casablanca

• "i wish i didn't love you so much"^*
  
  romantizmden arınmış biri olsanız bile aklınıza getirdikleriyle gecenin rengini değiştirebilir.
• aşkı mücadeleye feda edişi konu alan dolu dolu bir film.
• aşkın, bakışların, hüzünlerin, gelgitlerin, savaşın, haksızlıkların, boşvermişliklerin, direnmenin, dostun, düşmanın iç içe geçtiği muhteşem bir film... çok iyi film... çok çok iyi film... her şey, insanın gözüne sokulmadan alttan alta akıyor. aşk da, sosyal hayat da, politika da...
  günün ortasında izlenen bir film ancak bu kadar iyi hissettirebilir insana kendini. iyi bir sanat eseriyle karşılaşmanın güzelliği, yaşanan tüm duygulara eklenince bir başka güzel oluyor her şey.
• casablanca filmi, bu projeye dahil olmuş ekip için cehennemden gönderilmiş bir proje idi. o dönemde, warner brothers şirketini yöneten jack warner, casablanca filminin büyük bir fiyasko ile sonuçlanacağını söylerken, filmin aktörleri ise proje sürecinin işkenceden farklı olmadığını anlatıyordu herkese.
  
  casablanca projesi, warner brothers şirketinde yapımcı olarak çalışan hal wallis’in “everybody comes to rick’s” adlı bir senaryoyu 20 bin dolara alması ile başladı. hal wallis, bu tiyatro oyununu, film haline getirmek için hemen çalışmalara başladı. wallis, ben-hur filminin yönetmeni olarak tanıdığımız william wyler’i yönetmen olarak projeye dahil etmek istiyordu ama anlaşamadılar. böylece, wallis, macar bir yönetmen ile anlaştı: michael curtiz.
  
  tiyatro oyununu, filme adapte etmek için, wallis, harika diyalog yazım sitili ile iyi bilinen julius ve philip epstein ikizlerine bu işi verdi fakat epstein kardeşler, senaryonun 3’de birini yazıp, başka bir proje için işi bırakmak zorunda kaldı. wallis, bir dolu yazarı projeyi bitirmeleri için işe aldı.
  
  bütün bu talihsizlikler içinde, sıra aktör seçimine geldi. hal wallis, o dönemin en meşhur kadın oyuncularından biri olan ann sheridan’i istiyordu ama onunla da anlaşamadılar. bu nedenle, ismi daha duyulmamış aktris ıngrid bergman ile anlaştı. bütün bunlar olurken, hal wallis, jack warner ile kimin başrolde oynayacağı tartışması içindeydi. warner, rick rolünü oynaması için george raft’i istiyordu. wallis ise humphrey bogart’in başrolü oynaması için ısrarlıydı. wallis, bu tartışmayı kazanan kişi oldu.
  
  humprey bogart ve ıngrid bergman, film setinde, öğle yemeği molalarında, bu projeden nasıl çıkabilecekleri konusunda birbirlerine akıl veriyorlardı. onlara göre, filmin konusu inandırıcı; diyaloglar ise ilham verici değildi. hatta rezil olmamak için, film galasına bile katılmamayı düşündüler.
  
  film çekimi devam ettiği halde, film setine her gün yeni senaryo sayfaları gönderiliyordu. filmin belirli bir sonu yoktu ve bu nedenle, hal wallis, iki değişik son çekmeye karar verdi. ilkini çektiler ve film çekimlerine son verdiler. diğer alternatif sonu çekmemelerinin nedeni, ilk çekimde çıkan sonucu beğendikleri için değil, film için ayrılan bütçenin bitmesi nedeniyleydi.
  
  max steiner, filmin müziklerini yazan kişiydi. max steiner, film çekimlerinin son günü, herkesin çok iyi bildiği, filmin en popüler şarkısı olan “as time goes by” şarkısından nefret ettiğini ve başka bir şarkı ile değiştirmek istediğini söyledi. wallis, bu teklifi kabul etti. bugün herkesin çok iyi bildiği, filmin en meşhur sahnesini yeniden çekmek için ıngrid bergram ile temasa geçtiklerinde bunun çok geç olduğunu anladılar çünkü, bergman, başka bir film projesi için saçlarını çok kısa kesmişti. istemedikleri halde, filmin konusu içinde büyük bir yer kaplayan bu şarkı ile devam etmek zorunda kaldılar.
  
  kimsenin, ona ve filme inanmaması, her şeyin planlanmayan bir şekilde gitmesi, istediği yönetmene, aktriste sahip olamaması, senaryonun apar topar yazılması ve istenilen yazarların işi bitirmemesi, set içindeki engeller, bütçe yetersizliği gibi daha bir çok şey, hal wallis’in vizyonundan ve projeye olan inancından hiçbir şey kaybettirmedi. bu proje, onun itibarini zedeleyebilecek büyük bir riskti.
  
  oscar adayları açıklandığında, casablanca, 8 kategoride oscar adayı gösterildi. 1942 oscar gecesi, 3 büyük oscar’ı kazandı: en iyi film, en iyi yönetmen ve en iyi senaryo. o günden bu güne, casablanca, gelmiş geçmiş en iyi filmler arasında yer alır. ve bu başarı, hal wallis’in aldığı risk sonucu gerçeklesen bir başarıdır.
• bence filmi özetleyen ne güzel repliklerden birisidir;
  
  i remember every detail. the germans wore gray, you wore blue...
  
  (bkz: bırak gitsin dönerse senindir) başlığına çok güzel bir cevap.
• bi klasik, bi başyapıt.
  ama beni en çok güldüren sahne; bizim esas oğlan rick barda içki doldurur kendine,
  onu gören ezik abla gelir yanına ağlak bi şekilde,
  "dün gece nerdeydin?" der. bizim rick yüzüne bile bakmadan yapıştırır alnına cevabı, en coolundan,
  "üzerinden çok zaman geçti, hatırlamıyorum."
  adamın paçadan karizma akar vaziyette, onu reddetmesi, itin gutine sokması pek hoşuma gitmişti.
  yine aklıma geldi bak.
• ne varsa o dönemlerde varmış arkadaş.humphrey bogart'ı the maltese falcon'da tanımıştım.peter lorre ile birlikte.bu adam aktör olmak için doğmuş ya.gerçekten.kalbi var ama hiç belli etmiyor.bu rollerin hakkından çok iyi bir şekilde geliyor.ıngrid bergman zaten efsaneydi.uzun zamandır bu kadar güzel bir kadın gördüğümü hatırlamıyorum.peter lorre keşke biraz daha fazla oynasaydı.çok iyi bir oyuncu.filme gelince, şunu içtenlikle söyleyebilirim.filmden kalite akıyordu.oyunculuk,senaryo aşırı iyiydi.bu filmi izlemeyenin hayatında sürekli eksik bir şey olur.benim için hiçbir zaman eskimeyecek film.son olarak, adamsın rick !
• hayatıma yön vermiş şehir.
  
  biraz hüzün ve pişmanlıklarla dolu.
  
  içinde aşkın da olduğu, en imkansızından!
• 2. dünya savasi döneminde hastalık derecesinde olan insan ilişkilerini anlatan film.
  filmin 1940li yollarda çekilmiş olması sebebiyle siyah beyaz olması, savas dönemini anlatmasi ve muhteşem oyunculuklar ilgimi çeken kisimlardir.
  ozellikle rick'in performansı beni benden almis, adeta o yillara beni götürmüştür.
• son sahnesine runaway jury filminde de gönderme yapılan -bu çok iyi bir arkadaşlığın başlangıcı olacak- film.