sri lanka

• şimdi şöyle başlayayım. bu yazdıklarımın çoğunu bertelsmann'ın 1993 tarihli bugünkü dünyamız ansiklopedisinden derledim.
  
  intro:
  bir ada ülke olan sri lanka güneydoğu asya'da hindistan'ın güney ucunda bulunur: http://www.postimage.org/image.php?v=pq18yum9
  
  ülkenin daha detaylı bir haritası için: http://www.monitorking.com/pics/sri_lanka_map.jpg
  
  sri lanka «eski seylan; arap kaynaklarına göre serendib» efsanelere göre âdem peygamberin cennetten kovulduktan sonra indiği yerdir ve hakkında daha birçok efsane vardır. adam's peak hakkında bu inanışın nedeni aslında adada bulunan dev boyutlu bir ayak izidir. buradan buyrun: http://www.sacredsites.com/…monk-venerating-500.jpg
  
  tarih:
  neyse efendim, bu efsanelerden birine göre, hindistan'dan gelen prens vijaya, yanında 700 adamıyla buddha'nın öldüğü gün sri lanka kıyılarına çıkmış^* ve ülkenin ilk krallığını kurmuştur.
  efsaneler bir yana, seylan adasına m.ö. 800'e doğru guceratlı hinduların kitleler halinde göçtükleri kesindir. 1500 yılı aşkın bir süre ülkenin başkenti ve seylan buddha'cılığının merkezi olan anuradhapura, 11. yüzyılda hindistan'daki çola krallığından gelen tamiller tarafından işgal edilmiş ve başkent polonnaruva kurulmuş, 12. yüzyılda ülkede kurulan pithi krallığı adanın büyük bölümünü ele geçirmiş, hâtta egemenliğini birmanya'nın^* aşağı kesimi ile hindistan'nın güney kesimine de yaymış, bu arada birçok saray, tapınak,^* manastır ve buddha heykeli yapılmıştır.
  
  ülke 1505-1658 yılları arasında portekiz, 1658-1796 arasında hollanda ve 1796-1948 arasında ingiliz egemenliğinde kalmıştır. bu dönemde portekiz ve hollandalılar değerli tunç yataklarını işletmekle ve tarçın ticaretiyle yetinmişler fakat ingilizler büyük tarım işletmeleri kurmuşlar ve çay, kauçuk ve baharat üretiminde uzmanlaşmışlar, ülkeyi ayrıca uzakdoğu ve avustralya arasında bir nevi liman olarak kullanmışlardır.
  
  yakın geçmiş:
  1817 ve 1848'deki yerli ayaklanmalarına karşın 1948'e kadar bir ingiliz sömürgesi olarak kalan, o tarihte bağımsızlık kazanarak commonwealth üyesi bir devlet olarak örgütlenen ülke, önce senanayake, sonra bandanaraike ailelerinin üyeleri tarafından yönetilip, 1972'de ingiltere'yle bütün bağlarını kopartarak bir cumhuriyet olarak yeniden örgütlendi ve dudley senanayake cumhurbaşkanlığına seçilirken, ülkenin adı da seylan'dan sri lanka'ya çevrildi. 1978 yılında yapılan anayasa değişikliği ile başkanlık tipi bir rejim kurulmuştur. 1979 seçimlerinin ardından eski başbakan sirimavo bandanaraike ve hükümetinin üyeleri, özgürlük partisi'nce parlamentodan çıkarıldı. cumhurbaşkanlığına seçilen jayawardene'nin önderliğinde abd ve batı ülkeleriyle ilişkiler geliştirilirken, sscb ile ilişkiler de korundu. bu arada adanın kuzey kesmine özerklik tanınmasını isteyen tamil azınlığın gerilla hareketi eylemlerini gün geçtikte şiddetlendirmeye başladı ve bunun sonucunda gerçek bir iç savaş ortaya çıktı. 1987'den sonra hindistan tarafından askeri olarak da desteklenen tamillerin eylemleri bastırılamadı. aralık 1988'de seçilen r. predamasa, hindistan'da öldürülen rajiv gandhi'nin yerine gelen vishwanath pratap singh'le anlaşarak ülkesindeki hint birliklerinin geri çekilmesini sağladı ve tamillerle bir ateşkes imzaladı. tarih mart 1990... (fakat burada benim bir kafa karışıklığım söz konusu. çünkü r. gandhi 1991'de öldürülmüş fakat mart 1990'dan önce v.p. singh'le anlaşılıyor. tarihlerde bir tutarsızlık var gibi...) ancak çatışmalar haziran 1990'da yeniden büyük bir hızla başladı ve başkan premadasa, 1 mayıs 1993'te, 1 mayıs'ı kutlama törenleri esnasında bombalı suikast sonucu öldürüldü. buradan sonra bayrağı biraz wikipedia'ya devrediyorum.
  halen devam etmekte olan iç savaş esnasında 1983'ten beri resmî olarak öldüğü bildirilen kişi sayısı 70000. bunun sonucunda tamil kaplanları olarak bilinen örgüt şu an 32 ülkede terörist olarak kabul edilmiş durumdadır. aslında 2001'de üçünü kez ateşkes ilan edildi ve 2005'e kadar sürdü fakat bu tarihte çatışmalar tekrar başladı. 2006'da hükümet bir takım sert tedbirler alarak tamilleri ülkenin doğusundan tamamen temizlemeyi başardı. (yalnız tamil kaplanları da tam pezevenkmiş. ateşkesler sırasında kaplanlar anlaşmayı 10000 defadan fazla bozmuş.)
  
  ekonomi:
  sri lanka'dan nüfusun yarısından biraz fazlası tarımdan geçinmektedir. temel besin maddesi ise işlenen topraklarında büyük bir kısmını oluşturan pirinçtir. ticarete yönelik tarım ürünlerinin başlıcaları ise çay, kauçuk ve hindistancevizi sayılabilir. yeraltı gelir kaynaklarının az miktarda değerli taş, grafit, kaolin, ve ilmenit çıkarımıyla sınırlı olduğu ülkede sanayi, dokuma, çimento ve besin sanayisi fabrikaları ile sınırlıdır.
  
  resmi adı: sri lanka demokratik sosyalist cumhuriyeti
  başkent: colombo (değişmiş efendim bu. artık sri jayawardenapura-kotte imiş. mis gibi başkenti değiştiren zihniyeti kınıyorum. nasıl diyeceğim ben yeni başkentin adını lan?)
  yüzölçümü: 65610 km²
  en yüksek nokta: pidurutalagala
  önemli akarsular: mahaveli, kala, aruvi
  yönetim biçimi: başkanlık sistemi ve parlamenter sistem karışımı. devlet başkanı aynı zamanda başbakan, ve genelkurmay başkanıdır. (allah diyoruz biz ona) (wiki)
  yönetim birimleri: 9 il, 25 yönetim bölümü (güncel)
  yasama gücü: 6 yıl için seçilen 225 üyeli parlamento (güncel)
  nüfus: 21,128,773 (temmuz 2008)
  dil: tamilce ve singhali
  kişi başı ulusal gelir: 4,588$ (imf'nin sitesi) (fakat nominal mi alacağım, purchasing power parity cinsinden mi alacağım bilemedim, ppp aldım. nominali: 2,098$)
  
  bu kadar efendim. tek kelime kopi-peyst yaptıysam eşşeğim. saygılarımla...