaşayan aristippos, hazcı kirene okulu'nun kurucusudur.
  bir sofist olarak da bilinen aristippos'un sokrates'i izleyerek geliştirdiği ve pratiğe dönük ahlak ağırlıklı felsefesine göre yaşamın tek anlamı hazdır. aristippos'a göre, iyi ve mutlu bir yaşam adına acıdan olabildiğince kaçınıp hazzın izini sürmek, insan eylemlerinin ana amacıdır; insan kendi haz arayışını sürdürürken başkalarının haz arayışlarına engel olmamalıdır.
• hadi hadi fazla zamanımız yok üç cümleyle "eğitim şart" mesajı vermem lazım, hadi hadi çabuk çabuk okuyun. şey evet şey, bir gün bu aristippos ve adamları gemiyle giderken kazaya uğramışlar, tam bir kaza, gemi enkâza dönmüş, çizgi filmlerde falan olduğu gibi gemiden arta kalan tahtalara, eşyalara falan tutunmuşlar, sonra hemen yüze yüze karaya çıkmışlar. kara rodos adasıymış, aristippos adamlarıyla bitkin bitkin sürünürken birden sahilde, kumların üzerinde geometrik şekiller görmüş ve adamlarına dönerek "evet... beyler hadi kendinizi toplayın, neşelenin insanlığın izlerini görüyorum!" demiş. sonra ilmiyle, irfanıyla burada yaşayan hümanist ve bilgili rodoslulardan yaşamlarını sürdürmelerini sağlayacak materyalleri edinebilmişler, sözün özü eğitim şart.
• hem sokratin hem de sofistlerin etkilerini gorebilecegimiz bu filozof kirene okulunun kurucusudur.. bu filozof bey icin en yuksek deger, icten bagimsizliktir.. peki nedir icten bagimsizlik denen hede, sudur: varsillik, efendime soyleyim mevki makam gibi siradan insanlar icin onemli olan degerlerden kendini kurtararak ruh erincine ulasan insan icten bagimsizdir.. icten yanmali motorlarla karistirilmamasi lazim gelir.. icten bagimsiz insan artik dogru yasamaktadir yani bilge kisi olmustur.. bilge kisi olmanin yolu, yokluklar ve sikintilar (sıkıntılar) icinden gecmekten degil, yasamdan akillica tad almasini bilmekten gecer.. bu yuzden bkz hedonizm diye entry girilir..
• mö. 400’lü yıllarda yaşamış bir yunanlı filozoftur. sokrates’in öğrencilerindendir. felsefede kayruvaniye olarak bilinen ekolün kurucusudur.
• kirene okulunun kurucusu, sokrates'in izinden giden filozof.
  
  "aristippos’un ortaya koyduğu argümanların çoğu, diğer kireneliler tarafından da benimsenmiştir. aristippos, hocası sokrates gibi “iyi nedir?” sorusunun cevabını aramaktaydı. daha önceki bölümlerde anlatıldığı gibi sokrates için iyi olan mutluluktu. bu mutluluğa ulaşmak için erdemli olmak gerekirdi. erdemli olabilmenin en önemli koşulu ise bilgili olmaktı. oysa aristippos, iyi olanı haz (hedone) olarak görür. insan doğduğundan beri zevk aldığı şeylerin peşinde koşar. ona zevk veren hazlar yaşamın en önemli nedenidir. haz duyabildiğimiz zaman gerçek anlamda mutlu oluruz. işte aristippos’ta bundan yola çıkarak, hazların önemini vurgulamıştır."
  detay
• (bkz: hedonizm)