mübadele

• 1920'li yıllarda yunanistan ile yaptığımız nüfus mübadeleleri toplumsal çehreyi büsbütün değiştirdiği gibi ekonomik yapılanmayı da ciddi biçimde etkilemiştir.
  
  türkiye'den toplamda bir buçuk milyon civarında ortodoks rum yunanistan'a göçerken oradan türkiye'ye bir milyona yakın türk göç etmek zorunda kalır.
  o yıllarda yunanistan'ın nüfusunun dört milyon, türkiye'nin nüfusunun on bir veya on iki milyon olduğu düşünüldüğünde nasıl bir hercümerc halinin yaşandığı daha iyi anlaşılacaktır.
  
  mübadelelerin başka bir boyutu ise ekonomiye ve sınıfsal yapıya yansımasıdır. şöyle ki; avrupa'da medeniyetin kökeni saray ve yüksek aristokrasidir. ancak kültürel sermayeyi aristokrasiden alıp içselleştirerek ulus devletin inşasında toplumsallaştıran ve giderek küreselleştiren burjuvadır.
  avrupa'da hal böyleyken türkiye'de devrimi inşa etmede etkili olacak kentli kültür, ulus devletleşme sürecinde tasfiye ediliyor. 1914-24 arasında rum ve ermenilerin ülkeden çıkarılmaları sonucunda osmanlı burjuvazisi etkisini yitiriyor. müslüman burjuvazi de çok güçsüz olduğu için yeni devletin yapılanmasında burjuvazi değil bürokrasi etkili oluyor ve devlet merkezli bir sosyo-ekonomik dönüşüm gerçekleşiyor.