bitcoin

• abd tarafından yaptırım uygulanan bir ülkeye yapılan 10 milyon amerikan dolarının üzerinde bir değerdeki bitcoin transferini ilgili yaptırımları ihlâl olarak ele alan abd adalet bakanlığınca başlatılan soruşturma ve hazırlanan suç duyurusu; alışılmışın dışında bir karar ile kabul edilirken; bu durum, bitcoin özelinde sanal varlıkların anonimliği ve işlemlerinin izlenebilirliği hakkındaki soru işaretlerini de beraberinde getirdi.
  
  haritada bitcoin’i temsil eden bir madeni parayla birlikte abd tarafından yaptırım uygulanan rusya görülüyor.
  
  bir abd vatandaşı tarafından; abd’nin kara listesinde bulunan bir ülkeye 10.000.000,00 $ üzerinde bir değerdeki bitcoin’in transfer edilmesini ilgili yaptırımların ihlâli olarak ele alan birleşik devletler adalet bakanlığınca başlatılan soruşturma ve bulunulan suç duyurusu; kolumbiya bölge mahkemesi sulh ceza hâkimi zia m. faruqıi tarafından verilen 13.05.2022 gün ve 22-mj-067-zmf sayılı karar ile kabul edildi.
  
  sanığın, yaptırımları ihlâl iddiasına konu olan fiilleri
  
  kararın arka planında özetle; devam eden yargılamadaki gizlilik kararı sebebiyle ismi açıklanmayan bir abd vatandaşı olan sanığın:
  
  1. abd tarafından kapsamlı bir biçimde ancak gizlilik kararı sebebiyle ismi açıklanmayan ve yaptırım uygulanan ilgili ülkede bulunan bir çevrim içi para transferi platformunu — bundan sonra ödemeler platformu olarak anılacaktır. — işletebilmek için abd’de kayıtlı bir ıp adresini kullandığı,
  
  2. bunun için abd’de kurduğu paravan bir şirket üzerinden finansal işlemlerde bulunduğu,
  
  3. yaptırım uygulanan ülkede işlettiği ödemeler platformu üzerinden; izi sürülemediği iddia edilen kripto para transferleri de dahil olmak üzere abd yaptırımlarından kaçınmak isteyen kişilere finansal hizmet verdiği yönünde reklamlarda bulunduğu,
  
  4. bu sebeple ödemeler platformu için ilgili paravan şirket yoluyla yasal alan adları satın alarak muvazaalı işlemlerde bulunduğu,
  
  5. ayrıca yine ödemeler platformu ile bağlantılı olan abd merkezli başka bir finansal kuruluş üzerinden ödemeler platformu müşterileri için yaptırım uygulanan ilgili ülkeye binlerce amerikan doları değerinde para transferi yaptığı ve
  
  6. abd merkezli bir kripto para borsasında kişisel bilgileriyle bir hesap açarak olağan bitcoin alım — satımları yaptığı ve yanı sıra bu hesabından yaptırım uygulanan ülke merkezli bir kripto para borsasında bulunan iki farklı hesaba, ödemeler platformu müşterileri için 10.000.000,00 amerikan dolarının üzerinde bir değere sahip bitcoin transferi yaptığı
  
  ve tüm bu fiilleri itibariyle abd’nin yaptırıma ilişkin olarak yürürlükte bulunan hükümlerini ihlâl ettiği ve birleşik devletleri dolandırma suçunu işlediği iddiasıyla abd adalet bakanlığınca başlatılan soruşturma ve hazırlanan suç duyurusunun, sanığın üstüne isnat edilen fiilleri işlediğine dair mahkemede muhtemel ve geçerli bir sebebin var olduğuna dair kanaatin oluşması itibariyle kabul edildiği vurgulanmıştır.
  
  yaptırım hükümleri ile kripto para birimi ve işlemlerinin yaptırımlar kapsamında olup olmadığı sorunsalı
  
  kararın gerekçesinde ise öncelikle yaptırımların arka planı ele alınarak; “abd hazine bakanlığı yabancı varlıkların kontrolü bürosunun — ofac” yaptırıma ilişkin mevzuatı yürürlüğe koyma ve uygulama yetkisine sahip olduğuna işaret edilmiştir. buna göre mal, hizmet ve teknolojiye ilişkin dolaylı ya da dolaysız tüm ithalat, ihracat ve yeniden ihracat işlemlerinin ofac’tan alınacak bir ruhsata bağlı olduğu belirtilerek yaptırım hükümlerinin sayılan iş ve işlemlere ayrım yapılmaksızın uygulanacağı ortaya koyulmuştur.
  
  devamında ise yasal para birimlerine ilişkin yaptırım hükümlerinin; blok zincir bazlı kripto para birimleri, sanal varlıklar ve bunlara ilişkin işlemlere uygulanıp uygulanmayacağının, temel hukuki sorun olduğu ortaya koyularak ofac’ın 2021 ekim’de yayımladığı “sanal varlık endüstrisi için yaptırımlara uygunluk rehberinin” giriş bölümünün ikinci paragrafının birinci cümlesi olan:
  
  “… yaptırıma ilişkin hükümler, geleneksel yasal para birimleri ile sanal varlıklara eşit şekilde uygulanır. …”
  
  şeklindeki açık hükmü uyarınca yaptırımlara ilişkin mevzuatın işbu olaya da uygulanabileceği belirtilerek yargılamanın hukuki dayanağı açıklanmıştır. bununla birlikte abd adalet bakanlığının; ofac tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikleri ihlâl ettikleri sürece tüm gerçek ve tüzel kişilerin bütün sanal varlık işlemleri hakkında soruşturma başlatabileceği ortaya koyulmuştur.
  
  her ne kadar işbu karara konu olay bir kripto para birimi olan bitcoin transferine ilişkin olsa da hem kararda hem de ofac’ın ilgili rehberinde “cryptocurrencies — kripto para birimleri” yerine “virtual currencies — sanal varlıklar” tabiri kullanılarak hukuki kapsam daha geniş tutulmuştur. bu itibarla muhtemel nft ve başka sanal varlıkların alım — satımlarının da yaptırım çemberinde tutulması sağlanmaya çalışılmıştır.
  
  yanı sıra ismi açıklanmayan sanık; aleyhine isnat edilen yaptırımları deldiği iddiasını inkâr etmeyip bilakis yaptırımları temel olarak bitcoin transferi yoluyla ihlâl ettiği için gurur duyduğuna yönelik bir beyanda bulunmuş ve bu transferleri abd tarafından yaptırım uygulanan bir ülkeye yaptığını bildiğini ifade etmiştir.
  
  bıtcoın’in anonimliği ile işlemlerin ve işlemi yapan kişilerin takip ve tespit edilip edilemeyeceği sorunsalı
  
  bitcoin; blok zincir teknolojisi ile sahip olduğu merkeziyetsiz yapıyı aynı anda hem şeffaflık hem de güvenilirlik özellikleriyle sürdürüyor. zira her ne kadar açıkları olsa da her işlem zincirin halkalarına eklenerek sistemdeki diğer aktörler tarafından şeffaf bir biçimde tüm yönleriyle görülebiliyor ve doğrulanıyor. ve fakat gizlilik uyarınca ise işlemi yapan kişilerin gerçek hayatta sahip oldukları kimlik bilgileri değil dijital imzalarıyla işlem yürüttükleri dijital hesapları yer alıyor.
  
  resimde ilgili çift görülüyor.
  
  2016 ağustos ayında hong kong merkezli bir kripto para borsası olan bitfinex’te kayıtlı birçok hesaptan o zamanki değeri 72 milyon amerikan doları olan 119.756 adet bitcoin’in çalınması üzerine abd tarafından başlatılan soruşturmada sürdürülen neredeyse altı yıllık çalışmanın sonucunda 2022 şubat ayında abd’nin manhattan bölgesinde yaşayan ılya lichtenstein ve heather r. morgan çiftinin işbu fiili gerçekleştirdiği tespit edilerek değeri 3.6 milyar amerikan dolarına ulaşan bitcoin’e el koyulmuştur. çift ise kara para aklama ve birleşik devletleri dolandırma suç isnadıyla gözaltına alınmıştır.
  
  resimde el konulan bitcoin’e ilişkin olarak yahoo finance! üzerinden bir haber yer alıyor.
  
  olay üzerine blok zincir teknolojisi uzmanı dr. steven gordon tarafından ise işlemi yapan kişi bilgilerine ulaşılmasına dair en pratik yöntemin ilgili kripto paranın bir yerde geleneksel bir para birimine çevrilme ihtiyacının doğması ve kripto para borsalarının kullanıcılarının resmi bilgileriyle kayıt olmaları hususundaki oldukça detaycı yapılarının bunu sağladığı kaydedilmiştir.
  
  ancak el salvador ve orta afrika cumhuriyeti gibi bitcoin’i hukuken rezerv para birimi ve yasal ödeme aracı olarak kabul eden ülkelerde bu işlem ve işlemi yapan kişilerin takip ve tespitinin yapılamayacağı yahut abd’den farklı olarak çok daha fazla zorlanılacağı aşikârdır.
  
  bitfinex olayına benzer bir biçimde işbu yargılamada da; abd adalet bakanlığınca ilgili kripto para borsa hesabı, e — posta yazışmaları, banka hesap bilgileri ve ilgili paravan şirket kayıtlarının ilgili kurum ve kuruluşlardan celp edilmesiyle sanığın kimlik bilgilerine ulaşılmıştır.
  
  kararın “hukuki tahlil” bölümünün ilk paragrafının son cümlesinde de ironik bir biçimde bitcoin’in anonim bir yapıya sahip olmadığına ilişkin gerçekle yüzleşmekten kaçındığı belirtilmiştir.
  
  kararın politik ve ekonomik niteliği
  
  resimde bitcoin ile geleneksel para birimlerinin savaşı tasvir ediliyor.
  
  kararın; adeta merkeziyetsiz para birimlerinin geleneksel finans sistemi ve araçlarına karşı bulunduğu tehdit pozisyonuna karşı korumacı, sert ve duygusal bir parmak sallama niteliğinde olduğu açıkça görülebiliyor. zira “sonuç” bölümünde saturday night live adlı komedi programına yapılan bir atıfla:
  
  1. sanal varlıklar izlenemez varlıklar mıdır? yanlış.
  2. yaptırım hükümleri sanal varlıklara uygulanamaz hükümler midir? yanlış.
  
  şeklinde bir ifade tarzı tercih edilmesi de ilgili tavrı güçlendiriyor.
  
  #137702450 - #137702450