kambiyo senedi

• poliçe,bono ve çekten oluşan senet türleri.
• (bkz: kiymetli evrak)
• türk ticaret kanunu'nun 3. kitap 4. faslında yer alan "kambiyo senetleri" terimi altında poliçe, emre muharrer senet ya da bono ve çek söz konusu edilmektedir. kambiyo senedi terimi, isviçre kanunu ve doktrindeki "effets de change" teriminin çevirisi olarak görünmektedir.
  türk doktrininde bazı yazarlar, kambiyo senedi yerine "ticari senet" terimini kullanmayı tercih etmektedir. kambiyo senetlerine özgü nitelikler şunlardır:
  kambiyo senetlerinde saklı (mahfuz) olan hak senet ile beraber doğar, senetten önce yoktur.
  kambiyo senetleri kanunen emre yazılı senetlerdir.
  kambiyo senetleri şekil şartlarına tâbidirler; örnek vermek gerekirse "poliçe" sözcüğünün senet metninde bulunmaması, o senedin poliçe olarak kabulüne engel olur.
  kambiyo senetleri devir, ödeme, üzerlerine imza atanların hak ve yükümlülükleri, hak sahiplerinin haklarını kullanmak için yerine getirmeleri gereken şartlar, söz konusu senetlere bağlı alacakların takibi, zamanaşımı bakımınlarından özel kurallara tâbidirler.
  kambiyo senetlerinde kanuni veya kazai atıfet mehilleri geçerli değildir.
  bu senetlerin tarihte ilk defa nerede ve ne şekilde kullanıldığı tartışmalıdır. bazı kaynaklar eski çin'de vii. ve x. yüzyıllar arasında kambiyo senetlerine benzeyen senetlerin varlığını belirtmektedir. bugünkü anlamda kambiyo senetlerinin xii. yüzyılda italya'da ortaya çıktığı sanılmaktadır.
  kambiyo hukuku ilk defa 1673'te fransa'da ordonans ile kanunlaştırılmıştır; yine 1807 fransız ticaret kanunu hükümleri 1673 ordonansı hükümlerini tekrar etmiştir. türkiye'de 1850 tarihli kanunnamei ticaret'teki kambiyo senetlerine ilişkin hükümler fransız ticaret kanunu'nun bir çevirisi idi.
  ülkeler arasındaki ticari ilişkilerin gelişimi, kambiyo hukukunun birleştirilmesi sorununu ortaya çıkartmıştır. bu yöndeki uluslararası çalışmalar sonucunda 7 haziran 1930'da cenevre'de üç sözleşme kabul edilmiş, bu sözleşmeler, 1 ocak 1934'te yürürlüğe girmiştir. türkiye de 1957 tarihli ticaret kanunu ile cenevre sözleşmesi'ne taraf olmuştur.
• türk ticaret kanunu'nun 582. maddesine göre kambiyo senetleri, çek, bono ve poliçeden oluşmaktadır. bono ve poliçe, kredi aracıdır efendim. çeklerde vade yoktur ve çekler görüldüklerinde ödenir. bu sebeple çek bir ödeme aracıdır.
  
  kambiyo senetlerinin ortak özellikleri ise şunlardır:
  
  1) kambiyo senetleri, kanunen emre yazılıdır.
  2) kambiyo senetleri, alacak hakkını ihtiva eder.
  3) sıkı sıkıya şekle bağlıdırlar.
  4) (hamile karşı) müteselsil sorumluluk vardır.
  5) "imzaların ve beyanların bağımsızlığı ilkesi" söz konusudur.
  6) kamu güvenine mazhar senetlerdir.
• bu tür senetlere ilişkin uyuşmazlıklar, senet bedeli kanunda belirtilen yasal sınırın üzerinde ise taraflar tacir olmasa dahi asliye hukuk mahkemesinde değil, asliye ticaret mahkemesi görülür.
• mutlaka para cinsinden değer taşıyan senetlerdir.bu sebeple hazırlanışları ve devredilişleri sıkı şekil şartlarına bağlanmıştır.
• ingilizcesi bill of exchangedir.
• menkul kıymet değildir. menkul kıymet ile kambiyo senedini farklı kavramlardır. kıymetli evrak kambiyo senetlerini kapsar; fakat menkul kıymetleri kapsayıp kapsamadığı yeni spk'da yazmamaktadır.
  
  spk madde 3/1/o bendi:
  
  "(...)
  o) menkul kıymetler: para, çek, poliçe ve bono hariç olmak üzere;
  1) paylar, pay benzeri diğer kıymetler ile söz konusu paylara ilişkin depo sertifikalarını,
  2) borçlanma araçları veya menkul kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayalı borçlanma araçları ile söz konusu
  kıymetlere ilişkin depo sertifikalarını,(...)"
• karşılığı yabancı para ile ödenmek üzere düzenlenen ve uluslararası ticarette kullanılan senetlerdir.
  
  kambiyo senetlerinin el değiştirme kabiliyetlerinin yüksek olmasının nedeni, tarafların gerçek amacı olan temel hukuki ilişkiden bağımsız olmalarıdır. kıymetli evrakların tüm özelliklerini taşırlar ve uygulamada en çok kullanılan çeşidi oluştururlar.
• borç-alacak ilişkilerinde kullanılan belgelerdir.
  italyanca ve arapça iki kelimeyi nasıl da yan yana koymuşuz? kambiyo, kelime anlamı açısından^** menkul kıymetleri de kapsayabilir. menkul kıymetler, yatırım amacıyla faiz ya da kâr getirisi için kullanılan belgeler olsa da para yerine geçebilecek unsurların "değiştirilmesi" işlemidir, o bakımdan. ama, senet kelimesi borç-alacak işlemleri için kullanılan belge anlamında olduğu için menkul kıymet, kambiyo senedi olmamalı, anlam itibariyle.