nobel edebiyat ödülü

• mesaj kutumda yanıtlanmayı bekleyen bir ton mesaj var; iş yoğunluğum nedeniyle akşama da olsa herkese cevap yazacağım. gecikme için affola. ama önce şunu şuraya düşmeliyim;
  
  ödülü bob dylan aldı. aslında kimi yabancı sitelerde ihtimaller arasında adı geçiyordu. yani çok sürpriz olmadı. ama rezalet olduğu kesin. hatta nobel edebiyat ödülü tarihinde churchill sonrasındaki en büyük rezalet olabilir. zira bu kadar büyük şair dururken bob dylan'ın ödülü alması, nobel komitesinin popülarite kaygısı gütmeye başladığına işarettir. böyle durumlarda kurumlar genellikle amerika'ya sarılır. hayır yani illa ki şarkıcı birine verecektiniz, bari leonard cohen'e verseydiniz.
  bob dylan'ı dinler ve severim ama nobel edebiyat ödülü? ??
• (bkz: the times they are a-changin')
• şimdi sorulması gereken şey şu,
  albert camus ile bob dylan aynı ödülü mü almış oluyorlar?
  
  (bkz: ay ben gülerim)
• bob dylan şarkı sözlerini şiir kitabı olarak çıkarmış bir müzisyen değil şair olsaydı, bugün bu ödülü almış mıydı? muhtemelen hayır. o zaman nobel komitesi müziğin edebiyatın bir parçası olduğunu ve edebiyatın salt değerine direk etki ettiğini düşünüyor. tartışmalı bir konu.
• ariel dorfman isminin yıllardır bu ödülle anılmaması, en çok da bu yıl anlamlı oldu. bob dylan'ın edebiyat ödülü aldığı yerde anılmasın zaten.
• bugüne kadar (2.dünya savaşı sırasında 4 yıl sanırım verilmemiş) 105 yılda 109 kişiye verilen ödül. burada ilginç bir nokta var ve bu seneki ödülü de daha önemli kılıyor kanımca; bu 109 ödülden bob dylan'ı da sayarsak 13 'ü şairlere verilmiş yani toplam ödüllerin %10 ancak edebiyatın şiir dalında eser verenlere verilmiş. bu açıkça nobel'in şiiri ve şairleri ıskaladığını gösteren bir istatistiktir. o yüzden bu seneki ödül bence iyi ve özgün de bir şair olan bob dylan'a verilerek iyi yapılmıştır.
• peşinen şunu söylemek gerek; tarihte tek bir edebiyatçı yoktur ki, nobel'i hak etmeden almış olsun. istisnasız hepsi bunu sonuna kadar hak etmişlerdir. ama diğer yandan, hak etmesine rağmen bu ödülü alamamış yazarlardan söz edilebilir.
  
  mesela orhan pamuk ve yaşar kemal üzerinden örneklendirecek olursak; türk edebiyat tarihinin en büyük romanını yazmış olan orhan pamuk'un bu ödülü alması zaten kaçınılmazdı.
  
  iki yazarı edebi açıdan kıyaslayacak olursam; orhan pamuk, yaşar kemal'den çok daha yetenekli bir edebiyatçıdır. ama yeteneğini çok az sayıda eserde yansıtabilmiştir. yaşar kemal ise, orhan pamuk'un zirve seviyesine hiçbir zaman ulaşamamış olsa da, onun bir basamak altında, orhan pamuk'tan çok daha fazla sayıda iyi roman yazmıştır.
  
  yaşar kemal de nobel alabilirdi. ama burada sanılanın aksine, siyasi fikirlerden ziyade, yazarların "aktifliği" de büyük rol oynuyor. orhan pamuk, edebi meslek örgütlerinde ve pek çok uluslar arası stk'da muazzam faal bir isim. dolayısıyla lobisi de, o oranda etkili. yaşar kemal ise, bu çağda pek eşine rastlanmadık şekilde içine kapanık bir adamdı. ödül türkiye'ye gelirken etkili olmuş seçim sebeplerinden biri de buydu.
• madem bu ödülü almak için yazılı eser gerekli değil, o zaman bana da ödül verin amk. benim hayatım edebiyat.^*
  
  tanım: tarihinde çok az sayıda şaire ödül verilmiş olmasına rağmen bob dylan'a "amerikan şarkı kültüründe yeni şiirsel bir anlatım yakaladığı için" takdim edilen ödül.^*
• kendi bakış açımdan değerlendirirsem bu yıl bob dylan öznelinde sözlü edebiyat onurlandırılmıştır. bob dylan amerika'da modern ozan olarak görülür. yaptığı şey toplumsal hafızayı sözlere ordan müziğe aktarmaktır ve bizdeki yunus emre ve niceleriyle aynı katagoride değerlendirilmelidir.
• (bkz: gerhart hauptmann/@ibisile)
  (bkz: patrick white/@ibisile)
  (bkz: gabriel garcia marquez/@ibisile)
  (bkz: jean-paul sartre/@ibisile)
  (bkz: albert camus)
  (bkz: william golding)
  (bkz: rabindranath tagore)
  (bkz: knut hamsun/@ibisile)
  (bkz: anatole france)
  (bkz: william butler yeats)
  (bkz: george bernard shaw)
  (bkz: thomas mann/@ibisile)
  (bkz: eugene o'neill)
  (bkz: hermann hesse/@ibisile)
  (bkz: andré gide)
  (bkz: t. s. eliot/@ibisile)
  (bkz: bertrand russell)
  (bkz: ernest hemingway)
  (bkz: boris pasternak)
  (bkz: ivo andric)
  (bkz: john steinbeck)
  (bkz: yorgo seferis)^*
  (bkz: samuel beckett)
  (bkz: pablo neruda)
  (bkz: heinrich böll)
  (bkz: elias canetti/@ibisile)
  (bkz: octavio paz)
  (bkz: orhan pamuk/@ibisile)