se rokh

• bu gece 22.00'da trt2'de yayınlanacak iran filmi.
• 2018'de cannes film festivalinde en iyi senaryo ve antalya altın portakal'da en iyi film ödülünü kazanan iran yapımı film.
  
  belgesel niteliğindeki bu filmde üç adet kadın ve üç adet dönem anlatılıyor aslında. devrim öncesi, devrim sonrası ve gelecek. devrim öncesi, köylüler tarafından sevilmiyor ve lanetlenmiş görünüyor, devrim sonrası seviliyor ve ilgi görüyor, geleceğin ise önünü kapatmak için her şeyi yapıyor köylüler.
  
  filmdeki diyalogların neredeyse yarısında türkçe kelimeler duymak mümkün. film türk köyünde geçiyor. hele bir nenenin mezara yattığı sahne var ki, çok güzel. öte yandan, çekimler çok profesyonel görünüyor. ilgi çekiciydi. sinema bu ulan, diye bağırdım. bilhassa arabadaki çekimler enfesti.
  
  cannes'da en iyi senaryo ödülü almasına şaşırmadım. çünkü senaryonun başındaki giriş ve girişteki soru işaretiyle film inanılmaz yavaş olmasına rağmen, müthiş bir ritm kazanıp izleyiciyi sıkmıyor.
  
  filmde enteresan bir mizah da var. sünnet ve inek muhabbeti gülümsetti beni. kırsal kesimdeki hayatın durağanlığını ama bu durağanlık içindeki derdi, tasayı çok iyi anlatıyor film.
  
  velhasıl, sevdim.
• yönetmenliğini jafar panahi'nin yaptığı, başrollerinde jafar panahi, behnaz jafari ve marziyeh rezaei'nin yer aldığı 2018 yapımı film.
  
  dünya prömiyerini geçtiğimiz sene gerçekleştirilen 71. cannes film festivali'nde yapan ve burada ''en iyi senaryo'' ödülünü kazanan film, ülkemizde ise ilk olarak, geçtiğimiz sene gerçekleştirilen 55. uluslararası antalya film festivali'nde seyirci ile buluşmuş ve burada ''en iyi film'' ödülünün sahibi olmuştu.
  
  film, küçük marziyeh ve jafar panahi'nin çıktığı yolculuğu konu ediniyor. iran sinemasının en yetkin isimlerinden jafar panahi'nin filmi sosyal medyanın iran'daki popülerliğinden yola çıkıyor. sanatçı, kendini ve ailesini bir sosyal medya olayının tam merkezine yerleştiriyor ve hem sanat dünyasını hem iran toplumunun huzursuzluğunu keskin gözlemciliğiyle mercek altına yatırıyor. panahi, iran-türkiye sınırında, ailesinin memleketi olan azerice konuşulan köylerde çektiği 3 hayat'ta, film çekmesi yasaklandığı için intihar eden bir kızın mesajını instagram üzerinden alan ünlü yönetmen olarak kendini oynuyor. filmde yer alan şiirler, devrim öncesinin en büyük sinema yıldızlarından, günümüzde film çekmesi yasak olan shahrzad'a ait.
  
  film, üç karakterin etrafında şekillenen ve izlemesi son derece zevkli bir hikayeyi seyirciye sunuyor. tam olarak olmasa da filmi, bir polisiye ve yol filmi olarak değerlendirsek hiç de yanlış olmaz sanırım. iran'ın bir köyünde yaşayan ve oyuncu olma hayali ile tutuşan bir genç kızın ailesi ve köyü tarafından baskıya uğraması sonucu gözünü karartıp bir plan tasarlaması ve bunun sonucunda bir yönetmen ile oyuncunun onu bulma çabası filmde tüm doğallığı ile yansıtılıyor. filmin ilk dakikasından itibaren dikkat çeken görüntü yönetmenliği film boyunca kendini tekrar ediyor ve çoğu sahneyi sabit bir planda uzun süre aynı noktaya odaklanan kamera ile izliyoruz ve bu da filmin tüm doğallığını yansıtarak seyirciyi adeta filmin bir parçası yapıyor. görüntü yönetmenliğinin yanı sıra filmde dikkat çeken bir başka nokta ise son sahneyi saymazsak hiç müzik kullanılmamasıydı. yol boyunca birçok farklı insanla konuşan, onların evlerine konuk olan yönetmen ve yanındaki kadın oyuncu açısından köydeki insanlar ile karşılaşma kimi yerlerde çatışmalar üzerinden ilerliyor. kadınların toplum nezdindeki değerine de bir haykırış niteliği taşıyan film sağlam bir toplum ve sistem eleştirisi de yapıyor. bunun yanı sıra filmin belli noktalarındaki mizah unsuru da son derece ölçülü bir şekilde serpiştirilmiş. coğrafya olarak oldukça yakınımızda geçen bir film olduğu için filmdeki bazı cümleleri rahatlıkla anlayabiliyoruz ve bu da filmin bir başka dikkate değer yanlarından biriydi. doğaçlama gibi görünen senaryoya rağmen yönetmen anlatmak ve eleştirmek istediği şeyi film boyunca son derece doğru yapmış ve bizlere de bu mütevazı filmi izlemek kalıyor.
  
  filme puanım: 7,5
• gerçekle kurmacanın son derecede doğallıkla verildiği filmde 3 nesil kadını izleyeceğiz. birbirinden farklı 3 kadın ama onları birleştiren tek bir nokta... devrimden sonra sanatı yasaklanan, ataerkil bir köye yerleşip tüm baskılara rağmen inadına burada yaşayan, raks eden, resim yapan, oynadığı filmlerinin afişleri arasında yaşayan şehrazat; hayallerine ulaşmış hali hazırda oyuncu olan behnaz; konservatuvar kazanmış ama ailesinin baskısı, köylü halkın dili ve namuslarının kirlenecegini düşünen abisi yüzünden gidemeyen marziye.
  
  --- spoiler ---
  
  köy yolu tek şerittir. iki araba yan yana geçemez. köy halkı da yolu düzeltmek adına hiçbir çabada bulunmaz. (filmde bir sahnede marziye bir başına kazma kürekle yolu açmak için giriştiğini ama bunun erkeklerin işi olduğunu düşünen köylüler tarafından engellendiğini de dinleriz) dişi inekleri döllemesi için köye getirilirken sakatlanan ve yolun tam ortasında yığılıp yolu ulaşıma kapatan boğa kadınların önüne konan engelleri temsil ediyordu adeta.
  finali marziye'nin abisinin kırdığı araba camından izledik. yola koyulmuş, köyden uzaklasan behnaz'ın ardından kara çarşaflar yerine bembeyaz çarşaflarla koşan sonunda onu da üstünden atan marziye'nin bundan sonraki hayatının özetiydi o sahne. en ironik olanı ise o sırada kamyonlarla çiftleşmeleri için köye getirilen dişi ineklerdi. tek şerit yolda behnaz ve marziye yaya olarak yollarına devam ettiler. o kamyonlar onlar için engel olmadi. belki de o inekler kadının sadece döl yatağı olarak görüldüğü toplumu bize anlatıyordu.
  --- spoiler ---
• 31 mayıs cuma günü 21.30’da, trt 2 de tekrar gösterilecek. kaçıranlara faydamız dokunsun. izleyiniz
• sonu sarı gelin ile bitmiştir.
  klişe bir olay örgüsü olsa da küçük detaylar, farklı öğeler filmi bambaşka bir boyuta çıkarmış. filmden kısa hikayeler paylaşmak isterdim fakat bir önceki entrylerde belirtilmiş, hiç kalabalık yapmadan "izleyin, pişman olmazsınız" önerimi bırakayım şu kenara usulca.
• 17 temmuz çarşamba günü saat 21:30'da bomontiada'da gerçekleşen açık havada başka sinema etkinliğiyle ücretsiz gösterimi olacak film.
• --- spoiler ---
  
  ölmek isteyenler, bir yolunu bulurlar
  --- spoiler ---
  
  iranlı yasaklı bir yönetmenden, iranda kadın olmanın hele "eğlendirici" diyerek aşağılanan oyunculuk yapan-yapmak isteyen 3 kadının hikayesi. böylesi filmler beni çok heyecanlandırıyor. seyrederken her iran filminde olduğu gibi kendimi sorguladım, acaba onca baskı ve aşağılama varken yine de ben kendi tutkularımın peşinden gider miydim diye? iranın tüm yasaklı sanatçılarına saygıyla.
  susma haykır kadınlar vardır!
• hayatınızda yapmak istediğiniz tek şeyi elinizden almak isteselerdi, neleri gözden çıkarmaya cesaret ederdiniz?
  
  kısa bir yazısı için: tık
• 12 ağustos pazartesi akşamı trt2 ekranlarında yayınlanacak film.