george edward moore

• etik felsefesi alanında pek sağlam argümanları olan analitik ya da metaetiğin en önemli isimlerindendir. principia ethica isimli eserinin dilimize kazandırılmamış olması ülkemiz adına büyük bir eksikliktir.
  
  kendisi etik felsefesindeki realizm temelli görüşleriyle nam salmıştır. etik realizm, kısacası fâilden yahut bireyden bağımsız olarak ahlâkî nosyonların var olduğunu savunur. aynı zamanda ahlâkın unsurları eyleyen kişilerden bağımsız olduğu için tamamen nesnel bir yapıya sahiptirler.
  
  moore ağabeyimiz, etik felsefesinde teori geliştirenlerin büyük bir yanlışını ortaya koyarak işe başlar. birçok filozof ahlâki yasalar, ödevler, erdemler geliştirirken ahlâkın dayandığı nosyonu yani ''iyi''yi açıklamayı unutmuştur.
  
  ona göre, bir teorinin geçerlik kazanması dayandığı argümanın ne olduğunun bilinmesiyle mümkündür. oysa etik alanında ''iyi'' nedir sorusunun adam akıllı bir cevabı yoktur. moore, bu düşüncesinden hareketle ''iyi'' kavramını açıklamaya çalışır. o, iyi'nin aslında kendinde şey olduğu, başka bir şey aracılığıyla kavranamayacağını belirterek doğalcılık karşıtı bir tutum sergiler.
  
  dilimize tercüme edilmemiş pek muhteşem eseri principia ethica'sında şöyle söyler:
  
  ''iyinin tanımını yine kendisiyle açıklamak gerekir.''
  
  ona göre; iyi, terimi o kadar basit bir düzeydedir ki herhangi diğer şeyleri içermediğinden dolayısıyla analiz edilemediğinde tanımının yapılması da mümkün değildir. belki onun için ancak ''istenilen, övgüye değer şey'' diyebiliriz.
  
  pekâla insanlar iyi olan şeyleri nasıl bilebilirler o hâlde?
  
  moore, burada sezgiye başvurur fakat burada dikkat edilmesi gereken şey buradaki sezginin gizemli, ezoterik bir sezgi değil entelektüel anlayışa dayalı olmasıdır. insan, iyinin, iyi olduğunu zihinsel olarak idrak edebilir kapasitededir, der kendileri.
  
  kitabında renk örneğini vererek ''sarı'' nasıl bir basit kavramsa iyi de öyledir der. âmâ birine sarının nasıl bir şey olduğunu anlatamazsak, kendimize de iyinin ne olduğunu açıklayamayız.
  
  velhâsıl-ı kelam, moore'a iyi nedir diye soracak olursanız size cevabı şudur efendim:
  
  iyi, iyidir evlat.