osmanlı mimarisi

• osmanlılar döneminde gelişmiş olan türk mimarlığıdır. osmanlı mimarisi bir imparatorluk mimarisi olarak imparatorluğun, viyana kapılarından arap yarımadası'na, kırım'dan kuzey afrika'ya kadar yayılan topraklarında çeşitli ürünler vermiştir.
  
  dört ana döneme ayrılır:
  
  a. bursa dönemi veya ilk osmanlı üslubu (1325-1501), osmanlıların bağımsız bir devlet kurarak iznik ve bursa'da yapılar yapmaya başlamalarından istanbul'da beyazıt camisi'nin yapımına dek süren dönem.
  
  b. klasik dönem veya yüksek devir üslubu (1501-1703), beyazıt camisinin yapılmasından iii. ahmet zamanına kadar süren dönem. osmanlı mimarlığının en olgun çağı olan bu dönemin en ünlü mimarları sinan, mehmet ağa ve davut ağa, en ünlü yapıları ise ii. beyazıt camisi (1501-1505), şehzade camisi (1548), süleymaniye camisi (1549-1552), edirnekapı'daki mihrimah camisi (1555), edirne'deki sultan selim camisi (1574), eminönü'ndeki sokullu mehmet paşa camisi (1572), sultanahmet camisi (1609-1616), yeni cami (veya valide camisi) (1597-1663)dir.
  
  c. avrupa etkisi altındaki dönem: (1703-1874), bu dönem, iii. ahmet zamanından l. mahmut zamanına kadar uzananlâle devri'ni (1703-1730), barok üslubunu (1730-1845), ampir üslubunu (1854-1875), seçmeci akımları (1875-1910) kapsar.
  
  d. yeni klasik türk üslubu, birinci ulusal mimari (1910'dan cumhuriyetin ilk yıllarına kadar)^* başlangıçta selçuklu sanatından esinlenen osmanlı mimarisinde dinsel ve sosyal yapılar önem kazanmışlardır. vakıf örgütünün kurulması ise imparatorluğun her yanında bayındırlık çalışmalarına hız vermiştir. istanbul'un fethine kadar selçuklu geleneğini izler. külliyelere verilen önem evlerde görülmez.
  son döneme kadar rasyonel bir mimari niteliğinde olup süsten, gösterişten kaçınılmış, mimarlık, gereksinmelere uydurulmuştur.
  
  (bkz: türk mimarisi)